Luxe, sport en internet

De finale van de Louis Vuitton Cup, de selectiewedstrijd voor de America’s Cup, werd gewonnen door de Italiaanse boot Luna Rossa (Prada). Voor het eerst sinds meer dan een eeuw bestaat dus de kans dat er een America’s Cup georganiseerd zal worden in Europa… Style nam een kijkje achter de schermen van de oudste zeilwedstrijd ter wereld.

Sinds oktober vorig jaar zetten de deelnemers alle zeilen bij en vochten verbeten om in het strijdperk te mogen treden tegen Nieuw-Zeeland, de huidige titelhouder van de America’s Cup. Al die tijd verbleven de teams in een ‘dorp’ in de haven van Auckland, Nieuw-Zeeland. En elke dag gaven duizenden kijklustigen hun ogen de kost als de zeilboten vertrokken voor of terugkwamen van een selectieproef of een training.

Style behoorde tot de zeldzame toeschouwers die de kans kregen om de wedstrijden van heel dichtbij op zee te volgen. Het ging telkens om een duel tussen twee enorme zeilboten, met elk 17 man aan boord, dat vaak uitmondde in een spannende nek-aan-nekrace.

Het was een boeiend spektakel om de bemanning constant in de weer te zien. Men kan zich levendig voorstellen dat het er luidruchtig aan toe gaat, zeker met een wind van soms wel 35 knopen die de zeilen doet bollen. De onderlinge communicatie is simpel en rudimentair, en blijft beperkt tot een paar bemanningsleden die elk hun team aan boord op de hoogte brengen. Kort, bondig en vooral duidelijk. Daarnaast maakt men ook gebruik van een eigen gebarentaal, vooral bij de start en wanneer de tegenstander heel dicht in de buurt komt, om niet te verraden welk manoeuvre men gaat uitvoeren.

Het is natuurlijk een onvergelijkbare ervaring zo’n wedstrijd rechtstreeks en van dichtbij mee te maken, wat helaas niet mogelijk is voor de overgrote meerderheid van de toeschouwers. Voor de oplossing van dit probleem werden wonderen verricht, dankzij de informatica en de inspanningen van het Franse luxemerk Louis Vuitton.

Gedurende elke selectieproef kon de geïnteresseerde zeilliefhebber virtueel aanwezig zijn bij het hele gebeuren via het computerscherm, met bovendien een schat aan informatie waarvan de bevoorrechte ‘live’-toeschouwer geen weet had: beelden in 3D vanuit iedere gewenste gezichtshoek, rechtstreekse commentaren, een voortdurend geüpdatet weerbericht met onder meer de richting en de kracht van de wind, een tabel met de resultaten van de vorige proeven, een precieze kalender van de hele wedstrijd, geactualiseerde foto’s en alle informatie over de reglementen en de geschiedenis van de Cup.

Deze krachttoer was mogelijk dankzij een website (louisvuittoncup.com) en een cd-rom (Virtual Spectator) die via deze website besteld kon worden. De deelnemers zelf konden er natuurlijk ook gebruik van maken, om de eigen strategie en die van hun tegenstanders te analyseren…

Jean-Marc Loubier, algemeen directeur van Louis Vuitton: “Bij de organisatie van de Cup introduceert Louis Vuitton elke keer weer een technologische nieuwigheid. Virtual Spectator is het allernieuwste snufje voor het volgen van een sportevenement, dankzij de reconstructie van het gebeuren op basis van numerieke gegevens. Louis Vuitton is altijd al een toekomstgerichte firma geweest; wij zijn vernieuwers, pioniers die een nieuwe wereld willen ontdekken en zelf ook iets nieuws aan die wereld willen toevoegen.”

De Italianen hebben dus de finale van de Louis Vuitton Cup gewonnen en de bijbehorende trofee die gemaakt werd door de goudsmid Puiforcat; bijgevolg zullen de Europese televisiezenders waarschijnlijk uitgebreid verslag brengen over de op handen zijnde America’s Cup. Toch blijft Virtual Spectator een niet te vergelijken medium: het heeft zijn diensten trouwens al ruimschoots bewezen, toen de boot Young America brak tijdens de selectieproeven. Nog voor iemand het verhaal had gehoord uit de mond van skipper Ed Baird, toen die met het ‘wrak’ terugkeerde in de haven, wisten alle internetters al precies wat er gebeurd was.

