IN VOGELVLUCHT

Kurt Reviers, ongezouten over Antwerpen, semi-industrieel vastgoed en de retailmarkt.

Antwerpen. “Geen nieuws. Niet uitzonderlijk goed, niet uitzonderlijk slecht. Er heerst een zekere schaarste aan moderne kantoorgebouwen aan deSingel. Het ontbreekt Antwerpen aan slagkracht, de promotoren volgen slechts schoorvoetend, ondanks vier grote projecten (60.000 m²). Het centrum kan prat gaan op enkele gerenoveerde gebouwen, zoals de Theaterbuilding en de Rijnkaai. Ik denk dat je Antwerpen moet zien als een geheel. De kantoren zijn er een onderdeel van de markt, maar het semi-industrieel vastgoed en het retailgebeuren zijn even belangrijk. Dit in tegenstelling tot Brussel, waar de kantoren domineren (75 tot 80 %).”

Semi-industrieel. “Wat mij opvalt, is niet zozeer de bedrijvigheid op de verhuurmarkt, wel de doorbraak op investeringsgebied. De klassieke beleggers beginnen semi-industrieel vastgoed te zien als een volwaardige belegging. Hier kan een structurele wijziging in zitten. Ze beseffen dat het rendement van de kantoren door de permanente hoge onderhoudskosten geen 7 % haalt. Ze wijken uit naar andere markten, zowel semi-industrieel als baanwinkels.”

Winkelvastgoed. “Ik stel na jaren van zeer hoge activiteit op de markt van de winkelcentra minstens een tijdelijke vertraging vast van het aantal projecten. Op korte termijn werd zeer veel opgeleverd (Wijnegem, Kapelle, Belle-Ile), maar nu zit het erop. Er zijn nog projecten, maar die laten lang op zich wachten. Wat de winkelstraten betreft, merk je dat een aantal trekkers als H&M, Zara niet meer in hetzelfde tempo voortdoen. Er zijn nieuwkomers, maar ze vervangen de ketens niet die in een mum van tijd overal aanwezig wilden zijn. Ik denk dat er een prijscorrectie is gebeurd en dat de bodem die bereikt is, gehandhaafd zal blijven. Drempelgelden zijn zo goed als verdwenen.

Voor het winkelvastgoed is het vertrouwen van de consument cruciaal. In november leek het er even op dat herstel in zicht was, maar intussen is die hoop afgebrokkeld. De onzekerheid rond de Europese Monetaire Unie speelt parten. Ook de Belgische demografie zal op termijn haar sporen nalaten. België zal niet langer als testgebied voor de retailmarkt worden aangezien. Die titel verschuift naar de zuiderse landen.

Wat betreft de baanwinkels vraag ik mij af of ze op termijn niet tussen twee stoelen zullen vallen. Ze vormen een communicerend vat met de andere winkelsectoren. Als Vlaams minister van Economie Eric Van Rompuy (CVP) inderdaad één miljard zal stoppen in de herwaardering van de winkelstraten zal dat repercussies hebben op de baanwinkels. Het is niet voor niets dat er momenteel een Bevak van baanwinkels in de maak is. Het is nu of nooit.”

Fenix. “Dit project bevindt zich buiten de normale markt. Op termijn wordt het een soort monster van Lochness. Nu is er een nieuw voorstel voor 75.000 m². Wie blijft beuken, krijgt misschien uiteindelijk de deur open.”