Matisse’ composities staan vol rekwisieten, die ook in zijn atelier rondslingerden. Royal Academy reconstrueert zijn eclectische verzamelobjecten met de bijhorende kunstwerken.
Naast ‘Drawings from Leonardo to Rembrandt’ in National Portrait Gallery is de grote zomertentoonstelling in Londen ‘Matisse in the Studio’. De expo – om onbegrijpelijke redenen in de relatief kleine Sackler Galleries van Royal Academy – retraceert de objecten die zich in de ateliers van Henri Matisse (1869-1954) in Parijs, Nice of Tanger bevonden.
Zoals de rekwisieten op zijn schilderijen verraden, verzamelde de Franse kunstenaar gretig inspirerende stukken uit alle windstreken. Van Boeddhabeelden tot Afrikaans textiel, Europees antiek of islamkunst: zowat alles kon hem ideeën geven. Net zoals de collecties Afrikaanse en Oceanische kunst die Picasso en Nolde erop nahielden, waren de stukken uit Matisse’ verzameling niet zo waardevol. Hij kocht ze nooit als investering of kunstwerk, maar wel als decoratief inspiratieobject. De Matisse-pedigree maakt ze natuurlijk kunsthistorisch belangrijk. Net daarom is de expo in Londen zo straf: ze slaagt erin zowel de objecten als de schilderijen waarop ze afgebeeld staan bijeen te brengen in een wervelende setting. ‘Matisse in the Studio’ toont wat voor een eclectische, open spirit de kunstenaar had. Een foto uit 1946 toont bijvoorbeeld veertig van zijn lievelingsobjecten, die hem heel zijn leven geïnspireerd hebben. Boeiend is de antieke zilveren koffiekan, een trouwcadeau uit 1898, die de fauvist in veertig jaar talloze keren schilderde in verschillende composities. Op zich een banaal voorwerp, maar het komt in talloze gedaantes terug in zijn oeuvre. Ook het groenige Andalusische glaswerk zullen fans wellicht herkennen. De expo overstijgt het niveau van ‘zoek-het-object-op-het-schilderij’: je ontdekt hoe Matisse van objecten subjecten maakt. Hij schilderde ze niet, hij gebruikte ze als vocabularium voor zijn eigen artistieke vertaling.
Matisse in the Studio, nog tot 12 november in Royal Academy in Londen.
Thijs Demeulemeester
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier