Oekraïne en Rusland zijn tot een akkoord gekomen met Turkije en de Verenigde Naties over de export van miljoenen tonnen graan uit Oekraïne. In de Turkse stad Instanboel ondertekenden beide landen twee afzonderlijke akkoorden die de uitvoer van graan moeten garanderen uit de Oekraïense havens, over de Zwarte Zee. Dat heeft António Guterres, de secretaris-generaal van de VN, vrijdag bekendgemaakt.
Voor de start van de oorlog eind februari, waren Oekraïne en Rusland de grootste graanproducenten ter wereld. Ook Turkijke voerde bijna 86 procent van zijn graan in uit Oekraïne en Rusland. Maar doordat Oekraïne vanwege het conflict geen graan meer kon uitvoeren, en Rusland sancties opgelegd kreeg, kwam de export in moeilijkheden. Dat zorgde voor grote prijsstijgingen van tarwe en dreigende voedseltekorten.
Het akkoord stelt nu dat de VN vanuit Istanboel de vaarroutes gaat coördineren en veiligstellen. Volgens waarnemers is daarbij een belangrijke rol weggelegd voor de Turkse marine. Zij moeten de vaarroutes beveiligen en vrachtschepen inspecteren.
De VN benadert mogelijk ook nog andere landen om mee te helpen. Volgens Guterres zullen vooral ontwikkelingslanden en de ‘kwetsbaarste mensen op de rand van hongersnood’ profiteren van het akkoord.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan benadrukte dat het akkoord zal voorkomen dat miljarden mensen met honger worden geconfronteerd en hoopt dat het een ‘keerpunt’ wordt. Volgens de president zal het graan dat in de Oekraïnse havens opgestapeld ligt, weldra geëxporteerd worden.
Oekraïne en Rusland sloten beide afzonderlijke overeenkomsten met Turkijke en de VN, die bemiddelde. Ook zaten de afgevaardigden van beide landen niet aan dezelfde tafel. Oekraïne had voordien al benadrukt geen akkoord te sluiten met Rusland, maar met de VN en de Turken.
