Jobs voor illegalen, goed voor kmo’s

Door Erik Bruyland

Het aanzuigeffect van welvarend Europa op arme immigranten kan je niet uit de wereld helpen. Probeer het dan zo goed mogelijk te kanaliseren, door onder meer zwartwerk te witten. Minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael (Open VLD) is een van de weinige politici die het taboe doorbreekt en in columns een rationeel immigratiedebat aanzwengelt. Maar wat heeft dat tot nu concreet opgeleverd? Hij buigt zich deze week met de regionale collega’s van Werk over een voorstel van de werkgeverorganisatie Unizo om illegalen tijdelijke arbeids- en verblijfsvergunningen te geven. Want voor 195 knelpuntberoepen geraken vacatures niet opgevuld, vooral in kmo’s.

De meerderheid van de tienduizenden illegalen die hier – al dan niet uitgeprocedeerd – rondhangen, wil aan de slag; velen zijn het al in zwartwerkcircuits. Niemand heeft belang bij een ondergrondse economie, maar mensen zonder papieren uit de schaduw tillen en officieel werk geven, doen we niet. De toegang tot de arbeidsmarkt is geblokkeerd, terwijl advocaten en hulporganisaties illegalen wel de weg wijzen naar het OCMW.

Schrijf illegalen in en laat ze belastingen betalen. Onder de titel ‘Geef illegalen werk’ opperde Trends in april 2006 al dat het inschakelen van asielzoekers in het reguliere arbeidscircuit minder mensonterend is dan ze opgejaagd te laten vegeteren aan de rand van de samenleving. Met een deel van hun gespaarde loon zullen tijdelijk tewerkgestelde illegalen naar het land van herkomst terugkeren, zeker nu steeds meer landen buiten Europa het succes van de opkomende economieën nabootsen. En wie bewezen heeft toch te voldoen aan een reële arbeidsbehoefte in een knelvacature, kan genaturaliseerd worden.

In een debat dat moeilijk is, maar dat ook perspectieven opent voor ons (arbeidskrapte, sociale zekerheid) en voor immigranten die naar bestaanszekerheid en economische welvaart streven, zijn creatieve oplossingen nodig. Er dient hierover nagedacht te worden met open geest en zonder taboes: welke illegalen komen in aanmerking voor een arbeidsvergunning? Waarom, hoe en voor hoelang? Wat te doen met illegalen die hier niet thuis horen? In de Verenigde Staten wordt, naast verscherpte controles op de instroom van vreemdelingen, gesleuteld aan elektronische datasystemen zoals E-Verify en Social Security No-Match. Ze bieden bedrijven heldere en eenvoudige richtlijnen om knelpuntbanen op te vullen en helpen werkgevers snel en zonder papierwerk de status van een werkzoeker na te trekken.

Uiteraard moet de arbeidsreserve van werkloze Belgen geactiveerd worden, maar we moeten vooral af van verkrampte reacties en contraproductieve hypes, zoals het multiculturele dogma of snel-Belgwetten. Franstalige parlementsleden reageerden al bitsig op de Unizo-Dewaelvoorstellen. Het is een reden te meer om er voor te zorgen dat elk gewest alle instrumenten in handen krijgt om zijn arbeidsreserve naar geschikte vacatures te kunnen leiden. Bij de VDAB staan dubbel zoveel jobs open als er werkzoekenden zijn. (T)