Global Britain: ‘Europese vissers zijn erg afhankelijk van de Britse visbestanden’

‘Global Britain’. Het is de slagzin van de Britse regering. Na de exit uit de Europese Unie, zal het Verenigd Koninkrijk zijn plaats op het wereldtoneel blijven opeisen, niet op zichzelf terugplooien maar met open blik handel drijven. Realiteit? Of eerder een mooie slogan? Dat vraagt Sander Loones, Europarlementslid en N-VA-ondervoorzitter, zich af.

Een jaar terug in de tijd. 15 juni 2016. Het brexit-referendum staat voor de deur. De Thames in Londen vormt het toneel voor een zeeslag. Ontevreden Britse vissers, met admiraal Nigel Farage, scanderen: “Take back control over our waters.” De neergang van de Britse visindustrie moet worden gestopt door Europese bemoeienissen in Britse wateren af te voeren. Popicoon Bob Geldof voert de tegenaanval aan en verdedigt een verlengd EU-visserijlidmaatschap. Wat verwensingen over en weer, een obligaat nat pak en de fel begeerde publiciteit enkele dagen voor het referendum. Daartoe bleef de zeeslag op de Thames beperkt. Enkele dagen later haalden de ontevreden vissers hun échte slag thuis, toen een meerderheid van de Britten besliste uit de Europese Unie te treden.

Hogere quota voor Britse vissers

De Britten zijn nooit grote fan geweest van het Gemeenschappelijk Europees Visserijbeleid. De Britse vissers stemden met een grote meerderheid voor een brexit. Het visserijdossier staat symbool voor de stevige onderhandelingen tussen de VK en de EU. Omdat het precies de kern raakt van wat de brexiteers hun kiezers voorhielden. Het gaat over grenzen stellen, zelf beslissen wie waar mag komen en het veiligstellen van werkgelegenheid. Controle over de eigen wateren gaat er in als zoete koek bij de publieke opinie. Britannia rules the waves (again).

Europese vissers zijn erg afhankelijk van de Britse visbestanden. In 2015 vingen de EU-vaartuigen maar liefst 683.000 ton in Britse wateren, terwijl Britse vaartuigen 111.000 ton ophaalden in de EU27-wateren. Met die cijfers in de hand willen de Britten minstens hogere visquota voor zichzelf onderhandelen, enkel dan blijven de Europese vaartuigen welkom.

‘We’re taking back control’

De discussie kwam vorige week op scherp te staan. De Britse regering kondigde aan uit de conventie van Londen uit 1964 te stappen. Dit visserijverdrag geeft vissers uit vijf landen – waaronder onze Vlaamse vissers – toegang tot een deel van de Britse territoriale wateren tussen de zes en twaalf zeemijl voor de kust. De gevolgen voor onze vissers daarvan zijn relatief beperkt. Maar de vrees bestaat dat dat slechts een voorbode is van maatregelen die onze vissers harder zullen treffen of, erger nog, die de doodsteek zouden betekenen van onze Vlaamse visserij.

Onze visserij is erg afhankelijk van een goed akkoord met het Verenigd Koninkrijk. Meer nog, van alle Europese lidstaten zouden wij bij de zwaarst getroffenen zijn, wanneer geen of een slecht akkoord wordt bereikt. Wanneer men kijkt naar de waarde van de vis die gevangen en aan land wordt gebracht, hebben onze Vlaamse vissers een vangstafhankelijkheid op Britse wateren van meer dan 50 procent. De relatieve stabiliteit die we vandaag kennen op het gebied van quotaverdeling moet dus behouden blijven om de toekomst van onze visserij te garanderen.

Tegelijk blazen de Britten het best niet te hoog van de toren. Vis vangen is één ding, uw vis verkocht krijgen is nog iets anders. En net op dat gebied is het Verenigd Koninkrijk sterk afhankelijk van de Europese markt. Zo’n 68 procent van zijn visserij- en aquacultuurproducten zijn voor Europa bestemd. Dat geeft ons een goede hefboom in de onderhandelingen. Als de Britten hun vis aan ons willen blijven verkopen, ontketenen ze het best geen nieuwe kabeljauw- of makreeloorlog. Een nieuwe zeeslag zou hen weleens zuur kunnen opbreken. Wij zullen niet dulden dat onze Vlaamse vissers het slachtoffer worden van politiek tactische spelletjes.

Maar het visserijdossier gaat ook dieper. Hoe willen de Britten zich positioneren op het wereldtoneel? Denken ze de eigen (visserij)belangen het best te verdedigen door op zichzelf terug te plooien? Of gaan ze echt voor dat ‘Global Britain‘? Dan zal er eerlijk en volwassen gesproken moeten worden. Zodat onze vissers garanties krijgen op een duurzaam visserijbeheer. En wij ons op het continent kunnen blijven verlekkeren aan heerlijke vis uit Britse wateren.