De voormalig RTBF-man en liberale politicus Luc Beyer de Ryke is een franskiljon, een Franstalige Vlaming. Hij is in 1933 geboren in Gent. Hij studeerde aan de ULB, was liberaal gemeenteraadslid in Gent en Ukkel, ook nog even Europarlementslid, maar raakte vooral bekend als presentator van het nieuws op de Franstalige openbare omroep.
Ondanks zijn gevorderde leeftijd – hij werd zopas 83 – volgt hij de maatschappij nog altijd heel gedreven. In het hele land. Beyer, die al boeken schreef over de Franstaligen in Vlaanderen en over de communautaire problemen in België, heeft nu een werk klaar met als titel Ils avaient leurs raisons. De titel verwijst naar de beruchte uitspraak van minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (NV-A) twee jaar geleden. Hij verklaarde dat sommigen hun redenen hadden om te collaboreren met de Duitse bezetter. De oppositie schoot met scherp op Jambon, zeker nadat foto’s waren opgedoken van hem op een diner van het Sint-Maartensfonds (een vereniging van oud-oostfrontstrijders) en in het gezelschap van Jean-Marie Le Pen, toen die zijn opwachting maakte op de Antwerpse Vlaams-Nationale Debatclub. Er was ook dat verjaardagsfeestje van oud-VMO-leider Bob Maes waar Vlaams minister Ben Weyts en staatssecretaris Theo Francken aanwezig waren. Gefundenes Fressen voor de PS en co. Die zagen overal neofascisten. En zeggen dat ook wijlen Hugo Schiltz als vicepremier dat treffen van het Sint-Maartensfonds bijwoonde zonder dat een haan ernaar kraaide.
De uitspraak van Jambon over de collaboratie prikkelde de nieuwsgierigheid van Luc Beyer. Wat dreef die mensen? Dat was geen eenvoudig onderzoek voor een man die zelf nog in korte broek rondliep tijdens de getormenteerde meidagen van 1940. Hij praatte met verschillende mensen, de ene al wat interessanter dan de andere.
Vrij interessant is wat zijn stadsgenoot Oswald Van Ooteghem te vertellen heeft. De man was VU-politicus en diende tijdens de oorlog aan het oostfront. Minder relevant zijn gesprekken met de stichtster van het Vlaams Nationaal Jeugdverbond. Dat is een zwak punt in het boek. Interessant is dan weer de passage bij de familie Lagrou. René Lagrou stond aan het hoofd van de Algemene SS Vlaanderen. Zijn kleinzoon Pieter Lagrou doceert aan de ULB en is “proche du PTB“. Enkele jaren geleden verklaarde Pieter Lagrou dat België het beste was wat Vlaanderen ooit is overkomen; soms valt de appel erg ver van de boom.
Luc Beyer de Ryke besteedt ook aandacht aan Lode Claes, schepen van de stad Brussel tijdens de Tweede Wereldoorlog, later beheerder bij de BBL, VU-senator en ex-Trends-directeur. Jammer genoeg is de “gentleman van cel 37” al jaren overleden, want het personage had wel degelijk iets te vertellen. De portretten en de gesprekken mogen dan al lezenswaardig zijn, toch blijven we op onze honger zitten. Een echte conclusie ontbreekt. Of misschien kan die gewoonweg niet worden getrokken? “Ils avaient leurs raisons“, zei Jambon. Met aandacht voor de meervoudsvorm. Ieder zijn reden, ieder zijn waarheid.
Luc Beyer de Ryke, Ils avaient leurs raisons, Editions Mols, 2016, 206 blz., 21,50 euro
MICHAËL VANDAMME
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier