“Ik, de boeman van de sector? Ik wil gewoon eerlijk zijn”

In het Duitse moederkantoor gingen stemmen op om de afdeling corporate banking van Deutsche Bank België te ontmantelen. Maar topman Yves Delacollette weigerde resoluut. Kan hij dat zomaar? “Kijk, ik zit hier nog altijd, dus ze hebben het toch aanvaard.” Maar er moeten wel 74 mensen de deur uit. En vandaag, 19 mei, moet hij de retailbankiers meekrijgen in een nieuwe strategie.

Drie minuten en 49 seconden duurt de videoboodschap op de website. De boodschapper spreekt beheerst, rustig en geeft een wat saaie indruk. Niets van dat alles zijn we gewend van Yves Delacollette, de chief executive officer van Deutsche Bank België. Vandaag, 19 mei, zal zijn speech op de Passion Days ongetwijfeld wervender, gedurfder en enigszins agressief zijn. De nieuwe strategie die Delacollette uiteenzet, is voorbehouden voor de werknemers van Deutsche Bank. Maar, balt hij de boodschap samen: “Deutsche Bank België zal private banking democratiseren en de private bank van de massa worden.”

Wereldwijd worstelt Deutsche Bank zich door een besparingsplan dat 6400 jobs kost. De Duitse politici trekken zich de haren uit het hoofd en vragen zich luid af hoe Duits Deutsche Bank nog wel is. Want niet alleen treft het gros van de ontslagen de Duitse heimat, ook gaan de geruchten dat het Duitse hoofdkantoor een verhuizing naar Amsterdam of Londen overweegt. Maar de herstructurering lijkt de eerste vruchten af te werpen. De cijfers van het eerste kwartaal waren uitstekend: een nettowinst van 1,1 miljard euro (+17 %).

Voor België zijn er nog geen cijfers publiek, maar volgens Delacollette is de Belgische retailbank de best renderende en productiefste van de groep. En een schoolvoorbeeld voor andere retailbanken in Europa. De zakenbank daarentegen is verlieslatend en moet 74 mensen laten gaan. Volgens de vakbonden is er bij het personeel weinig animo voor vrijwillig vertrek en ze kanten zich dan ook tegen naakte ontslagen.

TRENDS. Bij de presentatie van de kwartaalcijfers maakte Josef Ackermann, directievoorzitter van Deutsche Bank Groep, bekend dat hij een rendement van 25 % nastreeft. Is dat realistisch?

YVES DELACOLLETTE (DEUTSCHE BANK BELGIË). “Zo’n percentage klinkt misschien arrogant en ambitieus, maar je mag niet vergeten dat dit een rendement vóór belastingen is. In Duitsland betekent dat 15 % na belastingen. En of je het nu leuk vindt of niet, dat zijn nu eenmaal de verwachtingen van de markt en de aandeelhouders.”

Ook Deutsche Bank België moet een steentje bijdragen in de ontslagengolf. Heeft Duitsland ooit gedacht aan een volledige stopzetting van de corporate banking- activiteiten in België?

DELACOLLETTE. “Als we het logische percentage van de 6400 ontslagen op ons zouden moeten nemen, moeten we meer dan honderd man ontslaan. In realiteit ligt het aantal lager, omdat we de kans krijgen om een herlancering op te zetten. In Duitsland gingen inderdaad stemmen op om de divisie te sluiten, maar wij hebben pertinent geweigerd. Het zou een stommiteit zijn om dit land te verlaten, omdat corporate banking een netwerkactiviteit is.”

En dat kunt u zomaar tegen de Duitsers zeggen?

DELACOLLETTE. “Kijk, ik zit hier nog altijd, dus ze hebben het toch aanvaard.

“In maart 2000 ben ik aangesteld als CEO van Deutsche Bank België, in juli van dat jaar kondigde de hoofdzetel een nieuwe strategie aan, met als roepnaam Deutsche Bank 24. Voor België kwam dat er eigenlijk op neer dat ik de bank in diverse divisies zou moeten opsplitsen. En als het nieuwe concept werkte, zou het grootste stuk van de retailbank weer worden verkocht. Ik heb dadelijk gezegd dat ze niet op mij moesten rekenen om die slechte strategie uit te werken. Ik vond het een dom idee en had ook geen zin om de dirty job te doen en achteraf CEO te blijven van een bank die volgens mij helemaal geen goede bank zou zijn. Ik heb dat drie keer gezegd, maar toen hadden ze het nog niet door. Ik heb toen een privé-vlucht genomen naar Berlijn en aan mijn baas mijn ontslag gegeven.

