Tikehau Capital: dit zijn de Fransen die het Belgisch herstelfonds beheren

De Franse groep Tikehau Capital zal het Belgian Recovery Fund beheren. Met dat fonds wil onze overheid de economische relance na de coronacrisis ondersteunen. Wie is die Franse vermogensbeheerder die in korte tijd uitgroeide tot een significante Europese financier en investeerder?

In 2004 richtten Antoine Flamarion en Mathieu Chabran met 4 miljoen euro startkapitaal hun eigen bedrijfje op: Tikehau Capital, vernoemd naar een eilandenatol in Frans-Polynesië waar het naar verluidt uitstekend vertoeven is. De twee Fransen hadden elkaar leren kennen als bankiers bij Merrill Lynch in Parijs. Ze waren ervan overtuigd dat ze het als ondernemers anders konden aanpakken dan de Amerikaanse zakenbanken die de financiële markt in Europa domineerden.

“De meeste van die banken hadden geen lokale teams”, vertelt Chabran. “Alles werd vanuit Londen en Parijs gedaan. Met Tikehau Capital wilden wij dichter bij de klant zitten, met activiteiten in verschillende landen. We concentreerden ons op kmo’s en alternatieve activaklassen zoals private debt, vastgoed en infrastructuur, en private equity.”

Vanaf het begin was er een link met België. De Nationale Portefeuillemaatschappij (NPM) van Albert Frère was een van de eerste aandeelhouders van Tikehau Capital. “We hebben altijd goede banden gehad met Belgische ondernemers en investeringsmaatschappijen, zoals Christian Dumolin (Koramic) en Léon Seynave (ex-Mitiska, Vente-Exclusive), Ackermans & van Haaren en de familie du Monceau”, zegt Flamarion. Léon Seynave heeft nog altijd een zitje in de raad van bestuur.

Partner van overheden

Intussen is Tikehau Capital uitgegroeid tot een van de belangrijkste Europese vermogensbeheerders in alternatieve activa. De groep beheert 33,5 miljard euro, is actief in 12 landen en telt ongeveer 700 werknemers (30 nationaliteiten, 40 procent vrouwen). Sinds 2017 noteert de onderneming op Euronext Parijs. Toch controleren het management en de werknemers nog altijd 56 procent van de aandelen. Het startkapitaal van 4 miljoen euro is aangezwollen tot 2,9 miljard euro eigen vermogen.

“2021 was een uitzonderlijk goed jaar”, geven Flamarion en Chabran aan. Tikehau Capital slaagde erin netto 6,3 miljard euro aan te trekken, geld dat de onderneming belegt voor rekening van institutionele en privé-investeerders. “Investeerders en vermogende klanten willen rechtstreeks toegang tot investeringen in niet-beursgenoteerde bedrijven, zij het via leningen (private debt), zij het via een deelneming in het kapitaal (private equity)”, legt Chabran uit. “Het rendement van die activaklassen ligt hoger dan het klassieke vermogensbeheer via een portefeuille met genoteerde obligaties en aandelen. Daarnaast zijn private activa een manier om beleggingen te diversifiëren.”

Tikehau Capital biedt niet enkel private investeerders toegang tot private activa, de onderneming werpt zich ook op als een partner van overheden. In Frankrijk beheert Tikehau Capital een herstelfonds voor de aeronautische industrie, geruggensteund door de Franse overheid. “We verwachten overal ter wereld meer zulke initiatieven, waarbij publiek en privaat geld samengebracht worden, bijvoorbeeld om de energietransitie te financieren”, aldus Flamarion.

Lokale partners

Sinds kort doet ook de Belgische overheid een beroep op Tikehau Capital voor het beheer van het Belgian Recovery Fund (BRF). Daarmee wil onze overheid tot 350 miljoen euro ophalen dat via achtergestelde en converteerbare leningen geïnvesteerd wordt in toekomstgerichte kmo’s die door de coronacrisis nood hebben aan verse middelen (zie kader Al 218 miljoen opgehaald voor Belgian Recovery Fund).

De knowhow van Tikehau Capital in private debt heeft ongetwijfeld een rol gespeeld bij het verwerven van het beheersmandaat voor het BRF, net als de aanwezigheid van een team in Brussel. Tikehau Capital opende in 2015 in de Belgische hoofdstad zijn eerste Europese kantoor buiten Parijs en Londen. Vanuit Brussel worden ook de activiteiten in Nederland en Luxemburg aangestuurd. Er werken twaalf mensen op het kantoor in Brussel.

