‘Nederland moet voort op ingeslagen weg’

“Het Nederlandse politieke landschap is sterk versplinterd. Wellicht zullen vier of vijf partijen nodig zijn om een coalitie te vormen”, zegt Alain Mouton, redacteur bij Trends.

Na de Tweede Kamerverkiezingen van gisteren zal uittredend minister-president Mark Rutte (VVD) wellicht vier of vijf partijen nodig hebben om een coalitie te vormen. Hopelijk leidt dat niet tot een regering met een vreemde ideologische mix die de economische bonus van de voorbije jaren verkwanselt.

De regering-Mark Rutte heeft de Nederlandse economie de voorbije jaren weer op het spoor gekregen. De werkloosheid daalt dit jaar naar een historisch lage 5 procent, de begroting is straks in evenwicht en van de Nederlandse staatsschuld van 62 procent kunnen veel EU-landen enkel dromen. Maar gisteren werden de regeringspartijen daar niet echt voor beloond. De liberale VVD verliest een pak zetels, al blijft ze de grootste partij. Dat is te danken aan de kanseliersbonus voor minister-president Mark Rutte. Hij voerde de voorbije dagen bovendien een succesvolle campagne door zich tegenover de PVV-voorman Geert Wilders te profileren. Ook de Erdogan-zaak leverde de VVD wellicht stemmen op. Maar de coalitiepartner PvdA werd van de kaart geveegd.

Daarmee is nog maar eens de Europese trend bevestigd dat de klassieke Europese sociaaldemocratie op sterven na dood is. Het hoger opgeleide linkse electoraat kiest meer en meer voor groene en links-liberale partijen. De rest van de linkse kiezers is weggelokt door de sirenenzang van radicaal-rechtse of radicaal-linkse populisten.

Het Nederlandse politieke landschap is sterk versplinterd – er zijn dertien partijen in de Tweede Kamer – en dat maakt de coalitievorming zeer moeilijk. Wellicht zullen vier of vijf partijen nodig zijn om een coalitie te vormen. De vraag is of een regering kan worden gevormd waarmee Nederland in het sociaaleconomisch beleid doorgaat op de ingeslagen weg. Dat is nodig. Er was veel kritiek op de 50 miljard euro besparingen die de regeringen onder leiding van Rutte de voorbije zes jaar hebben doorgevoerd. Maar het gevolg is wel dat de Nederlandse economie nu in blakende gezondheid verkeert en daar volop de vruchten van plukt. Vorig jaar groeide de economie er met meer dan 2 procent. Ook voor dit jaar zijn de vooruitzichten positief. En meer groei betekent meer jobcreatie, meer overheidsinkomsten en minder uitgaven voor uitkeringen. De Nederlandse overheidsuitgaven bedragen 40 procent van het bbp, daar kan België met zijn 50 procent enkel van dromen.

De kans op het doortrekken van het beleid is het grootst met een coalitie van VVD, het christendemocratische CDA (+6 zetels) het links-liberale D66 (+7 zetels) en de kleine christelijke partij Christenunie. Die laatste regeerde al mee onder Balkenende. Daarmee heeft een coalitie net geen meerderheid van 76 zetels. Volgens het Financieele Dagblad zou een andere kleine christelijke partij, de SGP, met drie zetels, voor gedoogsteun kunnen zorgen. Wellicht draagt die formule de voorkeur van Mark Rutte weg.

Het alternatief is een coalitie met een van de winnaars van de stembusslag: GroenLinks van Jesse Klaver (+12 zetels). Mark Rutte ziet dat niet zitten. GroenLinks wil een bestuursbocht van 180 graden maken: meer uitgaven, meer belastingen en het afbouwen van de flexibele Nederlandse arbeidsmarkt. Achter de hype rond de ideale schoonzoon Jesse Klaver schuilt een nefast en peperduur beleid.