LERNOUT & HAUSPIE. Spreken is goud

Het uur van de waarheid nadert voor Lernout & Hauspie Speech Products. Na zeven jaren hard labeur en een gigantische kapitaalinjektie van 1,5 miljard frank, wil de Ieperse spraakspecialist in het najaar de notering op de Amerikaanse Nasdaq wagen. Lukt dit scenario, dan

schrijft LHS bedrijfsgeschiedenis. Lukt dit niet, dan komt de ketel onder verhoogde druk.

Locatie : Verenigde Staten, Egypte, Israël.

“Spraakgestuurde toepassingen kunnen de barrières wegnemen waardoor vandaag miljoenen mensen weigerachtig staan tegen het gebruik van personal computers (pc’s). Vele experts beweren dan ook dat, als gevolg van deze natuurlijke behoefte en de vooruitgang geboekt door de spraaktechnologie, tegen het einde van het decennium mikrofoon, muis en pen de meest gebruikelijke man-machine-interface zullen zijn. “

In juni vorig jaar prijkte deze profetie op de prospektus waarmee het Ieperse Lernout & Hauspie Speech Products (LHS) 600 partikuliere Vlaamse beleggers wist te overtuigen om 16,98 miljoen dollar (toen) 554 miljoen frank in het bedrijf te pompen. Nota bene tijdens een vakantieperiode.

“Pure streetfighting, ” herinnert Pol Hauspie (43j.) zich nog. “Van ‘s morgens tot ‘s avonds eten, drinken en onderhandelen bij de beenhouwer of bakker op de hoek. En dan, ondanks alle skepticisme, er toch in slagen om de grootste portie van het kapitaal bijeen te schrapen in de streek rond Poperinge, Ieper en Kortrijk. ” Inderdaad zelden gezien. Westvlaamse winkeliers, boeren en entrepreneurs die voor één keer de veilige kasbon links lieten liggen om hun zuurverdiende spaarcenten toe te vertrouwen aan een technobedrijf met hoge risicograad.

MILJARDEN.

Het moet gezegd, sinds zijn opstart in ’87 genereerde LHS nog geen greintje winst. De firma overleefde slechts dank zij de injektie van niet minder dan 1,5 miljard frank vreemd vermogen overwegend afkomstig van private investeerders en de overheid (Gimv). LHS heeft voor 2 miljard frank overgedragen verlies in zijn boeken staan en worstelt met een schuldgraad van 1,5 miljard frank (zie cijfertabel). En ondanks 7 jaren aktiviteit bleef de omzet in ’93 op een povere 21 miljoen frank pruttelen. Maar sinds vorig jaar lijkt daar nu verandering in te komen.

Zegt Jo Lernout (47j.), onafscheidelijke zakenpartner van Pol Hauspie : “We boekten in ’94 zo’n 4 miljoen dollar omzet, waarvan het grootste deel tijdens het tweede semester. En voor dit jaar bedroeg de omzet in het eerste kwartaal al 1,7 miljoen dollar : daar komt in het tweede kwartaal nog 3 miljoen dollar bij. We mikken in ’95 op een jaaromzet van 15 tot 20 miljoen dollar. “

Stilaan maar zeker sijpelen de royalties uit de drie sleuteltechnologieën van LHS spraakherkenning (de computer begrijpt uw stem), tekst-naar-spraak (een op de pc ingetikte tekst wordt omgezet naar spraak) en spraakkompressie (samenpersing in computerkodes die minimale geheugenruimte in beslag nemen) binnen.

Vorig jaar schatten kenners de marktwaarde voor spraaktechnologie in ’95 op minstens 185 miljoen dollar (5,5 miljard frank). Naar het jaar 2000 toe zou die waarde nog verdrievoudigen (zie grafiek 1). Op termijn wil LHS hiervan een ambitieuze 20 % inpalmen. “1995 wordt een scharnierjaar, ” klinkt het vol vertrouwen. “Als alles goed gaat, draaien we in het derde kwartaal van dit jaar break-even en telt het bedrijf in december een 100-tal ondertekende kontrakten. “

Kortom, genoeg reden voor de investeringsbankiers Robertson Stephens & Co. (VS, San Francisco) en Indosuez Bank (België) om LHS klaar te stomen voor een nieuwe, nog veel ambitieuzere faze. De verkoop en notering van 3,5 miljoen aandelen op de Newyorkse Nasdaq-beurs. LHS wil op die manier in totaal 30 à 40 miljoen dollar (900 miljoen tot 1,2 miljard frank) vers geld binnen halen. Er wordt dus, volgens onze berekeningen, gemikt op een prijzenvork van 8,5 tot 11,5 dollar per aandeel.

Pol Hauspie hierover : “Eind juli willen we officieel onze aanvraag bij de Amerikaanse SEC (Securities and Exchange Commission) indienen. Dan wordt onze prospektus van kop tot teen uitgepluisd in Nasdaq-jargon heet dit proces de red herring of “rode haring”, maar vraag me niet hoe ze aan die naam komen. Verloopt alles naar wens, dan denk ik dat we in september met een effektieve beursnotering kunnen starten. ” Lukt dit scenario, dan schrijft het Ieperse spraakwonder bedrijfsgeschiedenis (zie kader Groeibeurs). Lukt het niet, dan komt de ketel onder verhoogde druk.

SOLDEN.

Want dit is niet alles. Aan de beursintroduktie in het jargon, een IPO of initial public offering gaat een private plaatsing vooraf van 20 à 22 miljoen dollar (600 tot 700 miljoen frank). LHS wil namelijk 200.000 preferente aandelen (de zgn. preferred stock) verkopen aan 4 buitenlandse technologiepartners de Egyptische vertalingsspecialist Al Alamiah, de Japanse technogiganten Yamaha/Intec, het Amerikaanse softwarebedrijf Quarterdeck en Evergreen, een durfkapitaalfonds uit Israël en 3 lokale investeringspartners de Antwerpse beursvennootschap Corluy, een Westvlaams groepje investeerders en een Franse partikuliere belegger.

Hun appetijt is aanzienlijk omdat de preferente aandelen ná de IPO zullen worden omgezet in gewone LHS-aandelen (de common stock), tegen een omruilprijs die 85 % van de beursintroduktieprijs bedraagt. Waarom die solden ? De oorspronkelijke aandeelhouders riskeren hierdoor een extra verwatering van hun belang. Pol Hauspie : “De procedure voor de private plaatsing loopt eigenlijk al sinds oktober vorig jaar, maar een goede respons van institutionele beleggers bleef uit. “

Nochtans. LHS kondigde met obligate tam-tam een roadshow aan in de States en hield zelfs in persberichten rekening met een verse kapitaalinbreng van 50 miljoen dollar. “Klopt, ” knikt Hauspie. “Maar we vielen tussen twee stoelen. Voor venture capitalists bleek de hefboom zo vlak vóór onze IPO te laag, terwijl institutionele investeerders onvoldoende zekerheid op papier kregen over onze likwiditeit. “

DEUS EX MACHINA.

Kortom, LHS gleedt stilaan maar zeker binnen in een vicieuze cirkel. Een private plaatsing was broodnodig om het bedrijf toe te laten nieuwe talen voor zijn spraakalgoritmes te ontwikkelen en de balans van de basisvennootschap te verstevigen. Maar een IPO had pas voldoende kans op slagen wanneer die voorwaarden eerst vervuld waren.

Met hulp van investeringsbankier Rauscher Pierce Refsnes Inc. (VS, Dallas) schudden Jo Lernout en Pol Hauspie ze zijn er om berucht de financiële deus ex machina uit de mouw. Jo Lernout legt uit : “Met ieder van de vier technologiepartners zullen we lokale joint ventures uitbouwen. Zij zullen nieuwe talen ontwikkelen zoals het Arabisch, Japans en Hebreeuws en ons verkoopnet verder uitbreiden naar het Midden-Oosten, Azië en de VS. ” Door die konstruktie doet LHS aan marktexpansie zónder dat de kosten in de winst- en verliesrekening van de basisvennootschap tot uiting komen.

Pol Hauspie verduidelijkt : “Het maakt ons kostenplaatje draagbaar. Minstens de helft van het bedrag dat elke partner in de private plaatsing investeert, wordt teruggestort als equity in de joint venture. Daarnaast brengt elke partner zijn technologie mee, hij krijgt hiervoor 50 % van de aandelen en LHS neemt de overige 50 %. ” Precies door de technologiepartners de kans te geven om na de IPO LHS-aandelen te verwerven, blijft hun loyaliteit op scherp. En LHS krijgt zijn private plaatsing volgestort. Uitgekiend.

“Er is één keerzijde, ” stelt Hauspie vast. “LHS zal slechts 50 % van de royalties op iedere nieuw ontwikkelde taal binnenrijven en 70 % van de verkoopopbrengst op iedere door de joint ventures verkocht spraakalgoritme. Eén troost, het potentieel van die markten is gigantisch. “

KORAN.

In zijn air-conditioned vergaderzaal, pal in de gloeiende Egyptische woestijn, op enkele kilometers vanKaïro, raakt Dr. Nabil Ali niet uitgepraat over de samenwerking met LHS : “We willen de Arabische regio helpen om onze computerkloof met het Westen te dichten. Meer dan 200 miljoen mensen spreken Arabisch. Die taal is één van de 5 grootste ter wereld. ” Nabil Ali is direkteur R&D van Al Alamiyah, dat in ’84 de eerste pc met een volledig Arabisch besturingssysteem op de markt bracht. Sindsdien is het bedrijf een autoriteit geworden op het vlak van de Arabisch-Islamitische edutainment educatieve software en cultureware.

