Meer ideeënfabriekjes in Brussel

Nu premier Guy Verhofstadt (VLD) nog. In Duitsland en Frankrijk kraait weliswaar nog niet de haan van de revolutie, maar zijn gekir wordt hitsiger. De Duitse kanselier Gerhard Schröder en de Franse premier Jean-Pierre Raffarin kiezen – moéten kiezen, want ze zijn verkalkt – voor soepeler pensioenen, betere arbeidsmarktstructuren en meer pingpong tussen de privé-sector en de publieke sector. Verhofstadt II geeft de indruk niet verder te geraken dan holle praat.

De ommekeer in Duitsland en Frankrijk heeft met economische blokkeringen te maken en met nieuwe ideeën. De blokkeringen brengen mee dat verder wegzinken electoraal zwaar kan worden aangerekend. De nieuwe ideeën ontstaan bij de jongeren: het meest treffende voorbeeld is de actie van de 21-jarige Sabine Herold van Liberté, J’écris ton Nom. Deze instantvedette heeft van op een Parijse zeepkist honderdduizend contestanten opgezweept tegen het conservatisme en het egoïsme van de Franse staatsvakbonden. Haar voorbeeld zal navolging vinden. De ideeënstrijd over de toekomst van de Europese Unie is in een versnelling gekomen.

Las u de voorbije tien jaar baanbrekende teksten van het Vlaams Economisch Verbond, de kamers voor handel en nijverheid, Agoria, VKW, het Verbond van Belgische Ondernemingen? Dan bent u een gelukkige man of vrouw. De laatste bevlogen tekst die de prijs van het papier waard was, dateert in onze ogen van 1994 en was ‘Op Zoek naar Groei’, een magnifieke poging van het VEV onder Johan De Muynck om breed, diep en creatief te denken over een strategie voor Vlaanderen. Denken en teksten zijn niet de sterkste kanten van het Vlaamse en Belgische bedrijfsleven. Trouw aan de kleinheid van België wordt parochiaal, benepen geschreven en gedacht.

Dat is niet alleen een euvel bij de ondernemers. Wanneer las u voor ‘t laatst in een tijdschrift of krant een bijdrage om u tegen te zeggen van een Vlaamse hoogleraar? Wanneer las u voor de eerste keer een bijdrage om u tegen te zeggen over een actueel knelpunt – genetisch gewijzigde gewassen, kernenergie, defensiebeleid – van de Vlaamse Academie der Wetenschappen? Wanneer las u voor de laatste maal een tekst om u tegen te zeggen van een intellocraat van de vakbonden? Wanneer las u voor de laatste maal een tekst om u tegen te zeggen van een vertegenwoordiger des volks, deze voetvegen van hun partijchefs?

Er is beter op komst door de groei van euroBrussel en het internet. De Belgisch-Europese hoofdstad telt het tweede grootste corps perscorrespondenten ter wereld na Washington. Een nieuw verschijnsel is de snellere geboorte van think tanks in Brussel (zie blz. 48); denkfabriekjes die ongegeneerd, ongeremd en gemakkelijk consulteerbaar ideeën leveren voor eenieder die ammunitie zoekt tegen de waan van de dag. Deze waan is: groeien is fout, Kyoto is heilig, het milieu is God, de ondernemer is een zielloze uitbuiter, de wereld is kapot.

Brussel wordt ook hier een tweede Washington. De oudste en meest solide denktank aan de Zenne is het Centre for European Policy Studies, opgericht in 1983; een andere interessante speler is het Centre for the New Europe uit 1993; pure jonkies zijn het Von Mises Institute Europe, Institut Turgot, Institut Molinari, Tech Central Station Europe. Consulteer hun webstekken. Voor de prijs van enkele minuten surfen hebt u stof voor gesprekken met uw vrienden, arbeiders, bedienden, kaderleden, politici en de ramppredikanten van Bond Beter Leefmilieu en Greenpeace.

Frans Crols