Liberia, het gecondenseerde Afrika

Wat zal in 2003 de slechtste plaats zijn om te wonen? Het Afrikaanse Liberia gaat met de dubieuze eretitel lopen.

De droeve lijst van mogelijke kandidaten is lang, gaande van voor de hand liggende mogelijke rampengebieden zoals Irak, tot minder verwachte landen zoals Nepal. Uiteindelijk gaat de prijs dit jaar naar Liberia, waar het leven – dat zelfs naar Afrikaanse maatstaven al triest is – nog armzaliger zal worden.

De Liberiaanse burgeroorlog verwoestte van 1989 tot 1996 zo goed als al de schaarse economische bronnen die er bestonden. Na een korte windstilte en na de verkiezing van Charles Taylor als president, laaiden de onlusten weer op. In april 1999 trokken dissidenten uit Guinee Liberia binnen. Sindsdien heeft de groepering die zichzelf Liberians United for Reconciliation and Democracy noemt de regering onophoudelijk bestookt. In 2002 rukten de rebellen zelfs even op tot in de buitenwijken van de hoofdstad Monrovia, en er zwerven nog een aantal andere milities rond. De strijd van de rebellen heeft enorme vluchtelingenstromen op gang gebracht.

In het buitenland wordt Liberia geweerd. De Verenigde Naties heeft het land sancties opgelegd wegens de militaire steun aan de rebellen in Sierra Leone, en wegens het risico dat het land vormt voor de regio. Liberia kan geen geld meer lenen van het Internationaal Monetair Fonds omdat het een enorme achterstand heeft bij de terugbetaling van zijn uitstaande schulden. Bovendien krijgt het land ook zeer weinig financiële steun van andere landen of van liefdadigheidsinstellingen.

De resultaten daarvan zijn schrijnend. De levensverwachting bedraagt er 48 jaar. Van de duizend kinderen die levend geboren worden, sterven er 157 voor ze één jaar oud zijn. 42% van de bevolking is ondervoed.

De wetgevende en presidentsverkiezingen in oktober 2003 zullen de onderdrukking van de tegenstanders van de regering opnieuw opvoeren, waardoor elke kans op een staakt-het-vuren in de kiem wordt gesmoord. Daarnaast zakt ook de economie steeds verder weg. Het bruto binnenlands product (BBP) is in 2002 met 5% gedaald, en zal in 2003 met nog eens 8% afnemen (terwijl Afrika in 2003 gemiddeld 4% stijgt). Bovendien groeit de bevolking snel aan.

Kortom, dit kleine, noodlottige land krijgt af te rekenen met alle ernstige problemen die het Afrikaanse continent teisteren. En zoals Afghanistan – dat twee jaar geleden de pijnlijke titel won – heeft bewezen, kan het ernstige gevolgen hebben als de wereld de armste landen blijft negeren.