Ed Baird na de ramp: “Op het moment van het ongeluk dachten we dat de boot zou zinken en sprongen we allemaal overboord – maar al snel klommen we weer aan boord om zoveel mogelijk materiaal te recupereren, en toen zagen we dat de boot zelf ook nog te redden was. Toch hebben we tijdens de terugtocht naar onze basis nog heel wat spullen overboord gegooid om de boel drijvend te houden.”

De bemanning van de Young America (de boot van de club die de trofee 132 jaar lang onafgebroken in handen had tot 1983) heeft ongetwijfeld ook gebruik gemaakt van Virtual Spectator om uit te zoeken wat de oorzaak van het ongeluk is geweest. Volgens Ed Baird willen alle deelnemers van de America’s Cup een boot bouwen die na de laatste wedstrijd bijna letterlijk uiteenvalt. Als de boot het langer uithoudt, betekent dit dat hij te stevig (en dus te zwaar) is gemaakt.

De wedstrijden van de Louis Vuitton Cup en van de America’s Cup vinden plaats in de Hauraki-golf. De Fransman Laurent Esquier, ‘operations manager’ van de winnende boot Luna Rossa (Prada), noemt deze golf “een uiterst moeilijk maar hoogst interessant wedstrijdgebied, zeer veranderlijk op het vlak van windkracht en -richting, temperatuur, luchtdruk en dies meer.”

Francesco de Angelis, de triomferende skipper die de Italiaanse boot naar de overwinning leidde, had Esquier gekozen omdat die al negen keer aan de America’s Cup had deelgenomen. De bemanning van de Luna Rossa werd samengesteld in februari 1997, en in september van dat jaar kwam Laurent Esquier erbij. Hij vindt dat de America’s Cup “de minste onvoorspelbare elementen heeft van alle zeilwedstrijden, omdat de deelnemende teams een à twee jaar trainen voor deze grootse competitie. Onze boot is verre van perfect, maar de bemanning heeft twee keer zes maanden getraind in Auckland. We waren er klaar voor. Wat natuurlijk niet wil zeggen dat we geen ongelukken konden tegenkomen of fouten konden maken.”

Gezien het behaalde resultaat mogen we wel zeggen dat het team van deze Italiaanse boot, waarin het chique modemerk Prada zowat 50 miljoen dollar investeerde, zeker minder fouten heeft gemaakt dan de rest van de vloot.

Na ongeveer 700 duels tussen de 11 deelnemende bemanningen van de Louis Vuitton Cup die besliste over de deelname aan de America’s Cup (vanaf 19 februari), klinken de namen Nieuw-Zeeland en Auckland al heel wat bekender bij het grote publiek in de rest van de wereld.

Wat de media-aandacht in de hele wereld betreft, komen de Louis Vuitton Cup en de America’s Cup op de derde plaats, na de Olympische Spelen en de Wereldbeker Voetbal. De America’s Cup is bovendien de oudste sporttrofee ter wereld: ze bestaat al sinds 1851, drie jaar voor de oprichting van het merk Louis Vuitton. Sinds 1983 zijn deze twee gevestigde namen nauw met elkaar verbonden.

Jean-Marc Loubier: “De America’s Cup werd geboren tijdens de organisatie van de eerste wereldtentoonstelling in Londen. Het was dus echt een uiting van moderniteit, die ook perfect paste binnen de opkomst van de moderne industrie. Kortom, het was een maatschappelijk fenomeen, gesteund door belangrijke industriëlen, Europese koningshuizen en dies meer, helemaal in de geest van Louis Vuitton.”

En deze zeilwedstrijd is nog altijd een evenement van de high society. Tijdens het grootse feest dat eind vorig jaar voor alle deelnemers werd georganiseerd, een van de meest prestigieuze shows ter wereld, was de beau monde dan ook goed vertegenwoordigd: de elite van Louis Vuitton, het politieke puikje van Nieuw-Zeeland en allerlei klinkende namen uit de showbizz. Achter al die show zit echter veel werk en een hele organisatie, want Louis Vuitton neemt alle communicatie in verband met de wedstrijden voor zijn rekening.

In de America’s Cup van dit jaar zal Italië, de winnaar van de Louis Vuitton Cup, het moeten opnemen tegen Nieuw-Zeeland. De zogenaamde ‘Kiwi’s’ zijn samen met de Australiërs (in 1983) de enigen die erin slaagden de trofee uit de handen van de Amerikanen te houden. En als de Italianen nu winnen, zal de volgende America’s Cup plaatsvinden in ‘la bella Italia’…

SERGE VANMAERCKE