‘Een algemene staking wordt een slag in het water. Zoals gewoonlijk’

De kans is groot dat een maand na de betoging van de vakbonden op 24 mei een algemene staking volgt. “De kans dat de syndicaten daarmee hun slag zullen thuishalen is zo goed als onbestaande”, schrijft Alain Mouton, redacteur bij Trends.

De vakbonden betogen op 24 mei tegen de plannen van minister van Werk Kris Peeters (CD&V) om de arbeidsmarkt verder te flexibiliseren. De kans is groot dat er een maand later een algemene staking volgt. Dat wordt een zoveelste zinloze syndicale actie. De vorige betogingen en stakingen hebben niet belet dat de federale regering haar beleid gewoon voortzet. De indexsprong werd niet afgevoerd, de loonkostenverlaging voor de bedrijven blijven gehandhaafd, brugpensioen en vervroegd pensioen worden strenger en op termijn wordt de wettelijke pensioenleeftijd opgetrokken naar 67 jaar.

Momenteel richten de vakbonden hun pijlen op de annualisering van de arbeidstijd. De federale regering besliste tijdens de recente begrotingscontrole om de 38-urige werkweek te vervangen door een annualisering van de arbeidstijd (berekening van de arbeidsuren over een jaar) met periodes waarin meer of minder wordt gewerkt. Werknemers zullen tot 45 uur per week en 9 uur per dag kunnen werken. Ook de uitbetaling van overuren wordt versoepeld en er komt een aangepast kader voor occasioneel overwerk.

De vakbonden zien de hervorming als de invoering van een 45-urige werkweek, terwijl de gemiddelde arbeidsduur over het hele jaar op 38 uren per week blijft. Trouwens, er bestaan al dergelijke flexibele werktijden, bijvoorbeeld bij Audi Vorst. Daar is dat zelfs met de goedkeuring van de vakbonden ingevoerd. Het is dan ook vreemd dat de vakbonden zich tegen de flexibilisering verzetten. Hun argument is dat ze er op zich niet tegen zijn, maar dat dit altijd voorwerp van overleg moet uitmaken. De vraag is in welke mate de houding van de vakbonden tijdens dat overleg in overeenstemming is met wat er op de werkvloer leeft.

In tal van bedrijven zijn werknemers gewonnen voor die flexibelere uurroosters, maar zijn de vakbonden tegen. Als er in bepaalde periodes meer werk is, dan moeten de bedrijven maar nieuwe werknemers aannemen, is in syndicale kringen vaak te horen. Dat zijn voor de vakbonden natuurlijk extra kandidaat-leden. Vakbonden zijn bovendien nog altijd gefocust op arbeidsduurvermindering. Vandaar dat zelfs het behoud van de 38-urige werkweek, weliswaar met extra flexibiliteit, bij ACV, ABVV en ACLVB zeer moeilijk ligt. Ze gaan er nog altijd van uit dat er in een economie een vaste hoeveelheid uren werk is die over zoveel mogelijk mensen moet worden verdeeld. Een foute redenering, zo leren tal van onderzoeken, maar daar hebben de vakbonden geen oren naar.

Daarom betogen ze op 24 mei tegen de maatregel om de arbeidsmarkt flexibeler te maken en volgt er op 24 juni wellicht een algemene staking. De kans dat de syndicaten daarmee hun slag zullen thuishalen is zo goed als onbestaande. De boodschap van de regering-Michel was van bij het aantreden duidelijk: de regering voert een aantal sociaaleconomische hervormingen door en de sociale partners worden betrokken bij de uitvoering. Indien de Groep van Tien, het interprofessioneel overleg, geen akkoord kan bereiken over de modaliteiten, dan trekt de regering het laken naar zich toe.

Van aan het begin stond vast dat de indexsprong, de loonkostenverlagingen, het strengere brugpensioen en het optrekken van de pensioenleeftijd gehandhaafd zouden blijven. Dat was ook het geval, ondanks de stakingsgolf van eind 2014. De acties van de vakbonden waren een slag in het water.

De sociale partners bereikten vorig jaar wel een akkoord voor een beperkte loonstijging van 0,6 procent in 2016 en een aanpassing van de regels rond de beschikbaarheid van de bruggepensioneerden voor de arbeidsmarkt. Maar dat gebeurde enkel door het klassieke overleg met de werkgevers en was niet het gevolg van het syndicale spierballengerol. Het zal volgende maand niet anders zijn als de drie vakbonden een nationale staking houden. De federale regering zal niet afwijken van de grote lijnen van de hervorming van de arbeidsmarkt. Opnieuw wordt de stakingsdag een slag in het water.

In de Wetstraat heerst allang de overtuiging dat de syndicale acties – vooral aangestuurd vanuit Wallonië – louter politieke acties zijn waarbij de vakbonden onder andere door de federale oppositiepartij PS worden aangepord.