“Ik maak me zorgen over 2005”

Michael Mussa, gewezen topeconoom van het Internationaal Monetair Fonds, voorspelt voor 2005 grote onzekerheid, hogere dollarrentes én een lagere koers van de dollar tegenover de euro.

Sommige economen wegen net iets zwaarder dan andere. Michael Mussa is zo’n zwaargewicht. Mussa was in de periode 1986-1988 lid van de Council of Economic Advisors van de Amerikaanse president Ronald Reagan. Van 1991 tot 2001 fungeerde hij als chief economist en hoofd van het researchdepartement van het Internationaal Monetair Fonds ( IMF). Vandaag is Mussa verbonden aan het Institute for International Economics in Washington. In zijn vooruitzichten voor de wereldeconomie toont hij zich tegelijk optimistisch en pessimistisch. Hoe zit dat nu?

MICHAEL MUSSA (INSTITUTE FOR INTERNATIONAL ECONOMICS). “2004 ziet er méér dan behoorlijk uit met – naar mijn inschatting – 4,75 % groei voor de wereldeconomie in zijn geheel en 3,5 % voor de industrielanden. Vooral euroland blijft met 2 % wel achterop. Mogelijk gooit de forse stijging van de olieprijzen toch nog roet in het eten. Maar ik maak me vooral zorgen over 2005 en later. Er moeten dringend enkele globale onevenwichten worden gecorrigeerd als we een groei van de wereldeconomie met 4 % – en liefst méér – willen krijgen.”

Welke onevenwichten bedoelt u?

MUSSA. “Ik zie er drie: de lage rentevoeten, de budgettaire scheefgroeiingen, en het enorme deficit op de lopende rekening van de Amerikaanse betalingsbalans. De huidige lage rentestand creëert diverse onevenwichten, onder meer op de aandelen-, obligatie- en vastgoedmarkten in de industrielanden, en zeker ook op de geld- en kredietmarkten in een aantal ontluikende markten. Er zal grote stuurmanskunst nodig zijn: een te snelle stijging van de rentevoeten zal immers óók tot catastrofes leiden. Terwijl de Europese Centrale Bank veeleer aan rentedalingen zou moeten denken, zie ik de Amerikaanse centrale bank haar spilrente optrekken van de huidige 1 % naar 2,5 % in de loop van 2005.”

Als u over budgettaire scheefgroeiingen praat, bedoelt u dan vooral specifieke landen als Italië, Japan en de VS?

MUSSA. “Neen, de hele geïndustrialiseerde wereld zit in mindere of meerdere mate in dezelfde boot. Hoe graag politici ook het tegendeel beweren, geen enkel land heeft de kosten van de vergrijzing vandaag op een minimaal adequate wijze voorbereid. In sommige landen ziet het er voor de komende twintig à dertig jaar zelfs ronduit dramatisch uit.”

Heeft het deficit op de lopende rekening van de Amerikaanse betalingsbalans niet veel te maken met de formidabele budgettaire stimulus van president George Bush?

MUSSA. “Inderdaad. Want onder meer daardoor blijft de Amerikaanse economie sneller groeien dan die van de andere industrielanden. Het deficit op de lopende rekening, dat gelijk is aan 5 % van het bruto binnenlands product, is niet houdbaar. Om te komen tot een tekort dat wél houdbaar is – ongeveer 2 % -, moet er voor 250 à 300 miljard dollar vraag naar Amerikaanse producten en diensten gekanaliseerd worden. Om dat te bereiken, moet de gewogen gemiddelde wisselkoers van de dollar met 30 % naar beneden ten opzichte van de piek van begin 2001. De helft van die correctie heeft zich al voltrokken. Voor de andere helft moet de dollar tegenover de euro terug naar een koers van 1,35. En als de Aziaten blijven volharden in hun beleid, vrees ik dat het nog dieper zal gaan.”

Johan Van Overtveldt