Minder groei, meer euro-miserie

Nu de economieën stilvallen dreigt de eurocrisis nog meer een politiek massagraf te worden.

Het wordt nagelbijten de komende weken. Zowat alle stemmingsindicatoren in verband met de economische conjunctuur staan op diep-oranje tot rood. Een forse vertraging van het ritme van de economische groei is nu al feit; de vraag luidt of het een regelrechte recessie wordt. De jongste indicaties vanuit instellingen als de OESO en de Europese Centrale Bank (ECB) bevestigen de negatieve trend.

Om tal van redenen is een groeivertraging, laat staan een recessie, slecht nieuws voor het beheer van de crisis binnen de eurozone. We zoemen even in op drie van die redenen.

Ten eerste, de situatie van de banken. Een slabakkende economie verhoogt altijd de verliezen die de banken moeten noteren op hun uitstaande portefeuille aan leningen. De argwaan ten aanzien van de solvabiliteit, rendabiliteit en liquiditeit van een groot aantal zal nog verder toenemen. Vandaar is het maar een kleine stap naar verdere twijfels omtrent de toestand van de publieke financiën in een aantal eurolanden. Ernstige bankproblemen verworden onvermijdelijk tot budgettaire problemen.

Ten tweede, de situatie van de probleemlanden, Griekenland op kop. Minder internationale groei maakt de saneringen die zij moeten doorvoeren enkel maar pijnlijker. Diepere recessie, meer werklozen, nog grotere noodzaak tot besparingen en belastingsverhogingen … De tekenen nemen toe dat de wanhoop in die landen dermate stijgt dat beredeneerde beleidsvoering en respect voor gemaakte afspraken nauwelijks nog mogelijk zijn. Omtrent de situatie in Griekenland bijvoorbeeld gewagen direct betrokkenen van het IMF van “a situation increasingly out of control”.

De vraag rijst elke dag iets nadrukkelijker: is het maatschappelijk en democratisch weefsel in landen als Griekenland bestand tegen zoveel sociaal-economische afbraak?

Ten derde, het politieke slagveld dat vorm krijgt en dit zowel in de landen die stand houden als in de landen die onder de crisisbijl gaan. De Ierse en Portugese regeringen werden vernietigend weggestemd. De populariteit van de nieuwe regeringen daalt zienderogen. De Spaanse socialisten van eerste minister Zapatero werden regionaal al gedecimeerd en gaan in de komende parlementsverkiezingen compleet gemarginaliseerd worden. De Duitse kanselier Angela Merkel fietst van het ene regionale verkiezingsdebacle naar het andere. De liberale FDP, coalitiepartner in Duitsland van de christen-democraten van Merkel, wordt gewoon electoraal weggegomd. Nicolas Sarkozy zal het meer dan allicht moeten afleggen tegen de lauwe socialisten bij de komende Franse presidentsverkiezingen. In Nederland en Finland kunnen de anti-euro-partijen rekenen op een snel groeiende aanhang waardoor besluitvorming tegen hun posities is een heel heikele bedoening wordt. Elke politicus die in de buurt van de eurocrisis komt, lijkt onherstelbare schade op te lopen. Geen wonder dat zenuwachtigheid primeert op rustige vastheid.

We stelden het eerder al: het wordt een hete herfst voor de euro. Zet de recessie zich echt door dan gaan zich verbrandingseffecten manifesteren.

Johan Van Overtveldt