KYOTO EN DE APOCALYPS

Als het in Parijs regent, dan druppelt het in Brussel. Doof dus deze avond van 19.55 uur tot 20.00 uur alle lichten in uw woning en bedrijf, en gun deze planeet vijf minuten rust. Zo luidt de oproep van een groepje Franse milieuactivisten, die naar België is overgewaaid en via het internet een eigen leven is gaan leiden. Waarom deze actie? Omdat de klimatologische orakels van de Verenigde Naties morgen in Parijs hun nieuw rapport over de opwarming van de aarde bekendmaken.

Het is niet vijf voor acht, maar vijf voor twaalf, zo luidt de boodschap van de actievoerders. Hun noodsignaal heeft de apocalyptische bijklank: ‘doe iets of onze wereld is om zeep’. En de mosterd daarvoor halen ze bij de klimaatwetenschappers van de VN, die in vorige rapporten het volgende scenario opdisten: als we de uitstoot van broeikasgassen niet drastisch verlagen, zal tegen het einde van de eeuw de temperatuur op aarde met 1,4 tot 5,8 graden Celsius hoger liggen, het zeewaterniveau met vijftig centimeter zijn gestegen en het aantal natuurrampen een alarmpeil bereiken.

Enige nuance bij dergelijk onheilstijdingen, is niet ongepast. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de uitstoot van broeikasgassen door bedrijven en auto’s het risico op hittegolven heeft verdubbeld, maar er is niet bewezen dat dit het aantal hittegolven heeft doen toenemen. Er is ook een verband vastgesteld tussen de opwarming van de aarde en de virulente kracht van orkanen, maar het is nog steeds niet duidelijk of dit rechtstreeks aan menselijke factoren te wijten is. Bovendien is de marge van 1,4 tot 5,8 graden Celsius, die het klimaatpanel van de VN vooropstelt, een projectie en geen voorspelling.

Specialisten stellen vast dat het poolijs smelt. Ze voorspellen dat als al het ijs van Antarctica smelt, de zeespiegel zestig meter hoger komt te liggen. Maar in één adem voegen ze eraan toe dat dit scenario uiterst onwaarschijnlijk is in de komende eeuwen of zelfs in duizenden jaren. Hun metingen dateren ook slechts van de jongste tien of vijftien jaar. In ijstijden uitgedrukt: minder dan een fractie van een seconde. Op basis hiervan kan niet worden beweerd dat een versneld afsmelten van de ijskap een trend is of een tijdelijke variatie.

De orakels van de klimaatexperts van de VN hebben een wetenschappelijke pensée unique tot stand gebracht die de Europese economie in een keurslijf dwong: het Kyotoprotocol. Dat klimaatverdrag eist dat een land zoals België zijn CO2-uitstoot in twintig jaar tijd – de teller loopt sinds 1990 – met 7,5 % moet verminderen. Of de kostprijs van die dwangbuis in evenwicht is met de baten, is onduidelijk. Bovendien is het wereldwijde effect ervan uiterst relatief (en zelfs marktverstorend) omdat de VS (goed voor 25 % van de globale uitstoot van broeikasgassen) en de ontwikkelingslanden (goed voor 40 %) niet meedoen.

Het Europese systeem van de verhandelbare emissierechten, dat in het kielzog van Kyoto werd gelanceerd (en dat ook perfect zonder dit protocol had kunnen functioneren) is wel een goed initiatief, maar loopt mank. De EU wou beroep doen op de efficiëntie van de vrije markt door een marktgedreven prijs op de uitstoot van CO2 te kleven, maar die prijs kelderde omdat de certificaten die recht geven op uitstoot gratis en al te genereus aan de lidstaten werden uitgedeeld. De EU probeert dat te verhelpen door in een tweede fase minder uitstootrechten toe te kennen dan voorzien en de lidstaten de duimschroeven aan te draaien.

Alles wijst er op dat de VS uit die Europese missers lessen zullen trekken, zonder zich op stang te laten jagen door allerlei doemscenario’s van onheilsprofeten van de VN. Onder het motto: it’s the weather, stupid – met de verwoestende kracht van orkaan Katrina vers in het geheugen – is het bij de Amerikanen doorgedrongen dat ze moeten afkicken van hun petroleumverslaving en resoluut voor het markleiderschap in groene en alternatieve energie moeten gaan. En dan zal blijken dat het keurslijf van Kyoto hiervoor absoluut niet noodzakelijk is.

piet depuydt hoofdredacteur