De belastingdruk, of het geheel van belastingeninkomsten ten opzichte van het bruto binnenlands product (bbp), is in de rijke landen gestegen tot niveaus van voor de crisis. België staat op de derde plaats, zo blijkt uit een rapport van de OESO, en zit ongeveer 10 procent boven het gemiddelde. Het is wel moeilijk, geeft de OESO toe, de situaties in verschillende landen te vergelijken.
De belastingdruk in de 34 OESO-landen steeg volgens een onderzoeksrapport in 2013 met 0,4 procent naar 34,1 procent. Dat niveau is vergelijkbaar met de recordhoogtes uit 2007 (34,2 procent) en 2000 (34,3 procent).
De OESO(Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling), een verbond van rijke landen, zegt dat er verschillende oorzaken zijn voor de stijging. Dus niet alleen een stijging van de belastingen. Al benadrukt het rapport dat “veel landen hun belastingen hebben verhoogd en/of de belastbare basis hebben uitgebreid”. De belastinginkomsten kunnen ook stijgen zonder dat de fiscaliteit zelf verandert, vooral in tijden van economische welvaart.
Tussen 2012 en 2013 steeg de belastingdruk het sterkst in Portugal (+2,2 procent) en Turkije (+1,7 procent). In Noorwegen (-1,5 procent), Chili (-1,2 procent) en Nieuw-Zeeland (-0,9 procent) daalde ze het sterkst. In België was er een stijging met 0,6 procent.
Denemarken is koploper op het vlak van belastingdruk (48,6 procent in 2013), gevolgd door Frankrijk (45 procent) en België (44,6 procent). Aan de andere kant van het spectrum staan Mexico (19,7 procent), Chili (20,2 procent), Korea (24,3 procent) en de Verenigde Staten (25,4 procent).
Stijgende btw
Pascal Saint-Amans, directeur van het Centrum voor Fiscaal Beleid van de OESO, wijst niettemin op de moeilijkheden van een vergelijking. De fiscaliteit weerspiegelt ook de “cultuur van een land”. Saint-Amans bedoelt daarmee dat sommige landen meer inschrijvingsgeld vragen voor de universiteit of dat de ziekteverzekering er niet als taak van de overheid wordt beschouwd. Daardoor varieert de belastingdruk sterk. Niet alleen verschilt de belastingdruk, ook de samenstelling van de belastingen “varieert sterk tussen de verschillende landen”. Wel is er één steeds weerkerende trend: “Op de lange termijn is de belasting op toegevoegde waarde (btw) in veel landen sterk toegenomen.”
Tegenover andere OESO-landen kenmerkt België zich door hogere inkomsten uit de personenbelasting, de onroerende voorheffing en socialezekerheidsbijdragen. De inkomsten uit de vennootschapsbelasting en uit belastingen op goederen en diensten, zoals btw, zijn eerder laag. De OESO roept haar lidstaten op om minder belastingen te heffen die de economie verstoren, zoals die op arbeid of op bedrijfswinsten. In de plaats daarvan zouden er belastingen moeten geheven worden die gunstiger zijn voor economische groei, zoals die op consumptie. De OESO merkt op dat verlaagde btw-tarieven doorgaans de hogere inkomens ten goede komen. Dat is onder meer het geval bij de lagere btw-tarieven in restaurants of hotels.
(Belga/RR)
