‘Europa als bondgenoot van de wereld’

De Europese Unie beschikt over een unieke eigenschap – onze kracht om samen te werken, zegt Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie.

Sommige landen zien de zoektocht naar een vaccin als een wedren tussen de wereldmogendheden. Dat is een verkeerd beeld. De enige race is die tegen het virus en tegen de klok. De mensheid is deze strijd samen aangegaan. Onze beste strategie is samenwerken, en dat was van in het begin ook de aanpak van de Europese Unie. Het duurt meestal tien jaar om een vaccin te ontwikkelen, te testen en te verdelen. Maar de wereld kan niet nog tien jaar van deze pandemie aan. Elke maand die we winnen, zal duizenden levens en miljoenen banen redden. Tientallen onderzoeksteams werken zo snel als ze kunnen om een vaccin te ontwikkelen. Er moeten er zo veel mogelijk de eindstreep halen.

Het gaat om geopolitieke samenwerking, en niet om concurrentie. Het maakt niet uit of het eerste vaccin Chinees, Amerikaans of Europees is. Het belangrijkste is dat de wereld zo snel mogelijk een veilig vaccin krijgt, en dat de meest kwetsbare mensen eerst ingeënt worden. Dokters, verpleegkundigen, oudere mensen en essentiële beroepen moeten daarbij voorrang krijgen, in welk land ze ook wonen. Dat is de meest efficiënte manier om de pandemie in te dijken en levens te redden. Vaccinnationalisme zal alleen maar de wereldwijde strijd tegen het virus afremmen.

Sinds het prille begin van de crisis heeft de Europese Commissie zich ingezet om de werknemers uit de gezondheidszorg meer kansen te geven om te slagen, in het algemeen belang. Toen de eerste uitbraak in een wereldwijde pandemie veranderde, hebben we algauw onze krachten gebundeld met de Wereldgezondheidsorganisatie en andere internationale organen in de gezondheidszorg, en ook met bedrijven en maatschappelijke organisaties. Samen hebben we een initiatief gelanceerd om vaart te zetten achter de strijd tegen de ziekte: de Access to Covid-19 Tools Accelerator. In de vaccinafdeling, met de naam Covax, hebben we 170 landen samengebracht met ngo’s, bedrijfsleiders en filantropen. Het doel is te zorgen dat zo veel mogelijk vaccins getest kunnen worden en op de markt komen. In plaats van met andere landen te concurreren heeft Europa zijn krachten met hen gebundeld, zodat de kans op succes voor iedereen stijgt.

Dat is mijn visie op de taak van de Europese Commissie in de wereld zoals die nu is. We beschikken over een unieke eigenschap – onze kracht om samen te werken. We zijn een unie van 27 autonome landen en kunnen daardoor terugvallen op een ongeëvenaard netwerk van diplomaten. We zijn een gerespecteerde gesprekspartner voor internationale organisaties en ngo’s. We kunnen in contact komen met landen die niet eens met elkaar praten en ze samenbrengen voor een gemeenschappelijk doel.

Ik wil dat Europa een wereldleider wordt – en echte leiders laten niemand aan zijn lot over. Wie de leiding heeft, moet een uitgebreide en sterke coalitie opbouwen in het kader van een gemeenschappelijk doel. Neem de klimaatactie. We zijn een trendsetter geworden in de overgang naar een zuiverdere en meer circulaire economie, en de Europese Green Deal zal die overgang bespoedigen. In 2050 willen we klimaatneutraal zijn. Maar de Europese Unie is verantwoordelijk voor minder dan 10 procent van de wereldwijde uitstoot. We kunnen de klimaatopwarming niet alleen tegenhouden. Het goede nieuws is dat we niet alleen staan. Er bestaat een wereldwijde beweging die zich inzet voor de klimaatactie, een die kan rekenen op machtige landen, maar ook op talloze steden, plaatselijke besturen en personen. Europa wil bijdragen aan die beweging en ze laten groeien.

Ons voorstel voor de wereld is duidelijk: laten we onze krachten bundelen voor het algemeen welzijn. Er is geen tijd te verliezen. Zal de mensheid in 2021 eindelijk als één team aantreden? Dat weet ik niet, maar ik weet wel welke positie Europa inneemt.