Tot in de jaren vijftig bepaalde de visserij het beeld van de Vlaamse kust. In de havens lagen geen plezierboten, maar vissersschepen. Op de kades struinden geen toeristen met koelboxen, maar vissersvrouwen met manden verse vangst. De ijssalons waren nog visserskroegen. De zee was geen vakantiebestemming, maar een bron van economische ontwikkeling en van een eigen culturele identiteit.
In de Lage Landen stond tot in de negentiende eeuw dagelijks vis op het menu. We aten vooral haring. Het was het voedsel voor de gewone man. In de kuststreek was de zee de belangrijkste broodwinning, niet alleen voor vissers en stuurlieden, ook voor scheepsbouwers, kuipers, lijndraaiers, zeilmakers, enzovoort. De lokale en nationale overheden pikten een graantje mee via belastingen.
Al in de veertiende eeuw voeren Vlaamse vissers honderden zeemijlen ver, de haring achterna. Ze wierpen hun netten uit van het Skagerrak tot voorbij de Straat van Dover. Tijdens de grote internationale conflicten aan het einde van de middeleeuwen decimeerde de Vlaamse vloot, onder meer door kapingen van vijandige legers. Pas in de achttiende eeuw ontstonden nieuwe initiatieven om de Vlaamse zeevisserij nieuw leven in te blazen. Bij momenten leefde de zeevisserij weer op door overheidstimulans en technologische vernieuwing. Daarna verdween ze weer omdat er economisch interessantere alternatieven waren.
Met haar 67 kilometer is de Vlaamse kustlijn kort. De Vlaamse zeevisserij is navenant klein. Haar succes was vaak onderhevig aan de relaties met Frankrijk, Nederland en Engeland. Vissen in het verleden schetst een historisch overzicht van vijf eeuwen economische geschiedenis aan onze kust. De auteurs gingen wetenschappelijk te werk. De vissers staan hier niet centraal. Het is een economische kroniek over productiemiddelen. De nadruk ligt op de vloot, de vistechnieken, de vangsten en visgronden, de doelsoorten. Ook de economische en geopolitieke context komt uitvoerig aan bod.
Dit grondige naslagwerk is gebaseerd op uitgebreid archief- en literatuuronderzoek. Het verscheen naar aanleiding van de gelijknamige tentoonstelling over 500 jaar Vlaamse zeevisserij, die nog, tot en met 6 januari loopt in het Nationaal Visserijmuseum in Oostduinkerke.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier