Leve de zonnepanelen van mijn buur

‘Ik wil niet betalen voor de zonnepanelen van mijn buurman’, de Facebook-groep van de Kempense webdesigner Danny De Doncker, telde na één week bijna 25.000 leden.

En dat allemaal omdat de distributienetbeheerder Eandis had gezegd dat zijn tarieven voor stroomtransport fors moeten stijgen door de kostprijs van de groenestroomcertificaten.

Die boodschap joeg de sectorvereniging voor zonnepanelen, BelPV, in de gordijnen. Niet onterecht. Want groene stroom is slechts het halve verhaal. Ook het gebrek aan marktwerking, door de dominantie van GDF Suez in de (kern)energieproductie, maakt de factuur duurder dan in de ons omringende landen. Vlaams minister van Energie Freya Van den Bossche (sp.a) vroeg zich fijntjes af waarom Eandis niet bij zijn groootaandeelhouder Electrabel aanklopte. Want die andere grote distributienetbeheerder, Infrax – waar Electrabel geen aandeelhouder is – liet weten de meerkosten niet te zullen doorrekenen rekenen, wegens wél voldoende onkosten gebudgetteerd.

Toch valt er over de essentie niet te redetwisten: energie wordt duurder. Over de precieze stijging bestaat onduidelijkheid: twintig procent volgens Eandis, drie procent volgens de Vlaamse Regulator voor Energie en de Gasmarkt. Groene stroom kan nog niet zonder subsidies, en die steunmaatregelen hebben onvermijdelijk een effect hebben op de energieprijs. Gevolg: wie geen zonnepanelen heeft, betaalt mee voor die van zijn buur. Dat dit blijkbaar niet voldoende is gecommuniceerd, is een blaam voor de overheid en de energiesector.

Maar ga die panelen vooral weghalen bij uw buur. Want hij zorgt er mee voor dat we met zijn allen iets dichter bij de doelstellingen van het Europese Klimaatplan komen. Niet alleen bij de 20 procent hernieuwbare energie, maar ook bij de 20 procent energiebesparing. Die wordt een pak makkelijker realiseerbaar als het prijskaartje van energie hoog is.

Subsidiëren is echter altijd een beetje balanceren op een slappe koord. Subsidies geven omdat er olijfpitten worden verbrand in een steenkoolcentrale, kan niet de bedoeling zijn. Ook de subsidiebedragen die nog gaan worden gegeven aan zonnepanelen en windmolens, moeten misschien worden herbekeken. Want er is het gevaar dat de kostprijs van groene systemen nodeloos wordt opgedreven omdat de leverancier ook wel weet dat zijn klant subsidie krijgt.

Tegelijk is energie een van de basisvoorwaarden voor een goeddraaiende economie. Destijds waren de bevoorradingszekerheid van energie tegen lage prijzen en de logistieke ligging twee troeven om multinationals over te halen om in België te investeren. In Finland bouwen twee groepen, geleid door gemeenten en vooral de papier- en metaalindustrie, twee nieuwe kerncentrales. De bedrijven krijgen daardoor hun energie tegen kostprijs. Gevolg: het Finse bedrijfsleven betaalt gemiddeld een pak minder voor zijn stroom dan de consument. Die heeft daar volgens peilingen weinig moeite mee, omdat hij weet dat dit ten gunste komt van zijn welvaart. Daarom deze suggestie: in plaats van ellenlange onderhandelingen over de verlenging van de levensduur van de kerncentrales aan te gaan, schrijft de overheid een openbare aanbesteding uit. Wie, met de nodige aandacht voor veiligheid en duurzaamheid, de laagste stroomprijs garandeert, wint.

Luc Huysmans