Kroes en Almunia vechten de juiste oorlog

Twee Europese kanonnen schieten met scherp. Treffen doel. En bewijzen Europa op langere termijn een grote dienst. De kanonnen heten Neelie Kroes (eurocommissaris bevoegd voor Mededinging) en Joaquin Almunia (eurocommissaris bevoegd voor Economische en Monetaire Zaken). De Hollandse ijzeren dame saneert de banken die te groot waren geworden voor zichzelf en hun thuisland en nog aan het staatsinfuus hangen. De Spaanse socialist ontpopt zich als het joenk van Europa door er scherp op toe te zien toe dat de crisistekorten van de lidstaten niet uit de hand lopen en tijdig teruggedrongen worden. De Belgische regering kreeg vorige week nog een Spaanse oorveeg voor haar begrotingsbeleid.

Nood brak wet in het heetst van de strijd, maar met het wegebben van de acute crisissfeer durft de Europese Commissie weer de spelregels toe te passen en de puntjes op de i te zetten. En terecht. Een gezonde banksector en gezonde staatsfinanciën zijn twee onmisbare pijlers voor economische groei op langere termijn. Een duurzaam herstel is maar mogelijk als de Europese regeringen minstens de indruk geven dat ze de staatsfinanciën onder controle willen houden of de burgers beginnen aan voorzorgsparen. Een te lang uitgesponnen relancebeleid zou ook te lang zieke bedrijven en sectoren kunstmatig in leven houden. Dat belemmert de noodzakelijke herstructureringen die nodig zijn om de Europese economie op een gezonde leest te schoei- en.

Het enige probleem is dat de artilleriebarrage van Kroes en Almunia soms voor of achter het front terechtkomt. Ze vechten een strijd die de politieke leiders van de afzonderlijke lidstaten nog niet willen of kunnen vechten. Neem nu Almunia. Die moet uitkijken straks niet tegen windmolens te vechten. Merkel, Sarkozy en andere regeringsleiders hebben afgesproken om pas vanaf 2011 de ‘exit’ te zoeken van de budgettaire stimuli die in de Europese economie gepompt worden. Economisch herstel primeert voor deze generaals nog op budgettaire orthodoxie, zeker omdat de politieke heersende klasse met een bang hart de stijgende werkloosheidscijfers in de gaten houdt. Tot zo lang speelt Almunia voor de galerij. België durft onbekommerd de marsorders van Almunia naast zich neerleggen om al tegen 2012 het tekort tot minder dan 3 procent terug te dringen.

Ook het beleid van Neelie Kroes is niet gebaseerd op een crisisstrategie, maar op de oude getrouwe spelregels die het fundament vormen onder de Europese markt. Dat botst soms. De veldtocht van Kroes tegen de banken die staatssteun kregen, kan op korte termijn de mogelijkheden van deze banken ondermijnen om kredieten te verstrekken. De nationale leiders hebben er nochtans een prioriteit van gemaakt om op korte termijn de kredietstroom naar de economie op peil te houden.

Moeten de kanonnen van Kroes en Almunia daarom van doelwit veranderen? Neen. Het strijdplan waar de eurocommissarissen mordicus aan vasthouden, is niet bij pot en pint getekend. Die tactieken zijn ontworpen om de fouten van het verleden niet te herhalen. Een door staatsbemoeienis vermolmde banksector en ontsporende overheidsfinanciën geven weinig garantie op succes. Laat ze dus maar doen, Almunia en Kroes, en hun opvolgers. Ze houden het vizier gericht op de lange termijn en brengen zo de generaals die uit zijn op successen op korte termijn een beetje discipline bij.

Door Daan Killemaes

Een gezonde banksector en gezonde staatsfinanciën zijn twee onmisbare pijlers voor economische groei op langere termijn.