Jeugd & winst

Vorige zaterdag was het D-day in het amfitheater van pretpark Walibi. Een 2000-tal jongeren tussen tien en vijfentwintig jaar kreeg er onder oorverdovende ambiance de prijzen uitgedeeld van de Vlaamse Jonge Ondernemingen (Vlajo). Vijf jonge twintigers die een ingenieus systeem hebben uitgedokterd om iemand met oplichtende puntjes op de gitaarhals muziek te leren spelen, kwamen als winnaar uit de bus. Ze wonnen het van 246 andere projecten en dingen straks mee in de Europese finale van Small Business Projects in Roemenië.

Naam van de firma? Talent Technologies. Kapitaal? Zo’n 157.000 euro. Met Alcatel slaagden deze vijf jonge Belgen erin om op de gitaar een flinterdunne flexibele printplaat te monteren.

Jongeren zijn niet meer creatief of ondernemend genoeg? Wat dan te denken van V-Crush, dat een flessenverbrijzelaar voor horecazaken ontwierp onder het motto “meer flessen, minder grote glascontainers”. Of Xhan, dat in beperkte oplage geurjuwelen maakt. Of eScential, dat geparfumeerde lingerie verkoopt, of I Style, dat als een volleerd consultant voor vijf bedrijven een compleet nieuwe huisstijl uittekende.

Pittig detail: zowel bij eScential als bij Xhan willen twee jongeren nu concreet hun project na de studies verder zetten. Ook bij Senior Entertainment Service, de winnaar van de (iets jongere) categorie voor zeventien- tot achttienjarigen, kriebelt de microbe. Deze ‘firma’ verzorgt cabaret voor bejaarden, heeft al een 25-tal optredens achter de rug en kan naar eigen zeggen de vraag niet bijhouden.

De voorbije maanden regende het maatregelen om jongeren de nodige zin voor ondernemerschap bij te brengen. Het aantal starters daalt. De graad van innovatie en risico bij onze jeugd ligt laag. Te weinig jongeren kiezen voor het zelfstandige ondernemerspad. Daarom staken initiatieven zoals de tv-serie Kinderen van Dewindt, het computerspel Starter!, het spelprogramma Succes in 100 dagen, de wedstrijd Bizzidee voor zakenplannen, het Innovatiefonds en de startbonus de kop op.

Of dat de perceptie van jongeren over het ondernemerschap zal bijsturen, valt af te wachten. Al hoeven we niet te wanhopen. Een recent onderzoek van de VRT – naar aanleiding van de tv-serie – toonde aan dat slechts 23 % van de Vlamingen de ondernemer beschouwt als een luie profiteur die niet hard werkt en veel geld verdient. Dus al bij al niet zo alarmerend.

Wat opvalt, was dat winst maken, groeien, globaliseren en concurreren geen taboes zijn voor de finalisten van de Vlajo-wedstrijd. Voor de jury getuigden de meesten van hen spontaan dat ze meer hadden opgestoken van zo’n formule dan van een thesis of examen. Voelen hoe het er in het bedrijfsleven werkelijk aan toe gaat, jezelf evalueren en weten waar je sterktes en zwaktes liggen, omgaan met de administratieve of juridische papiermolen, uitkijken naar partners… Het waren voor hen drempelverlagende ervaringen.

Doen oudere ondernemers zichzelf en de jonge generatie de das om door uitsluitend te wijzen op de problemen van het ondernemerschap? Zoals: te hoge lasten, te machtige vakbonden, te veel regulering, te negatieve media, te veel (Chinese) concurrentie, te weinig tijd voor thuis en kinderen? Die kans is groot. Wat het Vlajo-parcours bewijst, is dat praktische ervaring en positieve rolmodellen kunnen helpen (zie blz. 64).

Maar er is nog veel werk aan de winkel. Precies door het brede leeftijdsspectrum en het brede veld van scholen die kunnen deelnemen, past binnen de doelgroep van Vlajo ook die jongerencategorie die op onze arbeidsmarkt het moeilijkst aan bod komt: laag- geschoolde en vaak allochtone jongeren tot 21 jaar. Een vijfde van die jongeren is in ons land werkloos en in 70 % van de gevallen kampen zij met een te lage scholingsgraad.

Het Vlajo-platform kan zulke jongeren al vroeg de nodige zin en voeling voor de beroepspraktijk bijbrengen. Schoolmoeheid is hier een bekend probleem. Bij de iets minder dan 250 inzendingen voor het beste Small Business Project van Vlajo telden we ook slechts een kleine minderheid die afkomstig was van technische richtingen zoals elektromechanica. De meeste deelnemers studeerden klassieke ‘economische’ vakken zoals handelswetenschappen, accountancy, fiscaliteit of toerisme. Vlajo zou hier toch een bredere mix moeten nastreven.

Experts te velde zijn het erover eens. Uitgerekend allochtone jongeren missen rolpatronen en een traditie in ondernemerschap. Ze hebben wel vaak van thuis uit een sterke handelsgeest, maar missen kapitaal, bedrijfsplanning, netwerken of een inbedding in het sociale weefsel. Wie vindt een ondernemerswedstrijd uit die hierop inspeelt?

Piet Depuydt

Winst maken, groeien, globaliseren en concurreren zijn geen taboes voor de jonge ondernemers van Vlajo.