Al Alamiyah wil de aantrekkelijkheid van zijn softwaretitels verhogen door er zowel multimedia als spraaktechnologie aan toe te voegen. “Het Arabisch is een erg emotionele taal. De technologie van LHS speelt hier perfekt op in. Neem nu de heilige koran. Ze bestaat bij ons reeds op interaktieve cd-rom, maar wordt nog levendiger door tekst-naar-spraak. “

Op pakweg 500 kilometer daarvandaan, in het centrum van Tel-Aviv, klinkt Alan Adler van het investeringsfonds Evergreen even optimistisch. Hij somt op : “Israël is een hoog ontwikkeld multi-talengebied. De laatste 5 jaren immigreerden hier honderdduizenden Russen : 15 % van de bevolking spreekt Russisch. Velen van hen zijn erg goed opgeleid, werken tegen lage lonen een kwaliteitswetenschapper verdient hier 1500 dollar per maand en de overheid is jonge, technologische opstarters zeer gunstig gezind. “

Evergreen, in ’87 opgestart met joods-Canadees kapitaal, wil van dit gunstige klimaat profiteren en een “talentenpool” bijeenbrengen om op kosteneffektieve manier talen zoals het Russisch of Hebreeuws te ontwikkelen. “We zijn lange-termijninvesteerders, ” zegt Adler. “Het vooruitzicht op een IPO en aandelen in de LHS-basismaatschappij, maakt de samenwerking alleen maar des te aantrekkelijker. “

Al Alamiyah en Evergreen zijn slechts twee voorbeelden van hoe Jo Lernout en Pol Hauspie zich steeds meer ontpoppen tot makelaars in investeringsopportuniteiten. Zo overweegt Evergreen op aandringen van het duo om geld te pompen in Flanders Language Valley, een Westvlaamse “cluster” rond taal- en spraaktechnologie. Zes technologiebedrijven kwamen al over de brug (zie Trends, Inside 11 mei jl.). Daaronder Quarterdeck, de derde joint venture-kandidaat van LHS. Dit Amerikaanse softwarehuis, geleid door de Belg Gaston Bastiaens, gewezen topkader bij Philips en Apple, wil met behulp van de LHS-spraaktechnologie telefonie op het Internet mogelijk maken.

Flanders Language Valley nú nog een koncept, wellicht eind ’95 realiteit past perfekt in de marktbenadering van LHS : zoveel mogelijk klanten aan zich binden. “Het projekt heeft echter ook een altruïstische inslag, ” motiveert Pol Hauspie. “Het kan de regio Ieper op termijn werkgelegenheid opleveren voor meer dan 200 personen. “

DOLBY.

Stilaan maar zeker weet het Westvlaamse ondernemersduo na 7 jaren slavenwerk LHS te maneuvreren in de marktbiotoop waarin het thuishoort : als wereldwijde leverancier van massa’s spotgoedkope spraak- en kompressie-algoritmes aan OEM-bedrijven (die onderdelen assembleren), chipfabrikanten en softwarehuizen, en dit zowel in de pc-sektor, telekomindustrie, auto- als konsumentenelektronika (zie kader Coca-Cola).

Jo Lernout : “We noemen het ons man on the moon-projekt. Nu werkt onze spraaktechnologie al in het Engels, Frans, Duits, Spaans, Nederlands, Koreaans en Italiaans. We willen de spraakmaker worden met het grootste aantal talen en hiermee een vijfde van de markt inpalmen. Dolby, de fabrikant die zijn stereomodel voor een prikje verkocht aan talloze audiobedrijven wereldwijd, is het lichtend voorbeeld. “

Totnogtoe heeft niemand geld verdiend aan het LHS-avontuur. De L&H Holding niet (61 % van LHS), gekontroleerd door het trio Jo Lernout, Pol Hauspie en Nico Willaert (ex-Pauwels Contracting) en met een leningslast aan derden van meer dan 350 miljoen frank, exclusief intresten. Evenmin de Gimv (18 % van LHS) die 200 miljoen voor LHS op tafel schoof, of Lux International Finance van de Kortrijkse ondernemer Fernand Cloet (10 %) die 79 miljoen investeerde, of AT&T (5 %) dat 177 miljoen neertelde.

En evenmin de 600 Westvlaamse partikulieren die vorige zomer 550 miljoen frank uit de kous haalden voor een obligatielening aan LHS. Wat betreft de banken, meldt Pol Hauspie : “Met Paribas kwamen we een schuldherschikking overeen. Hun kredietlijn daalt met 58 miljoen tot 250 miljoen frank. En we openden een nieuwe kredietlijn bij Bacob : opnieuw 250 miljoen frank. De onderhandelingen met een derde bankier, voor eenzelfde bedrag, zijn intussen aan de gang. “

Eén ding is duidelijk. Of de Nasdaq-notering voor LHS nu lukt of niet, het uur van de waarheid komt met rasse schreden dichterbij.

PIET DEPUYDT

JO LERNOUT EN POL HAUSPIE (LHS) Totnogtoe verdiende niemand geld aan dit avontuur.