ECB pompt 1140 miljard in de Europese economie

De Europese Centrale Bank pompt tot september volgend jaar 1140 miljard euro in de economie. Dat is een pak meer dan verwacht. De ECB doet dat door overheidsobligaties en ander papier op te kopen. Verliezen op de aankopen neemt de ECB voor slechts 20 procent voor haar rekening. De rest moeten de lidstaten betalen.

ECB-voorzitter Mario Draghi zet de langverwachte kwantitatieve versoepeling in. Vanaf maart zal de ECB maandelijks voor 60 miljard euro overheidsobligaties en ander papier opkopen. Ze wil dat volhouden tot september 2016, wat neerkomt op een geldinjectie van 1140 miljard euro in de economie. Draghi wil dat aankoopprogramma “in ieder geval” aanhouden tot de inflatie in de eurozone opnieuw de gewenste 2 procent benadert.

De geldinjectie van 1140 miljard is zowat het dubbele van wat analisten verwacht hadden. Een tegenvaller is de verdeling van de risico’s in het geval er verliezen op de opgekochte obligaties moeten worden genomen. Slechts voor 20 procent van de opgekochte obligaties neemt de ECB het verlies voor haar rekening. De overige 80 procent nemen de lidstaten zelf voor hun rekening. Concreet wordt dat verlies verdeeld volgens het belang dat elke lidstaat heeft in het kapitaal van de ECB.

Op de persconferentie probeerde Mario Draghi het belang van die risicoverdeling te relativeren. Als de lidstaten een te groot deel van het risico zouden moeten dragen, kan dat het voortbestaan van de euro bedreigen, hadden een aantal waarnemers laten weten. Draghi suste: “Het zijn de journalisten die van die risicoverdeling het belangrijkste onderwerp hebben gemaakt. Die verdeling heeft niks te maken met de eenheid van de euro.”

Sterk engagement

Het opkoopprogramma moet de economische groei stimuleren in de eurozone, en ook de trend van dalende prijzen ombuigen. Deflatie, of een periode van langdurige periode van dalende prijzen, bedreigt de eurozone. De ECB-voorzitter maakte zich sterk dat het aankoopprogramma de inflatieverwachtingen zal verhogen.

Veel economen hopen ook dat de koers van de euro zal zakken, wat de export van de eurozone zou stimuleren, en zo de groei. Volgens Draghi is invloed van de ECB op de eurokoers “niet de bedoeling, maar wel het resultaat”.

Veel aandacht wijdde Draghi aan de consensus onder zijn bestuursleden, een belangrijk signaal voor de sterkte van het engagement omtrent het opkoopprogramma. In de voorbije maanden hadden vooral Duitsland en Nederland zich tegen de maatregel verzet. “De vergadering was het er unaniem over eens dat een kwantitatieve versoepeling een onderdeel is van het monetair beleid“, zei Draghi. “Dat de maatregel er op dit moment moest komen, daar hadden enkele leden bezwaren tegen.”

Maximaal 33 procent

Koen De Leus, econoom van KBC, is globaal genomen positief. “Ik vind het bedrag van het programma verregaand, hoewel de risicoverdeling mij teleurstelt. De opkoop van overheidsobligaties is bovendien beperkt tot 33 procent van de uitstaande schuld van een euroland. Dat betekent dat Griekenland moet wachten, zodat het niet meteen zal kunnen profiteren van een daling van de rente op zijn obligaties.”

Meteen na de persconferentie gingen de beurzen iets hoger en testte de euro dieptepunten van 1,1475 dollar. De Leus vindt dat een goed teken. “Het verschil in obligatierentes tussen Spanje en Portugal enerzijds en Duitsland anderzijds verkleint een beetje”, zegt De Leus. “Dat is ook de bedoeling. De financieringskosten voor de bedrijven in Spanje en Portugal kunnen naar beneden gaan. En de fragmentatie van de eurozone kan wegebben.”