Te midden van de energiecrisis moeten de regering én de sociale partners “zichzelf overstijgen” om tot akkoorden te komen. Met die boodschap zette premier Alexander De Croo dinsdag een overleg tussen de federale regering en de werkgevers en vakbonden in.
De federale regering en de sociale partners in de Groep van Tien buigen zich dinsdag over een reeks dossiers waaronder de energiemaatregelen, de loonnorm en de welvaartsenveloppe. Dat laatste is een budget van meer dan 900 miljoen euro om in de komende twee jaar met name de uitkeringen op te trekken, boven op de index. Vakbonden en werkgevers hadden tot 15 september om daarover een akkoord te bereiken, maar raakten er niet uit.
Nu is het aan de regering om schot in het sociaal overleg te krijgen. De Croo blijft voorlopig wel nog geloven in door alle partijen onderhandelde overeenkomsten. ‘We gaan kijken hoe we daar de komende weken samen aan kunnen werken’, zei de premier. Hij noemde het ‘een belangrijk signaal’ als de sociale partners samen met de regering tot ‘goede akkoorden’ zouden kunnen komen.
‘Boven onszelf uitstijgen’
‘Wat van ons verwacht wordt, is dat we boven onszelf kunnen uitstijgen en dat we erin slagen om voorbij te gaan aan het particulier belang om het algemeen belang te dienen’, aldus nog De Croo. ‘Dat geldt voor ons én de sociale partners.’
Specifiek over de welvaartsenveloppe is de kans op een akkoord volgens de topman van de socialistische vakbond ABVV, Thierry Bodson, echter al verkeken. ‘De boodschap zal zijn dat wat ons betreft de discussie over de welvaartsenveloppe voorbij is’, zei hij vooraf. ’15 september is gepasseerd. We hebben de werkgeversorganisaties maandenlang opgeroepen om erover te praten en de deadline te respecteren. We verwachten daar geen overleg over, de regering moet de beslissingen nemen.’
Volgens zelfstandigenorganisatie Unizo is het dossier van de welvaartsenveloppe echter niet apart te zien van de discussie over de lonen. ‘Je kan toch moeilijk gaan kijken hoe we de uitkeringen gaan laten stijgen, terwijl we eigenlijk nog niet weten wat er met de lonen gaat gebeuren’, aldus gedelegeerd bestuurder Danny Van Assche. ‘Het een hangt samen met het andere. Als je het een laat stijgen zonder het andere, dan kan je misschien opnieuw in werkloosheidsvallen terechtkomen.’
Lonen
En het zijn de lonen die de werkgevers zorgen baren. Door de hoge inflatie maakt de automatische indexering die zowat 10 procent duurder voor de bedrijven. De CEO van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), Pieter Timmermans, noemde de situatie ‘dramatisch’, omdat Belgische bedrijven aan concurrentiekracht en marktaandeel verliezen ten opzichte van buitenlandse concurrenten. Daardoor staan ook mogelijk veel jobs op de helling, benadrukte hij.
Het is daarom belangrijk dat de werkgevers, vakbonden én regering samen overleggen, aldus Timmermans. ‘De alarmsignalen staan allemaal op rood. Dat kan je alleen maar oplossen als de drie partijen samen een evenwicht zoeken tussen elkaar en de pijn verdelen.’ Daarbij mag het temperen van de loonindexering volgens hem geen taboe zijn. ‘Je kan niet rond dat debat.’
Voor de vakbonden is het morrelen aan de automatische indexering echter niet aan de orde. ‘Ik heb nog geen enkele partij daarover horen spreken’, zei de voorzitter van de christelijke vakbond ACV, Marc Leemans. Mocht de kwestie tijdens het overleg met de regering op tafel komen zou dat ‘een grote verrassing’ zijn.
