“Je zou de jongeren bijna adviseren om buiten België een onderneming op te starten”

Visie is het sleutelwoord voor Hugo Vandamme (59), Manager van het Jaar 1988. Managers uit het verleden, heden of de toekomst moeten volgens de bestuursvoorzitter van Roularta en Kinepolis en de vice-voorzitter van Barco kennis over de afzetmarkt en nieuwe technologische evoluties combineren met inzicht in de behoeftes van hun klanten.

Ondernemen zit in mij. Ook al werd ik door mijn omgeving niet echt aangemoedigd om ondernemer te worden. Tijdens mijn jeugd nam ik me voor regent Wiskunde te worden. Mijn moeder, een huisvrouw en moeder van tien kinderen, wilde niets liever dan dat ik bij De Post aan de slag zou gaan. Mijn vader was immers postbode en een vaste baan bij de overheid was toch de ultieme droom. Haar wens was begrijpbaar in de moeilijke naoorlogse periode waarin we leefden. Ik heb effectief enkele maanden bij de Regie der Posterijen gewerkt, maar de job bekoorde me niet.

De kriebels om ingenieur te worden, kreeg ik begin jaren zestig, toen de eerste raketten het heelal werden ingeschoten. De technologische doorbraken fascineerden me. Helemaal overtuigd om verder te studeren, was ik toen ik rond mijn vijftiende door het venster van de collegezaal enkele bouwvakkers in de snijdende kou zag werken. Ik besloot dat ik als ingenieur in een bedrijf aan de slag zou gaan, zonder goed te weten wat een bedrijf was. Mijn eerste bedrijfservaring kreeg ik als veertienjarige jobstudent bij de Innovation in Oostende. Amusant, want ik had een goede baas die me aanmoedigde de zaken zelfstandig aan te pakken.

Ik geloof niet dat jongeren nu minder zin hebben om te ondernemen dan de jongeren dertig jaar geleden. Ik ben er wel van overtuigd dat het voor hen veel moeilijker is om een onderneming op te starten. Niet alleen moeten ze aan veel meer administratieve formaliteiten voldoen, maar de wetgeving maakt het hen ook veel moeilijker flexibel om te springen met hun onderneming in veranderende marktomstandigheden. Je zou de jongeren bijna adviseren om buiten België een onderneming op te starten. Ze hoeven niet eens naar het Verre Oosten te trekken, in de landen van Centraal- en Oost-Europa is het ook makkelijker ondernemen.

De huidige generatie jongeren heeft het moeilijk om dezelfde levensstandaard te behouden als hun ouders. Of ze moeten kapitaal verwerven via een erfenis. Wij konden als kinderen bijna niet anders dan de levensstandaard van onze ouders overtreffen. Onze studies gaven ons een ticket voor een hogere levensstandaard. We leefden in de golden sixties, een situatie die vergelijkbaar is met China nu. De lonen stegen jaarlijks met 10 tot 15 % en de levensstandaard ging er elk jaar op vooruit. Die groei kennen we vandaag hier niet meer.

Wat ook verdwenen is, is het kostenvoordeel dat in België dertig à veertig jaar geleden bestond. En dat vandaag in China, India en Polen bestaat. In de jaren zestig hadden we hier goed geschoolde mensen en waren de kosten laag. Dat trok bedrijven aan. Op dertig jaar tijd zijn we dat voordeel verloren en is het voordeel omgebogen in een kostennadeel. De jongste jaren hebben we dat nadeel wel enigszins kunnen wegwerken door creatief en innovatief aan de slag te gaan, maar we zijn er nog niet.

Innovatie en creativiteit zijn altijd mijn credo geweest, zeker binnen Barco. Wist u dat Barco als eerste tv-toestellen op basis van transistors op de markt heeft gebracht? Een Vlaams bedrijf en niet een of andere Amerikaanse gigant. Bij Barco was het dertig jaar elke dag nadenken over welke technologische vernieuwingen om de hoek lagen te wachten en hoe Barco daarop moest inspelen. De komende dertig jaar zal dat niet anders zijn. Technologische vernieuwingen zijn belangrijk, in alle sectoren. Visie is hét sleutelwoord. Visie is een combinatie van kennis over de markt en de nieuwe technologische evoluties en inzicht in de behoeftes van de klanten. Een klant kan zich alleen baseren op de huidige producten om zijn wensen te definiëren. Managers moeten op basis van de technologische evoluties hun toekomstige wensen in producten weten om te zetten.

We staan voor een tijdperk van grote technologische doorbraken en de toepassingen van nanotechnologie zullen ons blijvend verbazen. Er zullen zoveel zaken op de markt komen die we ons nu nog niet kunnen voorstellen. Er is ook veel meer kennis voorradig. Vroeger was de kennis beperkt tot de westerse wereld, nu zitten er ook vele knappe koppen in Azië.

In Vlaanderen gaat het nu niet denderend. Maar de Vlamingen zullen zich herpakken en hun flexibiliteit gebruiken om zich aan te passen aan de veranderende omgevingsfactoren. Ik geloof dat Vlaanderen in de komende jaren drastische veranderingen zal doorvoeren.”

A.G.

“Ik geloof dat Vlaanderen in de komende jaren drastische veranderingen zal doorvoeren.”