Veel steunmaatregelen voor coronaleed worden strenger in september

Tijdens de lockdown riep de overheid heel wat financiële steunmaatregelen in het leven. Vanaf begin september schroeft ze de kraan hier en daar weer dicht.

T erug naar school betekent dit jaar ook een beetje terug naar het normaal. Dat de meeste kinderen op 1 september weer voltijds naar school kunnen, is een hele opluchting voor ouders die jongleerden met hun werk en de kinderopvang.

De meeste mensen zijn weer aan de slag of hebben de hele tijd kunnen doorwerken. Toch zijn er nog altijd mensen die het lastig hebben. Tegelijk draait de overheid stilaan de steunwieltjes los en moeten we alleen overeind zien te blijven. Een overzicht van wat er vanaf volgende week verandert.

Nog één maand corona-ouderschapsverlof

Wie terugkeert uit een zogenoemde rode zone of in nauw contact is geweest met een besmette persoon, moet in quarantaine, ook kinderen. Voor de opvang van kinderen tot twaalf jaar of kinderen met een beperking is er nog tot 30 september het corona-ouderschapsverlof. Dat bestaat naast het gewone ouderschapsverlof en biedt de mogelijkheid de werkduur met een vijfde of de helft te verminderen. Alleen alleenstaande ouders of ouders met een gehandicapt kind kunnen het werk volledig onderbreken met corona-ouderschapsverlof. In tegenstelling tot het gewone ouderschapsverlof kunnen ook zelfstandigen er een beroep op doen. Ze moeten voor een uitkering aankloppen bij hun sociaal verzekeringsfonds.

De uitkering voor het halftijds verlof bedraagt 532,24 euro bruto per maand, 25 procent meer dan de normale uitkering voor ouderschapsverlof. Na aftrek van 17,15 procent bedrijfsvoorheffing komt er 440,96 euro op de rekening van werknemers terecht. Let op, er komt ook nog een eindafrekening van de belastingen via de personenbelasting, afhankelijk van het inkomen. De uitkeringen worden belast tegen het marginale tarief dat kan oplopen tot 50 procent, plus gemeentebelastingen.

Voor alleenwonende ouders of ouders van kinderen met een handicap liggen de bedragen voor corona-ouderschapsverlof 50 procent hoger dan voor het gewone ouderschapsverlof. De uitkering kan wel nooit hoger zijn dan het loonverlies dat mensen lijden door corona-ouderschapsverlof.

Voor wie slechts een halve dag per week ouderschapsverlof wil nemen, bijvoorbeeld op woensdagnamiddag, is het corona-ouderschapsverlof geen optie. Een tiende ouderschapsverlof kan sinds 1 juni 2019 wel in het gewone stelsel voor werknemers, als de werkgever tenminste zijn fiat geeft. Vanaf 1 september voorziet de Vlaamse overheid ook in een aanmoedigingspremie van 30,54 euro netto per maand voor wie werkt in het Vlaams Gewest en een tiende ouderschapsverlof opneemt. Tot nu was die Vlaamse aanmoedigingspremie er enkel voor wie voltijds, halftijds of een vijfde ouderschapsverlof nam.

Voor wie ouderschapsverlof in weken wil opnemen, een mogelijkheid die eveneens in 2019 ingevoerd, is er geen premie. Ook voor het corona-ouderschapsverlof kent de Vlaamse overheid geen premie toe.

Lagere vergoedingen voor mensen met quarantaineplicht

Werknemers die preventief in quarantaine moeten, kunnen rekenen op een uitkering voor tijdelijke werkloosheid. Zelfstandigen kunnen aanspraak maken op een overbruggingsrecht. De betrokkenen moeten bij de dokter langs voor een attest van quarantaine, dat werknemers bij de RVA en zelfstandigen bij hun sociaal verzekeringsfonds moeten afleveren.

Er is wel een uitzondering voor mensen die tegen een negatief advies van de overheid in op reis gingen naar een land met veel besmettingsgevaar. “Een werknemer die op vakantie vertrekt naar een rode zone in Europa of een bestemming buiten Europa waarvoor een reisverbod geldt, moet bij terugkeer verplicht in quarantaine. In die situatie heeft hij geen recht op werkloosheidsuitkeringen. De werknemer wist dat hij in quarantaine zou moeten gaan en koos daar dus bewust voor”, verduidelijkt de hr-dienstenleverancier SD Worx in een nieuwsbrief.

Vanaf 1 september valt de vergoeding voor tijdelijke werkloosheid wel iets lager uit. Enkel de ‘hard getroffen’ bedrijven of sectoren kunnen nog een beroep doen op de soepele regeling voor tijdelijke werkloosheid door corona. Bedrijven moeten aantonen dat ze tot zo’n sector behoren of dat ze in het tweede kwartaal minstens 20 procent tijdelijke werkloosheid hadden.

De niet zo hard getroffen bedrijven kunnen voor hun werknemers, als die bijvoorbeeld in quarantaine moeten, wel nog altijd tijdelijke werkloosheid wegens overmacht aanvragen, volgens de normale regels van het pre-coronatijdperk. “De werknemers krijgen dan een uitkering gelijk aan 70 procent van een geplafonneerd loon, maar de aanvulling van 5,63 euro per dag krijgen ze vanaf 1 september niet meer”, meldt SD Worx.

