INVESTEREN IN BULGARIJE

BELGIE NUMMER ÉÉN.

Meer dan 2500 deelnemers daagden op voor het recente Bulgarian Investment Forum in Sofia. Meer dan de organisatoren in hun stoutste dromen hadden verwacht. En ook al waren er wat minder buitenlanders dan men wou laten uitschijnen, toch is het duidelijk dat Bulgarije weer op de internationale investeringskaart staat. Hoewel nog niet met stip. Daarvoor heeft de nieuwe regering die nu een half jaar aan de macht is, nog niet genoeg bewezen. De beloften van fundamentele hervormingen kunnen de bijna-burgeroorlog van begin dit jaar (nog) niet doen vergeten.

Begin ’97 zat Bulgarije met een hyperinflatie. Geld om de buitenlandse schuld te betalen, was er niet. Banken gingen failliet. Het IMF en de Wereldbank namen de touwtjes in handen en legden Bulgarije een muntraad op : de nationale munt (leva) is sinds 1 juli gekoppeld aan de Duitse mark en de Nationale Bank heeft zijn autonomie grotendeels moeten opgeven. Inmiddels is de inflatie fors gedaald (ook al wordt voor ’98 toch nog 16 % verwacht) en zal de begroting met een tekort van slechts 2 % worden afgesloten.

De stabilisatie is er, maar nu moet ook werk worden gemaakt van de structurele hervormingen. De versnelde privatiseringen zijn daar één element van. België is verrassend genoeg de grootste buitenlandse investeerder in Bulgarije, net voor Duitsland, en met ruime voorsprong op Nederland, de Verenigde Staten en andere. Dit jaar kocht Solvay 60 % van Sodi-Devnya voor 160 miljoen dollar en Union Minière spendeerde 80 miljoen dollar aan MDK (56 %). België heeft trouwens met Amylum de eerste privatisering in het land op zijn naam staan. En Interbrew kocht in de loop der jaren drie brouwerijen. Naar verluidt hebben verschillende Belgische ondernemingen een bod uitgebracht op nog te privatiseren bedrijven.

Toch blijven er nog tal van problemen in Bulgarije :

De corruptie. Op het Investment Forum zei president Peter Stoyanov dat de strijd tegen corruptie en georganiseerde misdaad een prioriteit is. Het belet niet dat Unilever onlangs bekendmaakte dat het vorig jaar Bulgarije heeft verlaten omdat het er zonder corruptie geen zaken kon doen. “Dat was inderdaad zo onder de vorige regering,” zegt Philippe Rombaut van Union Minière. “Het was gewoon geld pakken. Maar je moet de situatie nu opnieuw evalueren. Wij hebben de hele privatisering van MDK zuiver kunnen doen.”

Importheffingen. De nieuwe wet op buitenlandse investeringen is een vooruitgang, maar er blijft een groot probleem. Rombaut : “Investeerders krijgen geen vrijstelling van importheffingen op hun uitrusting. Dat is absurd, zo gooi je niet alleen het kind en het badwater, maar ook het bad weg. De nieuwe wet voorziet ook een 50 %-vrijstelling van federale belasting voor de eerste tien jaar. Maar dat is niet voldoende.” Positief is wel dat buitenlanders eindelijk grond mogen kopen in Bulgarije.

Dure elektriciteit. Industriëlen betalen meer dan privé-personen.

Apart boekhoudsysteem. Bulgarije volgt de internationale boekhoudnormen niet, zodat balansen van bedrijven zeer moeilijk interpreteerbaar zijn.

Grote armoede. Lonen van 3000 frank gemiddeld en pensioenen van 1600 frank volstaan nauwelijks om vaste kosten als verwarming, huur en dergelijke meer te betalen. Dat leidt tot een onstabiel sociaal klimaat, wat nooit goed is voor investeerders.