“Ik nam dat op als een persoonlijke mislukking. Kijk naar mijn CV en je zal zien dat ik loyaal ben. De enige echte troef die ik heb, is dat ik een vrij man ben. Ik word goed betaald, maar geld drijft me niet. Gelukkig werd Deutsche Bank 24 afgevoerd en ben ik ook niet meer in een gelijkaardige situatie terechtgekomen.”

Vorig jaar berichtte ons zusterblad Trends-Tendances dat Deutsche Bank België te koop stond en eventueel aan Axa zou worden overgelaten. Staat u vandaag te koop?

DELACOLLETTE. “Als er één onderwerp is waarover mijn baas niet 100 % transparant zal zijn, is het natuurlijk over een mogelijke verkoop van Deutsche Bank België. Het enige wat ik vandaag met zekerheid kan zeggen, is dat ik niet op de hoogte ben van een eventuele verkoop.”

Sinds Deutsche Bank in 1999 Crédit Lyonnais België (CLB) kocht, is de zakenbank een probleemkind. Wat kunt u vandaag bereiken dat u de afgelopen vijf jaar niet hebt kunnen realiseren?

DELACOLLETTE. “Deutsche Bank heeft CLB gekocht omdat het een geweldige retailbank was, maar ook een goede corporate bank voor KMO’s. Maar eigenlijk zijn KMO’s niet het marktsegment waarin Deutsche Bank echt veel interesse toont. Dus moeten we eerlijk durven toegeven dat het management van de zakenbank niet altijd even goed is verlopen. In de toekomst zullen we afstappen van het echte KMO-segment en ons eerder richten op de middelgrote en grote ondernemingen. De strategische verandering en het op maat brengen van het personeelsbestand moeten ervoor zorgen dat we vanaf 2006 winst maken.”

Deutsche Bank België heeft zich altijd geprofileerd als ‘de tweede bank’. Eind vorig jaar verklaarde u dat de retailbank steeds meer de eerste bank zou moeten worden. Wat houdt dat in?

DELACOLLETTE. “Ik denk dat ik me misschien verkeerd heb uitgedrukt. Deutsche Bank België moet niet de eerste bank worden, maar wel de andere bank. Als klanten ons kiezen als exclusieve bankier doet ons dat plezier, maar het is absoluut niet noodzakelijk. We willen dat onze klanten komen omdat we innovatief en anders zijn. Veel mensen leven een gelukkig en succesvol leven als follower. Wij kiezen voor de positie van leader en trendsetter. Wij hebben de leiding genomen met onze hoogrenderende spaarboekjes en we hebben de leiding genomen om onze klanten niet alleen fondsen uit eigen huis maar ook producten van andere financiële instellingen aan te bieden. En nu evolueren we naar het derde niveau, waar we vernieuwende dingen gaan doen in personal and private banking.”

Deutsche Bank België gaat in zijn marketing en communicatie agressiever te werk dan andere banken. Zal dat in de toekomst veranderen?

DELACOLLETTE. “Binnenkort lanceren we een nieuwe campagne en dan moet u zelf maar uitmaken of het een zachtere communicatiestijl is. Trends omschreef me ooit als de boeman van de bancaire sector. Ik wil gewoon eerlijk zijn. Iemand moet innovatie stimuleren en de uitdager zijn van de andere spelers. Dat is een deel van onze persoonlijkheid. Misschien hebben we in het verleden dingen gezegd die onnodig kwetsend waren en daar zullen we op letten.

“Maar het is niet omdat ik vaak tegen de leiders van de markt inga, dat ik sowieso tegen hen ben. Ik ga bijvoorbeeld met de grote spelers akkoord dat de overheid veel van haar verantwoordelijkheden op onze schouders legt. Maar ik ga er niet mee akkoord dat de overheid zoveel zelfdiscipline oplegt aan de sector in plaats van zelf via wetten een reglementair kader te creëren. Met zelfregulering verzeil je snel in een situatie waarbij de regels bepaald worden door de sector, maar vooral door de leiders van de sector. En dat is niet altijd goed voor de hele sector of voor andere stakeholders, zoals het personeel en de klanten.”

Vooral de hele problematiek rond de spaarboekjes is u blijkbaar een doorn in het oog.

