KAREN MAEX (55) ‘GELUKKIG WOON IK IN EEN CULTUURSTAD’

Ruim een jaar geleden trok Karen Maex vol verwachtingen naar Amsterdam. Ze had in de strijd om de rectorssjerp van de KU Leuven misschien wel aan het kortste eind getrokken, maar decaan worden van de wetenschapsfaculteiten van de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit Amsterdam is allerminst een troostprijs. Sterker nog, de eerste 365 dagen hadden al invloed op haar tongval en vandaag klinkt Maex alsof ze nooit iets anders had willen doen.

In de week zit u in Amsterdam, in de weekends in Leuven. U moet zich als Vlaamse niet enkel aanpassen aan het Nederlandse academische klimaat, maar tegelijk de culturen van twee universiteiten met elkaar verzoenen. Lukt dat?

KAREN MAEX. “Mijn opdracht is de samenwerking tussen beide te versterken. We willen ook komen tot een inhoudelijk betere opleiding. Dat pad zijn we intussen ingeslagen. De kunst is de gedrevenheid van de onderzoekers en studenten zelf te laten bepalen waar er samenwerking mogelijk is en in welk tempo dat moet gaan. De regie gebeurt volgens de inhoudelijke ambities. In deze samenwerking zijn schaalvergroting of efficiëntie niet de drijfveer. We proberen dingen die we allebei doen samen te doen, en tegelijk de complementariteit te vergroten. Dat alles gaat trouwens niet gepaard met besparingen, maar het draait wel om de optimalisatie van wat er is.”

En het leven als Vlaamse in Nederland?

MAEX. “Het is hier anders dan wat ik gewoon was. De systemen zijn anders, er gelden andere wetten en de organisatiecultuur verschilt met die van Leuven. Dat is op zich interessant omdat het een andere graad van vrijheid meebrengt. Maar: de gedrevenheid van de academici is dezelfde. Het is heel prettig om daarop te bouwen. De studenten zijn hier wat mondiger. Iedereen is bovendien directer en radicaler. Dat heeft als voordeel dat de discussie opener verloopt. Dat vergt een aanpassing, maar ik vind het best wel prettig.”

U bent een voorstander van de kruisbestuiving tussen toegepast en fundamenteel onderzoek. Botst dat met de Nederlandse visie op academisch onderzoek?

MAEX. “Dat is een internationale discussie die ook hier leeft. De vernieuwing komt net heel vaak van fundamenteel onderzoek. Het hunkeren naar talent en kennis is voor bedrijven erg belangrijk. En dus moeten we erkennen dat het fundamentele en toegepaste onderzoek vaak bij elkaar inspiratie kunnen opdoen.

“Leuven is een voorloper in de samenwerking met derde partijen. De jongste veertig jaar heeft de KU Leuven een enorme kennis en kunde opgebouwd op dat terrein. De Nederlandse universiteiten bouwen nu ook kennistransfercentra uit.”

Op dit moment bezetten studenten de universiteit uit protest tegen bezuinigingen. Hebt u last van bezuinigingen of eerder van studentenprotest?

MAEX. “Wat studenten vragen, is een grotere betrokkenheid. Ik denk dat het belangrijk is studenten nauwer te betrekken bij de plannen en opleidingen. Net als in mijn Leuvense periode ben ik ook nu een grote voorstander om studenten al in een vroeg stadium bij het maken van plannen te betrekken. Ik heb mogen ervaren dat het vaak tot betere resultaten leidt.”

Hebt u nog tijd voor uw hobby’s: poëzie en vioolspelen?

MAEX. “Niet echt. Maar gelukkig woon ik in de week in een echte cultuurstad. Je kunt me wel eens tegenkomen in het Concertgebouw.”

R.B.

“Het fundamentele en toegepaste onderzoek kunnen vaak bij elkaar inspiratie opdoen”