“Tikehau heeft sinds de start in België 1,5 miljard euro aan middelen opgehaald”, vertelt Edouard Chatenoud, die de Benelux-activiteiten leidt. “Daarvan is 800 miljoen euro in de Benelux geïnvesteerd, hoofdzakelijk in leningen en vastgoed. In België financieren we onder andere lokale private-equityspelers en deals die hier afgesloten worden. Zo hebben we de deelneming van PMV in Euroports mee gefinancierd. Daarnaast houden we ook rechtstreeks enkele participaties aan.”

De voorbije jaren zette Tikehau Capital ook stappen buiten Europa. Eerst trok de onderneming naar Azië en drie jaar geleden naar Noord-Amerika. Chabran: “De beheerde activa waren toen voorbij de grens van 20 miljard euro activa gegaan en ons eigen vermogen voorbij 2 miljard. Dat leek ons een goed moment om te investeren in de expansie naar de Verenigde Staten en Canada.”

Een beheersmandaat voor het pensioenfonds van de stad Montréal was een mooi entreeticket, maar de grote doorbraak kwam toen Morgan Stanley in het kapitaal stapte. “Wij werken altijd met lokale partners”, zegt Chabran. “Vaak zijn dat banken, verzekeraars, ondernemers of investeringsmaatschappijen. Op die manier promoten we onze merknaam. In Azië zijn we in zee gegaan met Temasek, het overheidsfonds van Singapore. De naambekendheid die we op die manier verwerven, zetten we daarna om in het aantrekken van middelen bij lokale investeerders.”

Skin in the game

“Eigenlijk is ons model heel eenvoudig”, vindt Flamarion. “We trekken spaargeld aan van institutionele en private beleggers en investeren dat in de reële economie. We onderscheiden ons door onze investeringsstrategie, die afwijkt van de klassieke beleggingsinstrumenten. Zo waren wij een voorloper door al vanaf 2014 te investeren in de klimaattransitie. En we steken ook steeds ons eigen geld in projecten, niet enkel het geld van anderen. Die filosofie van ‘ skin in the game‘ is cruciaal voor ons.”

Er is steeds meer geld in omloop, en volgens Chabran zijn er ook steeds meer interessante projecten om in te investeren: “Na de bankencrisis van 2008 is het door de prudentiële regels voor de klassieke banken lastiger om kmo’s te financieren. Daarvoor moeten ze meer geld opzijzetten. Een stuk van die kredietverstrekking is verschoven naar private spelers zoals Tikehau Capital. Dat past in een op Angelsaksische leest geschoeide assetmanagementaanpak, waar private activa een groter deel van de portefeuille innemen.”

Omwille van het hogere rendement staan ook retailklanten steeds meer open voor vermogensbeheer met een deel beleggingen in private activa. “Daarvoor sluiten wij akkoorden met banken en verzekeraars, die die activaklasse willen aanbieden aan hun klanten”, zegt Flamarion.

Dat is in België nog niet het geval. Bij ons doet Tikehau Capital voorlopig enkel een beroep op institutionele investeerders. Maar in Frankrijk bijvoorbeeld zijn er tak23-levensverzekeringen op de markt waarmee particulieren via Tikehau-fondsen in private debt kunnen investeren. In Spanje zette Tikehau samen met Banca March een fonds op waardoor de klanten van die bank toegang krijgen tot investeringen in privébedrijven die werken aan de energietransitie.

Schaal is geen doel

Blijft de vraag waar Tikehau Capital op termijn naartoe wil. De onderneming is in amper twintig jaar uitgegroeid tot een marktleider in alternatief vermogensbeheer in Europa. De businesscase is interessant en moet ongetwijfeld andere, grotere spelers of financiële instellingen interesseren. Zit een overname er in de volgende vijf jaar aan te komen?

Chabran lacht onze suggestie weg: “Wij zitten niet in een logica van bouwen-verkopen. Antoine en ik zijn gestart als ondernemers in finance en dat blijven we. Wij zijn precies met Tikehau Capital naar de beurs getrokken om de duurzaamheid van de onderneming te verzekeren. Twintig jaar geleden spiegelden we ons aan het model van Blackstone, met het idee iets soortgelijks in Europa op te zetten. Dat is aardig gelukt.”

“Voor Tikehau Capital is schaal geen doel”, beklemtoont Flamarion. “We willen een vooraanstaande speler in Europa en in de hele wereld zijn. Maar de groei moet rendabel zijn. Voor mij is performant zijn het allerbelangrijkste. Geld is een commodity geworden. En met dat goedkope geld wordt massaal geïnvesteerd. De toekomst zal uitwijzen wie dat geld goed geïnvesteerd heeft en wie niet.”