Ook voor zelfstandigen die in quarantaine moeten, is er nog altijd een vergoeding. “Zelfstandigen die in quarantaine moeten en om die reden hun zaak moeten sluiten, kunnen vanaf 1 september geen beroep meer doen op het corona-overbruggingsrecht”, legt Filip Horemans van de zelfstandigenorganisatie Unizo uit. “Zelfstandigen die al minstens een jaar actief zijn en vier kwartalen sociale bijdragen hebben betaald, kunnen wel nog aanspraak maken op het gewone overbruggingsrecht voor de duur van de quarantaine. Starters vallen uit de boot.”

Zelfstandigen kunnen een uitkering van 322,92 euro – of van 405,53 euro met gezinslast – krijgen voor een onderbreking van zeven tot dertien dagen. “Ze krijgen niet meer automatisch een uitkering voor een hele maand, zoals bij het crisisoverbruggingsrecht, maar alleen voor de weken dat ze gesloten zijn”, stipt Horemans aan. De maandelijkse uitkering bedroeg 1291,69 euro zonder gezinslast, of vier keer zoveel.

Deadline aanvragen betalingsuitstel woonkrediet nadert

De banken hebben de voorbije maanden voor 122.815 woonkredieten een betalingsuitstel toegekend aan particulieren die vóór 1 februari nog geen betalingsachterstand hadden. Het gaat om mensen van wie de belangrijkste bron van inkomsten opgedroogd is door de coronacrisis en wier appeltje voor de dorst kleiner is dan 25.000 euro. Voor koppels volstaat het dat het inkomen van een van beide partners is gedaald of weggevallen door werkloosheid, sluiting van de eigen zaak of ziekte als gevolg van covid-19. De banken verleenden particulieren maximaal zes maanden uitstel voor de betaling van de intresten en het kapitaal. Uiterlijk op 31 oktober loopt dat uitstel af. Wie al een uitstel heeft verkregen, kan dat nog verlengen tot 31 december. Zo’n verlenging moet tussen 1 en 20 september worden aangevraagd. “Mensen die nog geen betalingsuitstel hebben aangevraagd, kunnen een uitstel én een verlenging in één keer aanvragen voor 20 september”, zegt Rodolphe de Pierpont van de bankenfederatie Febelfin.

Het kan best dat mensen tot nu toe op hun spaarcenten hebben geteerd, maar na een maandenlange crisis stilaan op zwart zaad zitten. Zij stappen het best nog voor 20 september naar de bank, want na die datum zijn de banken niet meer verplicht betalingsuitstel te verlenen. “De banken hebben een charter opgesteld. Voor mensen die aan de voorwaarden van het charter voldoen, kennen ze automatisch betalingsuitstel toe”, legt De Pierpont uit. “Mensen kunnen ook – buiten het charter om – met hun bank onderhandelen om bijvoorbeeld de maandelijkse aflossing te verlagen. De banken sluiten liever een deal dan dat ze wanbetalingen riskeren.” Ook ondernemingen konden onder bepaalde voorwaarden een automatisch betalingsuitstel krijgen op een ondernemingskrediet. Dat uitstel loopt net zoals voor de woonkredieten maximaal zes maanden, tot uiterlijk tot 31 oktober. Ook de ondernemers kunnen voor 20 september een aanvraag indienen om onmiddellijk een verlenging van hun betalingsuitstel te krijgen tot 31 december.

Uitstel voor aangifte nalatenschap verloopt

Tijdens de lockdown besliste de Vlaamse fiscus wat soepeler om te springen met de termijnen voor bepaalde aangiften, zoals die van een nalatenschap. Normaal moet zo’n aangifte bij een overlijden in België binnen de vier maanden gebeuren. “Het was tijdens de lockdown niet eenvoudig om een schatter op pad te sturen om de waarde van een onroerend goed te schatten. Het was ook moeilijker om de informatie over rekeningen, beleggingen en bezittingen van de overleden persoon te verzamelen. Het is in normale tijden al moeilijk om die aangifte op tijd rond te krijgen, want de nabestaanden zijn daar de eerste dagen niet mee bezig”, legt Murielle Gijbels van het advocatenkantoor Tiberghien uit.

Met de versoepeling van de coronamaatregelen komt het einde van de soepelheid van de fiscus in zicht. Gijbels: “De administratie geeft mensen nog tot 30 september om de aangifte van de nalatenschap in orde te brengen, zonder belastingverhoging.” Het gaat om alle aangiftes die normaal tussen 13 maart en 30 september ingediend moesten worden.

De speciale regeling voor de waardering van beleggingsportefeuilles loopt ook op 30 september af. “Voor beursgenoteerde effecten geldt normaal dat erfgenamen de slotkoersen op de datum van het overlijden, of één maand of twee maanden na het overlijden moeten aangeven als waarde. Er zijn bij alle activa prijsschommelingen mogelijk, maar de wetgever vindt beursgenoteerde aandelen duidelijk volatiel”, legt Gijbels uit. Vandaar de aparte waarderingsregels.

In februari en maart crashten de beurzen, toen duidelijk was dat het coronavirus zich in Europa verspreidde. Daarom legde de Vlaamse overheid ook soepelheid aan de dag voor de waardering van beursgenoteerde aandelen. “Er werd een extra moment voor de waardering gecreëerd. Voor overlijdens van 13 november tot en met 30 september mogen de erfgenamen ook de beurswaarde van genoteerde effecten drie maanden na het overlijden nemen”, legt Noreen Somers van Tiberghien uit. Zo probeert de fiscus te vermijden dat mensen veel erfbelasting betalen voor iets wat nog maar weinig waard was kort nadat dat ze het in handen hadden gekregen. De erfgenamen moeten één moment kiezen voor de hele portefeuille van beursgenoteerde effecten.