Hulde aan de aandeelhouders van Shell

59 procent van de aandeelhouders van de Nederlandse oliereus Shell stemde vorige week tegen het bonusplan voor het management. Het was de eerste keer dit jaar in de Benelux dat het beloningspakket van een beursgenoteerd bedrijf werd weggestemd. Daarmee bewezen de aandeelhouders van Shell dat de aandeelhoudersvergadering, met enige volharding en front-vorming, wel degelijk haar rol kan spelen.

Shell heeft een kwalijke reputatie voor salarissen en beloningen. Topman Jeroen van der Veer staat al een tijdje aan het hoofd van de lijst van best betaalde CEO’s in Nederland. In 2008, nochtans een minder jaar voor Shell, stak Van der Veer nog altijd 10,3 miljoen euro op zak. Zijn variabele verloning is intussen opgelopen tot bijna vier keer zijn basissalaris. Zo’n agressieve beloningsstrategie past volgens veel specialisten niet bij een bedrijf dat actief is in een mature industrietak.

In de 10,3 miljoen euro loon van Van der Veer zat deze keer onder meer een aandelenbonus van 1,4 miljoen euro. De afspraak was dat Shell deze bonus zou toekennen indien het bedrijf in de top drie van de oliebedrijven met de meeste aandeelhouderswaardecreatie zou eindigen. Dat gebeurde niet, Shell werd vierde. Maar de raad van bestuur van Shell vond het verschil met het nummer drie zo klein dat hij besliste om de bonus toch uit te keren. Nu hoeft het niet per definitie een slechte zaak te zijn dat een raad van bestuur de bevoegdheid heeft om van zijn eigen spelregels af te wijken. Maar Shell maakt wel heel vlotjes van die bevoegdheid gebruik. In 2007 haalde de onderneming ook haar doelstellingen niet en werden de bonussen niettemin uitgekeerd. Die afwijking werd door de algemene aandeelhoudersvergadering met een zeer nipte meerderheid goedgekeurd.

Shell had het signaal duidelijk niet begrepen, want nu wilde de onderneming voor het tweede jaar op rij een afwijking krijgen. Het is verheugend vast te stellen dat de aandeelhouders van Shell het bestuur en de directie hiervoor een serieuze tik op de vingers gegeven hebben. Zij hebben aangetoond dat aandeelhouders niet zomaar alles pikken, dat de aandeelhoudersvergadering reële impact kan hebben en dat ook internationale grootaandeelhouders bereid zijn om hun verant-woordelijkheid op te nemen. Pensioenfondsen, banken, verzekeraars, deze keer stemden ze allemaal tegen het bonusplan.

Nu is het wel zo dat de tegenstem alleen een adviserende waarde heeft en Shell de bonussen hoogstwaarschijnlijk toch weer gewoon uitkeert. Maar als de top van het bedrijf tegen volgend jaar niet met een aangepaste beloningsregeling komt, gaan de aandeelhouders zich allicht afvragen of Shell wel een goede raad van bestuur heeft en of diens bevoegdheden wel zo ruim moeten zijn. De volgende stap is dat de aandeelhouders ermee dreigen het bestuur of een aantal bestuurders weg te stemmen.

Een raad van bestuur neemt de vragen, aanbevelingen en het stemgedrag van zijn aandeelhouders maar beter heel ernstig. (T)

Door Patrick Claerhout