Levende portretten

Van waar stamt de opvallende belangstelling voor biografieën ? In plaats van een kreukelig antwoord te zoeken, stellen we enkele bijzonder boeiende levensbeschrijvingen voor.

Eerst maken we ruimte voor dé revelatie. Dat geldt zowel voor de auteur (de Noor Karsten Alnaes), als de geportretteerde (de joodse Sabina Spielrein). Sabina liet zich in Zürich behandelen door Carl Gustav Jung. Al gauw werd de patiënte de maîtresse van de gehuwde psychoanalyticus. Gaandeweg werd ze veel meer voor hem : ze schopte het tot pionier in de psychoanalyse en lag aan de basis van enkele ideeën die Jung groot maakten. Zelfs Sigmund Freud, die ze later in Wenen leerde kennen, werd sterk beïnvloed door haar ideeën. Toen ze in 1923 met haar man naar Rusland trok, geraakte ze in de vergetelheid. In 1941 werden Sabina en haar twee dochters door nazi-soldaten vermoord. Vooral van haar Russische periode zijn weinig feiten gekend. Daarom koos Alnaes voor een geromanceerde biografie. Een aanrader, ook wegens de meesterlijke schildering van de epoque. Uitg. De Geus, 432 blz., 998 fr..Nog zo’n turf die je gretig verslindt, is Trots verbrijzeld, het tweede en laatste deel van de monumentale biografie die Jan Fontijn schreef over Frederik van Eeden. Literaire fanaten verwijzen we veeleer naar het eerste deel, Tweespalt, dat zes jaar geleden verscheen. Nu volgen we Van Eeden vanaf 1901, zijn 41ste levensjaar. Zijn succesboeken ( De kleine Johannes, Van de koele meren des doods) waren al gepubliceerd. De fascinerende gespletenheid van de schrijver, filosoof en sociaal hervormer komt ook hier meeslepend, vaak schrijnend tot uiting. De verhoudingen op de commune Walden worden complexer, zijn huwelijk loopt stuk. Na de dood van een zoon, bekeert hij zich spectaculair tot het katholicisme en stort hij zich in spiritisme. Zo schetst Fontijn ook de donkere zijde van de internationaal gevierde sociale voorman. Uitg. Querido, 667 blz., 1300 fr. .Heel wat moeizamer vorderde de lectuur van Philippe Boggio’s biografie van Boris Vian. Nochtans verliep het leven van de poète scandaleux in de jaren ’40 en ’50 behoorlijk grillig. Zijn biograaf verliest zich echter in een opeenstapeling van details. Hij redt het boek als pittoreske documentaire van het Saint-Germain-des-Prés uit de tijd toen Sartre er meer en meer de linkeroever afschuimde. Uitg. De Prom, 384 blz., 1390 fr..

LUC DE DECKER