‘Zieke banken moet je nationaliseren en liquideren’
Mensen moeten wat minder op de overheid rekenen en wat meer zelf uit hun doppen kijken. Dat is de belangrijkste aanbeveling van de Amerikaanse professor Franklin Allen om de wildgroei aan financiële crises van de laatste jaren een halt toe te roepen.
De faculteit economie van de KU Leuven weet altijd wel een grote naam te strikken om de leerstoel Gaston Eyskens op te luisteren. Twee weken geleden streek Franklin Allen neer in Leuven. Hij is professor aan de Wharton School (Universiteit van Pennsylvania) en een autoriteit in financiële stabiliteit. De timing van zijn komst kon dus moeilijk beter, op een moment dat Europa wanhopig een uitweg zoekt uit zijn schuldenmoeras.
Sinds 1970 heeft de wereld 147 bankencrisissen, 204 wisselkoerscrisissen en 72 overheidsschuldcrisissen gekend. Hoe komt dat?
Allen: “Tussen 1945 en 1970 was de wereld zo goed als vrij van financiële crisissen, een zeldzame muntcrisis niet te na gesproken. Alles was toen zo sterk gereguleerd dat banken geen risico konden nemen. De overheid controleerde het financieel systeem en besliste hoe het beschikbare kapitaal ingezet werd. Dat leverde een stabiele financiële wereld op. Maar ook dat werkte niet, omdat veel kapitaal slecht besteed werd. Kort na de Tweede Wereldoorlog was het voor de overheid niet zo moeilijk om kapitaal efficiënt in te zetten – alles moest hersteld worden. Maar daarna wisten de overheden niet meer in welke sectoren of bedrijven ze moesten investeren. Daarom werden de financiële markten gedereguleerd, om de markten die investeringsbeslissing te laten nemen. De keerzijde van die medaille is een toenemend risico op een financiële crisis.”
Bestaat er een gulden middenweg?
Allen: “Ja. We moeten een systeem vinden dat een aanvaardbaar niveau van crisissen baart. Ten eerste moeten de politici de stabiliteit van het financieel systeem beter bewaken. Ze hebben dat de voorbije jaren nagelaten, omdat ze ervan uitgingen dat de crisis van 2008-2009 niet kon gebeuren. Ten tweede moeten de banken een grotere kapitaalbuffer opbouwen. En ten derde moeten de overheden meer budgettaire discipline aan de dag leggen, zodat hun schuldgraad lager is als een crisis uitbreekt. Dan hebben ze nog de munitie om die crisis geloofwaardig te bestrijden. Europa en de VS hebben die reserve niet meer, waardoor het deze keer veel erger wordt als de crisis opnieuw uit de hand loopt.”
“We moeten terug naar een wereld waarin de overheid de mensen niet meer zo beschermt. Misschien kan je de kleine spaarder nog beschermen, maar de rest moet er maar voor zorgen dat ze op een verstandige manier investeren. Discipline moet worden afgedwongen door de wetenschap dat onvoorzichtige banken geliquideerd worden. Een vorm van basisregulatie, maar dan toegepast op iedereen die met andermans geld omgaat, kan de ergste uitwassen uit het systeem halen, maar regulatie zal nooit voor stabiliteit zorgen. Mensen moeten zelf hun huiswerk maken, in plaats van te rekenen op de overheid.”
Daan Killemaes en Patrick Claerhout
Het volledige interview met Franklin Allen leest u in Trends van donderdag 3 november.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier