Peter Rosseel
Kan Martine Tanghe onze eindejaarsfeesten redden?
‘Wat een overheidsfilmpje over 1 ploeg van 11 miljoen om het coronavirus te verslaan niet lukt, kan Martine Tanghe misschien wél.’ Dat zegt Peter Rosseel, directeur van MCR, een spin-off van de KULeuven en gastdocent aan de KULeuven.
“Hou het veilig. Hou vol. Het komt allemaal weer goed.” Met verbindende woorden en gepaste emotionaliteit nam Martine Tanghe, nieuwsanker bij de VRT, onlangs afscheid na 42 jaar dienst. Meer dan 2 miljoen Vlamingen keken naar haar laatste journaal. Daarmee is deze bijzondere uitzending het tweede meest bekeken programma dit jaar en staat het verplichte pensioen van de moeder van Vlaanderen op plaats 21 in de top 100 aller tijden. Als haar populariteit al niet onze eindejaarsfeesten kan redden, dan kan Martine Tanghe nog altijd het gezicht worden van een uitdagende vaccinatiecampagne.
Wij hebben het allemaal gehad met het vermaledijde virus. U en ik zijn de maatregelen grondig beu. Wij voelen met zijn allen de pijn van de gevraagde gedragsveranderingen. En toch moeten wij volhouden. Hoe dan?
Lichaamstaal
Signalen van begrip en medeleven, en opbeurende en hoopvolle woorden van iemand met natuurlijk gezag kunnen velen troost bieden in moeilijke tijden. Niet alleen de woorden van Martine Tanghe, maar ook haar lichaamstaal en hoe ze de woorden brengt, trekken aandacht en motiveren. Met haar verbindende blik, haar ontwapende glimlach, haar liefdevolle, lichtjes dwingende intonatie verwarmde zij menig huiskamer in deze donkere tijden. Voor Martine gaan wij door het vuur.
Wat een overheidsfilmpje over 1 ploeg van 11 miljoen om het coronavirus te verslaan niet lukt, kan Martine Tanghe misschien wél.
Eerst, waarom werkt het filmpje niet? Kort samengevat: het idee is prima, de uitvoering niet. Zulke initiatieven maken deel uit van een beleidsinstrumentenmix – lees: een wetenschappelijke gereedschapskist – waaruit overheden kunnen putten om gedragsverandering bij burgers te stimuleren.
Tous ensemble
Beleids- en gedragswetenschappers hebben aangetoond dat onder andere filmpjes kunnen worden gebruikt om één van onze twee denksystemen te beïnvloeden. Het eerste systeem, het snelle, automatische, emotionele systeem, zorgt ervoor dat wij dagelijkse keuzes onbewust en routineus maken. In aanloop naar de halve finale van de Rode Duivels tegen Frankrijk in de Wereldbeker voetbal in 2018 was de samenhorigheid tussen alle Belgen zeer groot. Tous ensemble, scandeerden wij met zijn allen, zonder daarbij veel na te denken. Maar je kan zulke verbindende emoties niet zomaar opwekken buiten de context waarin ze plaatsvonden. De Nations League slaagt er alvast niet in.
Kan Martine Tanghe onze eindejaarsfeesten redden?
Ambtenaren
Een standvastig icoon als Martine Tanghe kan dat misschien wél. Ook al omdat het effect van haar afscheid nog een tijdje impact zal hebben. Zo wil Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld) dat alle Vlaamse ambtenaren makkelijker kunnen blijven werken na hun 65ste. Zijn voorstel was het gevolg van een oproep van Stijn Baert van de Universiteit van Gent. Die had naar aanleiding van het afscheid van Martine Tanghe een lans gebroken om mensen die het willen, kunnen en het verschil maken, niet verplicht met pensioen te sturen.
Daarnaast speelt mevrouw Tanghe ook met empathie in op het tweede, rationele denksysteem dat ons helpt bij het maken van weloverwogen en bewuste beslissingen. Zij maakt en duidt niet alleen het nieuws, ze ís het ook.
Mijn voorstel: laat ons Martine Tanghe inzetten om Vlaanderen te bewegen zich aan de regels te houden. ‘Nudging‘ wordt dat in de gedragswetenschappen genoemd. Vrij vertaald: een vriendelijk maar kordaat duwtje in de rug. Als wij het niet voor de politici of onze buren willen doen, dan misschien wel voor Martine.
Eindejaarsfeesten redden
Of ze onze eindejaarsfeesten kan redden, valt te betwijfelen. Eerst en vooral, het aantal besmettingen stijgt weer in Vlaanderen. Daarnaast: hoewel blijkt uit de Grote Corona-enquête van de Universiteit van Antwerpen (het rationele denksysteem) dat meer Vlamingen bereid zijn de maatregelen te volgen, laten heel wat mensen via onder meer lezersbrieven optekenen (het emotionele denksysteem) dat ze zich niet aan de regels zullen houden.
Dan kunnen wij niets anders dan premier Alexander De Croo (Open Vld) en minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) gelijk te geven dat ze de deur dicht houden voor versoepelingen tijdens de kerstdagen. Moedig, daadkrachtig en consequent leiderschap is ook belangrijk voor gedragsverandering.
Heiligverklaring
Martine Tanghe kan dankzij haar talrijke rationele en relationele vaardigheden misschien wel het uitgelezen gezicht voor de vaccinatiecampagne worden. Ik beeld mij de gesprekken in menig woonkamer graag in: “Allez schat, voor Martine gaan wij het toch doen, hé“.
Wij kunnen je nog niet heilig verklaren Martine, want in mijn voorstel mag je nog niet met pensioen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier