INLEIDING TOT BIO-ECOLOGISCH BOUWEN

Peter Thoelen van het Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Bouwen en Wonen ( VIBE) onderscheidt een tiental aandachtspunten in het bio-ecologisch bouwproces.

1. Bouwen of verbouwen?

“Dat is de eerste vraag die je moet stellen,” zegt Peter Thoelen. “Renovatie geniet de voorkeur, aangezien het materiaalgebruik bij renovatie toch een stuk lager ligt. Toch is het bij nieuwbouw vaak makkelijker om bijvoorbeeld goed en grondig te isoleren. Je kan immers van nul beginnen.”

2. Waar bouwen?

Een zeer actuele problematiek, zeker in Vlaanderen. Om drie redenen is VIBE voorstander van wonen in steden en dorpskernen.

De (schaarse) open ruimte wordt niet belast.

Het is milieuvriendelijker. Wie in het buitengebied woont, zal meer de wagen nodig hebben, met luchtverontreiniging en meer brandstofverbruik tot gevolg.

Het doortrekken van de nodige infrastructuur en gemeenschapsvoorzieningen (wegen, riolering, elektriciteit, gas) naar buitengebieden kost de belastingbetaler handenvol geld.

3. In de rij of alleenstaand?

Een rijwoning neemt doorgaans minder plaats in. Omdat zo’n woning is ingekapseld tussen andere woningen, is er ook veel minder energieverlies dan bij een alleenstaande woning.

4. Het ontwerp

“Een cruciale fase, veel belangrijker dan bijvoorbeeld het al dan niet plaatsen van zonnepanelen,” zegt Thoelen. Je bouwt het best “compact”, waarmee wordt bedoeld dat de buitenoppervlakte van de woning zo klein mogelijk is in verhouding tot het binnenvolume. Voorzie ook dat de ruimten waar het warm moet zijn aan de zonnekant liggen en goed gescheiden kunnen worden van ruimten waar een lagere temperatuur volstaat.

5. Isolatie

Goede isolatie is een bio-ecologisch stokpaardje. Alle andere energiebesparingsmaatregelen zijn zo goed als zinloos als het huis niet goed geïsoleerd is, stelt VIBE. Of nog: je kunt wel verkeerd maar nooit te veel isoleren.

6. Ventilatie

Een goed geïsoleerd huis moet ook goed worden geventileerd. Dat is om gebruikte en vervuilde lucht af te voeren en om condensatie te vermijden.

7. Verwarming

De doorsnee-Belg is gewend aan het comfort van de centrale verwarming, maar in het bio-ecologische concept geniet lokale verwarming de voorkeur, wegens zuiniger. Elektriciteit als brandstof zou af te raden zijn wegens een groot rendementsverlies.

8. Materialen

Hernieuwbare (“nagroeibare”) materialen zijn meestal te verkiezen boven minerale materialen. Synthetische materialen tracht men te vermijden waar het kan. Lokaal beschikbare producten genieten de voorkeur op materialen die moeten worden ingevoerd. Transport vraagt immers ook energie.

9. Watergebruik

“Een element dat waarschijnlijk de komende jaren aan belang zal winnen,” aldus Thoelen. Zoveel mogelijk regenwater gebruiken (bijvoorbeeld voor het spoelen van toiletten) en gescheiden afvoer van regenwater en afvalwater zijn twee belangrijke aandachtspunten.

10. Hernieuwbare energiebronnen

Warm water, verwarming en elektriciteit: het kan vandaag allemaal via zonne-energie. Dat vraagt wel een aanzienlijke investering. Daartegenover staat dat deze energie terugverdieneffecten creëert en dat er voor vele vormen van hernieuwbare energie subsidies bestaan.