Kunst met kerst

Een plejade kunstboeken dringt zich straks op onder de kerstboom _ niet als arrogante praalhanzen, niet als de zoveelste push-upboeken met meer fopkussentjes dan inhoud, maar als een vanzelfsprekende keuze.

Volgens Florent Bex, die begin februari 2002 als conservator van het Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (beter gekend als de graansilo Muhka) opgevolgd wordt door Bart De Baere, vormt die tegendraadsheid met een kwinkslag de voedingsbodem van hun internationaal succes. In de jaren tachtig was de internationale waardering wat uitgebleven, maar rond 1990 veerde de belangstelling op. Paradoksaal genoeg danken de Belgen hun bijval ook aan het feit dat ze vanuit de eigen omgeving reageren op de wereld. Ze durven werken vanuit de provincie, maar dan zonder te vervallen in muf provincialisme. Daarmee trotseren ze de Amerikaanse pletwals, die naast Coca-Cola en fastfood even goed de stijlkenmerken van de avant-garde uitvoert.

Dezelfde merites mogen toegeschreven worden aan Moderne architectuur _ Een kritische geschiedenis van Kenneth Frampton (Roularta Books, 38 euro of 1520 frank). Het tien jaar oude werk werd, gehuld in een stevige kaft, heruitgebracht. Frampton heeft een ongelooflijke berg informatie én inzicht gebundeld in een opvallend leesbare tekst. Hij begint al bij de neoklassieke architectuur die rond 1750 uit de steigers rees en sluit pas diep in de jaren 1980 af. Onderweg worden protagonisten als Horta, Le Corbusier en Frank Lloyd Wright belicht.

Onder een laatste uitpuilende kerstverpakking verhullen we Van de wieg tot volwassenheid (Byblos, 34 euro of 1375 frank). De originele Engelse titel klinkt pikanter: From Dawn to Decadence. Onder die verrassende kop schreef de inmiddels 94-jarige Franse Amerikaan Jacques Barzun (het boek verscheen pas vorig jaar in het Engels) een ontzaglijke, bijna 800 volgepropte pagina’s lange culturele geschiedenis van het Westen, van 1500 tot 2000. De eruditie spat van de bladzijden waarin Europa de hoofdrol speelt _ althans de schrijvers, politici, filosofen en kunstenaars die de westerse cultuur geboetseerd hebben. Barzun brengt niet zomaar een opsomming, maar een eigengereide kijk op de geschiedenis en de cultuur.

Luc De Decker

Als het begrip ‘bourgondisch anarchisme’ nog niet bestaat, mag het zonder gêne gebruikt worden als knipogend uithangbord van de hedendaagse Belgische kunst.