Matige lonen leveren onvoldoende jobs op (tenzij…)

Tenzij de markt voldoende gedereguleerd wordt, zorgt een loonmatiging niet voor meer jobs, wél voor een hogere bedrijfswinst. Tot die opmerkelijke conclusie komt IMF-econoom Marcello Estevão.

(*) Marcello M. Estevão, Product Market Regulation and the Benefits of Wage Moderation. IMF Working Paper 05/191, september 2005.

De ontwikkeling van de reële lonen in de eurozone is de jongste jaren relatief gematigd, maar die trend heeft zich niet vertaald in een lagere werkloosheid of een hogere groei, zo stelt IMF-econoom Marcello Estevão vast (*). De werkloosheid ligt vandaag iets lager dan in de helft van de jaren negentig, maar blijft hangen rond 9 %. De groei is met 1,9 % gemiddeld de laatste tien jaar een pak lager dan de 2,6 % van het vorige decennium.

Uit de bijgaande grafieken blijkt wel dat de loonmatiging niet overal gelijk is verlopen. In de periode 1970-2002 zijn vooral Ierland, maar ook Finland, Nederland en Portugal de kampioenen van de loonmatiging. België zit in de slechte groep, maar Spanje en Duitsland doen het nog slechter. De grafiek toont dat de loonmatiging in de jaren tachtig (met onder meer de loonblokkering) gunstige effecten heeft gehad. Sindsdien volgt België zowat de algemene evolutie. Uit het recente rapport van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven weten we dat België de jongste twee jaar opnieuw de rol aan het lossen is.

Estevão heeft de loonontwikkeling in twintig industrielanden onderzocht. Hij concludeert dat matige lonen wel degelijk de groei doen stijgen en de werkloosheid doen dalen, maar dat de omvang ervan erg afhankelijk is van de graad van regulering van de productmarkt. In een minder gereguleerde markt leidt een loonmatiging tot méér concurrentie. Daardoor zullen output en werkgelegenheid méér stijgen. In meer gereguleerde markten heb je minder concurrentie, waardoor de bedrijven meer kansen hebben om de loonmatiging om te zetten in meer winst.

Uit onderzoek van de Oeso blijkt dat de eurolanden tot de meest gereguleerde landen behoren. Daardoor hebben loonmatiging en arbeidsmarkthervormingen er niet het gewenste effect. Volgens Estevão kan een verdere deregulering de economische voordelen van arbeidsmarkthervormingen vergroten, waardoor vakbonden ze ook makkelijker zullen aanvaarden. Hij verwijst ook naar ander onderzoek dat stelt dat deregulering van de productmarkt eerst moet komen. Die deregulering zorgt voor lagere prijzen en daardoor de facto voor hogere reële lonen. Die hogere lonen moeten dan de goodwill creëren bij de vakbonden om een loonmatiging en andere arbeidsmarkthervormingen te aanvaarden.

G.M.