Maak de juiste studiekeuze

7,2 procent van de Belgen is werkloos. Toch raken veel knelpuntberoepen maar niet ingevuld. Waar knelt het vacatureschoentje, en hoe speel je daar slim op in?

De gemiddelde werkloosheidsgraad in de eurozone bedroeg vorige maand 11,2 procent. België scoort met 7,2 procent beter dan heel wat andere Europese landen, maar het betekent wel dat nog altijd 450.000 Belgen zonder werk zitten. En toch hebben bedrijven en instellingen het moeilijk bepaalde vacatures in te vullen.

Lijst met knelpuntberoepen

De gewestelijke diensten voor arbeidsbemiddeling VDAB (Vlaanderen), Forem (Wallonië) en Actiris (Brussel) stellen geregeld een lijst van knelpuntberoepen samen, die ze op hun website plaatsen. Enkele voorbeelden zijn verpleegkundigen, informatici, gespecialiseerde bedienden, particuliere schoonmaaksters, chauffeurs en horecapersoneel. “Er is vooral een nijpend tekort aan technisch ge-schoolden”, zegt Els Van Geel van de VDAB Studiedienst. “Dat geldt zowel voor technici uit het secundair onderwijs als voor ingenieurs die hoger onderwijs genoten. Ook voor gespecialiseerde bouwberoepen – zoals metselaars, schrijnwerkers, loodgieters en dakdekkers – blijft het moeilijk goede kandidaten te vinden. Nieuwkomers op de lijst zijn onder andere enkele beroepen uit de expeditie, schilder-decorateur, diamantbewerker en productieoperator textiel.”

Gerichte opleidingen

De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening verzamelt elk jaar de regionale gegevens en stelt op basis daarvan een lijst met specifieke opleidingen op. Die hebben als doel de vacatures voor knelpuntberoepen in te vullen. Ze richten zich op personen die werkloos zijn, recht hebben op een volledige uitkering, minstens twee jaar geleden hun studies hebben beëindigd én geen einddiploma hoger onderwijs hebben. Wie aan die voorwaarden voldoet en zo’n opleiding volgt, behoudt zijn werkloosheidsuitkering en wordt vrijgesteld van enkele verplichtingen. Zo mag hij gedurende het schooljaar voorgestelde dienstbetrekkingen weigeren, hoeft hij niet beschikbaar te zijn voor de arbeidsmarkt en moet hij zelfs niet langer als werkzoekende ingeschreven zijn.

Maar niet alleen werkzoekenden worden aangemoedigd te focussen op een knelpuntberoep. ‘Er bestaan ook voorzieningen voor wie al werkt maar zijn loopbaan wil heroriënteren,’ zegt Kristof Salens van de RVA. “Denk maar aan betaald educatief verlof, loopbaanbegeleiding en loopbaanonderbreking of tijdskrediet met het oog op een opleiding.” Die maatregelen moeten werkenden helpen bij het overschakelen naar een andere job.

Juiste studiekeuze

Ondanks de opleidingen en aanmoedigende gunstregimes, pleiten heel wat partijen ervoor jongeren tijdig te screenen op hun talenten en interesses, en daar al van jongs af op voort te bouwen. Ze vinden ook dat het onderwijs en de vorming beter moeten aansluiten bij de reële behoeften van de bedrijven. “Het is dan ook verstandig bij de studiekeuze rekening te houden met de situatie op de arbeidsmarkt”, zegt Els Van Geel van de VDAB. “De kans om een job te vinden, is nu eenmaal afhankelijk van de studierichting die je kiest. De meeste knelpuntberoepen zijn structureel, wat betekent dat ze al jaren op de lijst met knelpuntberoepen staan.” Daardoor is het risico klein dat de situatie op de arbeidsmarkt bij het afstuderen helemaal gewijzigd is.

ROEL VAN ESPEN

De meeste knelpuntberoepen zijn structureel.