Mijnheer Mister Minit is niet meer

Diensteneconomie is een modieus snoepje. Iedereen praat erover, maar weinigen hebben er verstand van. Gulzig kijken de Belgen over de grens naar dienstverleners als reisgroep Club Med, hotelketen Accor, schoonmaker ISS, beveiligingsbedrijf Group 4 of snelvervoerder DHL. Stomweg zien wij over het hoofd dat in de business van de kleine klusbedrijven en de klaar-terwijl-je-wacht-zaken België een pionier was en een dienstenmultinational mogelijk maakte.

Naar een Mister Minit ga je in Brussel, maar ook in Londen, Tokio, New York, Canberra en Sidney. Op 3000 plekken. Met bij de start het geld van Kredietbank en Investco. Sic transit gloria mundi. Zo gaat de glans van de wereld voorbij. Alleen The Wall Street Journal bracht in een gekochte kolom het ruim bemeten overlijdensbericht van Donald Hillsdon Ryan.

Donald Ryan werd geboren aan de Amerikaanse Oostkust, was infanteriekapitein tijdens de Tweede Wereldoorlog en studeerde aan de Harvard Graduate School of Business, voor hij vanaf 1952 voor Procter & Gamble in Europa werkte. De boomlange zoon van Uncle Sam dankt zijn faam en fortuin aan de Brusselse kasseien, zijn Belgische ex-vrouw (Regina Van der Vloet), goede vrienden uit Vlaanderen (Marcel Verstuyft en Robert Van Hauw) en de arbeiders van zijn machinefabriek in Erembodegem.

Donald Ryan werd 81; zijn onderneming – Minit International (met de bekendste merknaam Mister Minit) – is op een zucht na een halve eeuw oud. In 1997 werd Minit International verworven door UBS Capital. Ryan en vrienden verzilverden hun schoenmakersleest. Na drie tot vijf jaar groei wilde UBS Capital de onderneming naar de beurs brengen. Maar dat feest mislukte. De sneakers en de plateauschoenen – wie draagt nog hoge hakken in deze emancipatietijd? – braken het elan van Minit International. Acht jaar later neemt CVC Capital de estafettestok over en krijgt het Angelsakische fonds de exclusiviteit voor de overname van Mister Minit. Het bedrijf stond te koop en is complex door het grote aantal verkooppunten in vele landen en een traditionele belangrijke impact van het plaatselijke management. Mister Minit boekt een omzet van 270 miljoen euro.

Donald Ryan was on-Amerikaans in zijn communicatie. Alleen toen Minit International dertig jaar werd, in 1987, liet hij zich voor de interviewer en de fotograaf van Trends sleuren. Dik tegen zijn zin. Hij had weliswaar weinig te verbergen buiten de veelvuldige vragen over het eigenaarschap van Minit International (hij was de grootste eigenaar, liet hij verstaan, naast de vrienden van het eerste uur), over de omzet en de winst (die vraag en dat antwoord kostte de verslaggever een half uur schermutseling, maar hij won: omzet 14,5 miljard frank en winst 400 miljoen frank), over het rare topbeleid. Ryan zat in Genève, Verstuyft (financiën) in Erembodegem, Gordon Brownlee (marketing) in Brussel, Armin Wiedemann en Peter Bossert (beiden uitvoerend vice-president) respectievelijk in Frankfurt en Zürich. De fax en het vliegtuig voor de maandvergadering van één à twee dagen waren de lijm.

Trends ontdekte ook – onthoud het voor u in een causerie of bij een oppepsessie in uw bedrijf de mythe verder verspreidt – dat de story over Regina Van der Vloet (mevrouw Ryan) met gebroken hak in de steegjes aan de Brusselse Grote Markt en zoekend naar een hersteller, maar gedeeltelijk klopt. De Canadees Donald Phillips, die Ryan kende van Harvard, testte een hakkenbar in Pennsylvania, die evenwel niet commercieel werd uitgebuit. Hij opende die voor een gehandicapte buurman. Ryan verhuisde het idee naar Europa, schaafde het bij en schiep een kip die hem en de amices gouden eieren legde. Zes maanden lang tastte hij de markt af, telde hoeveel dames op naaldhakken paradeerden en hoeveel mensen waar passeerden. De eerste Talon Minute in een verloren ruimte onder de trap van de Bon Marché aan de Nieuwstraat was het resultaat.

Donald Ryan was geen aanhanger van de zachte expansie. De zweep erop was het motto en vijf jaar na de start was Mister Minit – de roepnaam van de hakkenbar moest snelheid en persoonlijke dienst symboliseren – bedrijvig in dertien Europese landen. Mister Minit verzon niet alleen een sneldienst voor schoenmakerij, het koppelde zijn groei aan de warenhuizen. Dankzij de winkelketens had de nieuweling onmiddellijk goede locaties, er bestond al cliënteel en de investering was kleiner dan in een eigen winkelpand. Mister Minit sloot nooit exclusieve contracten met één keten; alle warenhuizen en shoppingcentra werden aangezocht.

Rond de dertigste verjaardag kantelde de fixatie op de warenhuizen; er kwamen er minder bij. Mister Minit trok steeds vaker naar eigen winkels, zonder de supermarkten te verlaten. Stukke hakken waren het brood van Mister Minit, het beleg werd telkens een minidienst die ter plekke kon worden geleverd: het versnijden van sleutels, het drukken van briefhoofden en visitekaartjes, het slijpen van messen en scharen.

Donald Ryan kreeg veel steun van Marcel Verstuyft. Deze docent Financieel Management aan de Vlerick School werkte tegelijkertijd voor Kredietbank toen Ryan een bankier zocht. Diensten konden toen minder dan nu de financiers verleiden. Maar Verstuyft (net zoals Ryan een ex van de Harvard Business School) sprak vlot Engels en overtuigde zijn chefs. Enkele jaren later stapte hij zelfs over naar Mister Minit. Na een werkkrediet klopte Ryan opnieuw aan bij KB en schoof door naar Investco, waar Andries Vlerick net de armen uit de mouwen stak. In 1968 werd de internationale holding Minit International opgericht in Luxemburg en Verstuyft glunderde vaak op de coupontrein.

DONALD HILLSDON RYAN

Lanceerde in 1957 het concept ‘schoenen-herstellen-terwijl-je-wacht’.

Met 3000 verkooppunten wereldwijd is Mister Minit vandaag een keizerrijk van multiservice-bedrijfjes.

Overleed op 81-jarige leeftijd in Londen.

Frans Crols

Donald Hillsdon Ryan dankt zijn faam en fortuin aan zijn Belgische ex-vrouw (Regina Van der Vloet), goede vrienden uit Vlaanderen (Marcel Verstuyft en Robert Van Hauw) en de arbeiders van zijn machinefabriek in Erembodegem.