Naar een echt vrije markt in televisieland

Weet u al naar wat u vanavond kijkt op uw tv? Duco Sickinghe anders wel. De gedelegeerd bestuurder van Telenet bepaalt immers in grote mate wat u op uw scherm te zien krijgt. Zeker in Vlaanderen neemt de almacht van Telenet als distributeur bedenkelijke allures aan. De dienstverlener speelt een leidende rol op het kruispunt van televisie, internet en telefonie.

Door de digitale evolutie is de rol van Telenet – net als die van Belgacom overigens – opgeschoven van neutrale distributeur naar betrokken partij. Telenet Digital TV en Belgacom TV zijn geen distributiekanalen, maar daadwerkelijke spelers. En dat geeft te denken. Hun rol en de daarbij horende macht is proportioneel toegenomen sinds de explosie van het aantal televisiezenders. Zij zitten in poleposition om te bepalen welke zenders ze distribueren. En zonder distributie, geen televisie-uitzending.

Alfacam wil met zijn algemene zender Exqi op de kabel, net als SBS, de moedermaatschappij van VT4 en VijfTV, dat nog een derde net wil starten. Alleen botsen deze mediagroepen vooralsnog op een njet bij Telenet, dat in Vlaanderen zo goed als een monopolie heeft op de distributie. Het verweer van Telenet dat de kabel vol is, klinkt arbitrair. Meer dan één neutrale waarnemer betwijfelt vooreerst of dat wel het geval is. En zelfs als er capaciteitsproblemen zijn, dan hebben de distributeurs dat vooreerst aan zichzelf te danken. Enkel monopolisten kunnen geld verdienen aan hun eigen fouten. En onvoldoende investeren in capaciteitsuitbreiding is natuurlijk óók een manier om geld te verdienen. Op die manier roep je potentiële concurrenten een halt toe.

Klagen bij de Vlaamse Regulator voor de Media is geen optie, die kan enkel het mediadecreet volgen. En de zwakke schakel in het hele mediabeleid is de distributeur. Die zit in de controlezetel, zonder enige vorm van regulering.

Vlaams minister van Media Geert Bourgeois (N-VA) zegt dat hij beleidsmatig niet veel kan doen. “Dit is een commerciële discussie, tussen privéondernemingen.” Ook dat klinkt arbitrair. Bij onze noorderburen bijvoorbeeld heeft de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (OPTA) de twee grootste kabelmaatschappijen in Nederland, UPC en Ziggo, een rist verplichtingen opgelegd, waardoor de consument voor zijn analoge kabelabonnement of voor een digitaal pakket via de kabel (of beide) kan overstappen naar een alternatieve aanbieder.

Het is jammer en zelfs onaanvaardbaar dat in ons land zelfs het begin van een debat hierover ontbreekt. Helemaal hallucinant wordt het als je bedenkt dat de minister intussen wél de openbare omroep VRT gretig laat mee-eten uit de commerciële ruif, waardoor ook bij Europa de knipperlichten gaan branden. De steun van de overheid aan de VRT zorgt voor deloyale concurrentie en is niet proportioneel in overeenstemming met zijn opdracht. Daarmee is ze in strijd met de Europese regelgeving. Het is ook een beetje vreemd om de minister te horen pleiten voor de eigen cultuur en taalgemeenschap, en dan te moeten vaststellen dat Vlaamse mediabedrijven als Alfacam bot vangen bij de distributeurs.

De almacht van de kabeloperatoren die bepalen wat wij te zien krijgen, moet worden aangepakt. Alles is beter dan het huidige status-quo, dat eigenlijk een oligopolie is. (T)

Door Lieven Desmet