DELACOLLETTE. “Volgens de wet moet de spaarder voorheffing betalen op de interest die hij verdient boven 1500 euro. We weten dat slechts een klein aantal mensen dat zelf aangeeft in zijn belastingaangifte en we weten dat veel Belgen de voorheffing ontlopen door meerdere boekjes te openen. Met de fiscale hervorming die de regering doorvoerde, rees de vraag binnen de sector of de banken de spaarboekjes van hun klanten niet moeten consolideren. Want als je als bankier weet dat een klant zijn voorheffing probeert te ontduiken door verschillende spaarboekjes te openen, kan de rechter je medeplichtig stellen. Als bankier mag je niet meewerken aan speciale mechanismen en moet je er eigenlijk proactief tegen optreden. Eind 2003 hebben de fiscalisten van de Belgische Vereniging van Banken dan ook unaniem beslist dat de banken best een consolidatie per klant doorvoeren. Volgens de krant Le Soir heeft Fortis zijn veto uitgesproken. Ik denk dat ze schrik hebben dat door de maatregel de kleinere banken meer zullen profiteren van de verhoogde concurrentie.”

En zo wordt de bank steeds meer een belastingcontroleur en belastinginner. Worden de banken vergoed voor dat werk?

DELACOLLETTE. “Als we als bankier worden aangeduid om op te treden tegen fiscale fraude, moeten we daar ook een duidelijke erkenning voor krijgen én moeten we vergoed worden voor de kosten. Bovendien moeten onze klanten duidelijk over onze rol geïnformeerd worden. De overheid speelt een dubieuze rol. Ze durft geen roerende voorheffing op de spaarboekjes te introduceren, omdat dit een onpopulaire maatregel is. En ook al weet ze dat er wordt gesjoemeld met de boekjes, toch durft ze noch zelf, noch via de banken het misbruik aan te pakken. Wat doet ze wel? Ze verhoogt de belastingen die de banken moeten betalen op het totale spaargeld van 0,06 naar 0,08 %. Die extra belasting zal doorgerekend worden naar de klanten, wat betekent dat álle klanten zullen opdraaien voor de kosten en niet alleen zij die de boekjes misbruiken.”

Volgens u zijn de klanten de dupe van de bancaire veranderingen van de afgelopen twee decennia. Maar uit internationale studies blijkt dat de Belg een van de beste dienstverleningen ontvangt tegen een van de laagste prijzen.

DELACOLLETTE. “Honderd procent correct. De vraag is dan ook hoe het toch komt dat de klanten, zowel retail als corporate, zo hard klagen over hun bankier. Zonder enige twijfel hebben wij een goede prijs-kwaliteitverhouding, maar het probleem is dat die ratio in België gedaald is. De banken hebben op een gegeven moment de klanten uit hun kantoren weggejaagd en hen als een soort motivatie gratis naar de automaten gestuurd. En toen beslisten de grootbanken ineens om het gebruik van automaten betalend te maken. Vroeger was het gratis, nu moeten ze ervoor betalen en niemand legt uit waarom ze ervoor moeten betalen. Dat schept ongenoegen.”

De affaire-Ragole staat vandaag weer volop in de belangstelling (nvdr – het echtpaar Ragole-Demey verduisterde in de jaren negentig ongeveer 90 miljoen euro bij CLB). Mevrouw Ragole liet zich ontvallen niet te begrijpen dat u de fraude niet hebt gemerkt.

DELACOLLETTE. “In die tijd was ik verantwoordelijk voor retailbanken bij CLB en ik denk dat ik het op mijn rekening mag schrijven dat er een ramp vermeden is bij de bank. Mevrouw Ragole heeft misbruik gemaakt van haar positie als controller. We weten dat het zwakste punt voor elke bank de interne fraude is. Maar we waren verzekerd en hebben een groot deel van de schade kunnen recupereren.”

Zou die fraude vandaag nog mogelijk zijn?

DELACOLLETTE. “Weet jij zeker dat je poetsvrouw nooit een dutje doet in je bed? Dat is het leven. Ik wil het niet relativeren, maar je kan het niet uitsluiten. Het is moeilijk of niet betaalbaar om tegen interne fraude een waterdicht systeem op te zetten. Alle banken zijn er ooit al mee geconfronteerd. Ik heb geen enkele concurrent zich horen uitlaten over de affaire-Ragole, omdat elke bankier weet dat hij de volgende kan zijn.” Hans Brockmans

An Goovaerts

“Ik heb het drie keer gezegd, maar toen hadden ze het nog niet door. Ik heb toen een privé-vlucht genomen naar Berlijn en aan mijn baas mijn ontslag gegeven.”

“Of die fraude nog mogelijk is? Weet jij zeker dat je poetsvrouw nooit een dutje doet in je bed?”