‘Jobs was te uniek en ziekelijk om een rolmodel te zijn’

Marc Buelens, partner-hoogleraar management aan de Vlerick Leuven Gent Management School, heeft zo zijn bedenkingen bij de managementinzichten van Walter Isaacson. “Hij geeft niet minder dan veertien aanbevelingen, waarvan sommige van een laag ‘intellectueel’ niveau zijn. Steve Jobs zou op dat lijstje een scheldtirade hebben afgevuurd die Walter Isaacson zich lang zou herinnerd hebben”, meent Buelens. “Alles wat uniek is, kan ons inspireren. Een prachtige zonsondergang, de prestaties van Dell Computers rond het jaar 2000, een bezoek aan het Louvre en de resultaten van Apple sinds de terugkeer van Jobs in 1996. Maar eruit leren is veel moeilijker, want bij grote opvallende successen – denk even aan Netscape en Marc Andreessen in 1995 – weet je met grote zekerheid dat je een combinatie hebt van talent en veel geluk. Als je tracht dat succes te herhalen, zal je plots vaststellen dat je er met talent en inzicht alleen niet komt. Er is altijd iets ‘unieks’ nodig. En soms speelt dat unieke – toevallig? – tegen jou. Vraag dat maar aan BP.”

“Er zijn grondige analyses gebeurd van het succes van Jobs en Apple en vele factoren kan je overnemen, ook al ben je een Vlaamse kmo: maak het je klant gemakkelijk, hou het eenvoudig, werk zo veel mogelijk met topmensen, geef teams uitdagende opdrachten, weet goed wanneer je ‘neen’ moet zeggen. Zelfs als je dat allemaal zou doen, heb je nog geen nieuw Apple.”

“Het succes van Jobs was uiteraard niet louter toeval. Daarvoor waren er te veel opeenvolgende megasuccessen: Sony had de hardware, de software, de ‘content’ én de ervaring om een geniale mp3-speler op de markt te brengen. Sony kwam niet eens in de buurt, terwijl de iPod Apple definitief weer op de kaart zette. Disney kon geen enkele succestekenfilm op de markt brengen, terwijl Pixar de successen aan elkaar reeg. Jobs slaagde erin Intel chips te laten maken waarvan Bill Gates alleen maar kon dromen. Die extreme successen waren het gevolg van de interactie van knappe inzichten, unieke omstandigheden en de handelwijze van een Steve Jobs, een zeer extreme, bijna pathologische figuur. Jobs heeft spectaculaire fouten gemaakt en ze om diverse redenen, waaronder het toeval, overleefd. Hij heeft spectaculaire successen geboekt en is erin geslaagd die te bestendigen in de Apple-cultuur. We kunnen zijn successen bewonderen, genieten van zijn producten, we kunnen ons wat laten inspireren door zijn principes. Maar de man was veel te uniek – en te ziekelijk – om hem als rolmodel voor te houden.”