Hongaarse schokgolf raakt ook België

De jongste haltes in de Europese schuldencrisis zijn Hongarije en België. Boedapest davert, Brussel trilt. “We moeten zo snel mogelijk een regering vormen om uit de storm te blijven”, zegt Anne Leclercq van het Belgische Schuldagentschap.

Schieten in eigen voet is een kunst die vorige week door de Hongaarse regering naar een hoger niveau werd getild. Een woordvoerder verklaarde doodleuk dat de vorige regering had gelogen over de toestand van het land en dat niet kon uitgesloten worden dat Hongarije een deel van zijn schulden niet zou kunnen terugbetalen. Deze commentaren lokten een forse daling van de Hongaarse munt (de forint) en een bruuske stijging van de rente op Hongaars overheidspapier uit.

De aanleiding voor de uitspraken moet echter eerder in politieke dan in financiële hoek gezocht worden. “De nieuwe regering – geleid door de centrumrechtse Fidesz-partij – had tijdens de verkiezingscampagne een verlaging van de belastingen beloofd, maar de rauwe realiteit is natuurlijk dat daar geen geld voor is”, zegt Piet Lammens, hoofd marktenzaal van KBC. De nieuwe Hongaarse regering had bij de Europese Commissie en het IMF nog gepleit om een hoger begrotingstekort te mogen boeken, maar ving bot op het rekest, wat niet onlogisch is, want Hongarije doet nog altijd een beroep op noodfondsen van het IMF. En dus probeerde de nieuwe regering op een bijzonder ongelukkige manier de schuld door te schuiven naar de vorige socialistische regering. Het prijskaartje voor de bevolking is intussen peperduur. De Hongaren hebben tijdens de boomjaren gretig geleend in vreemde munten, vooral in euro, om te profiteren van lagere rentevoeten. Maar de waardedaling van de eigen munt maakt nu dat deze schulden in vreemde munt in waarde stijgen, met een verhoogd systeemrisico als gevolg.

Toch heeft Hongarije de jongste twee jaar al heel wat werk verzet om zijn financiële toestand op te schonen. De staatsschuld is nog hoog en het land heeft een hoge buitenlandse schuld, maar de recessie is onder controle, het tekort op de lopende rekening is bijna gedicht en het begrotingstekort is teruggebracht tot 3,8 procent. Het bloeden is dus bijna gestelpt, maar het land zal nog een tijdje aan het IMF-infuus moeten liggen om opnieuw op krachten te komen.

Ondertussen in België

De schokgolf die Hongarije door de markten joeg, bereikte ook vlot de Belgische obligatiemarkten. De rente op Belgisch overheidspapier steeg eind vorige week ongemakkelijk snel, waardoor het renteverschil met Duitsland opliep tot boven de 100 basispunten (zie ook grafiek), al komt dat ook omdat het Duitse overheidspapier steeds beter in de markt ligt ten opzichte van al de rest.

Het directe verband tussen België en Hongarije is de relatief hoge portefeuille kredieten die Belgische banken, en dan vooral KBC, hebben toegekend in Hongarije. Stel dat het helemaal misgaat in Hongarije, dan moet de Belgische overheid de Belgische banksector misschien opnieuw stutten. Ook Oostenrijks staatspapier kreeg een oorveeg, precies omdat ook de Oostenrijkse banksector veel kredieten verleend heeft aan Hongarije en andere Centraal- en Oost-Europese landen.

En België heeft zijn eigen demonen die de markten schrik aanjagen. De fundamentals van de Belgische economie verschillen weliswaar dag en nacht van de Griekse of de Hongaarse, maar door de hoge staatsschuld verschijnt België iets te regelmatig op de hitlist van speculanten. “We zijn lang aan de storm kunnen ontsnappen, maar vorige week werden we meegetrokken door de grote volatiliteit van de markten, aangevuurd door Hongarije en de tegenvallende werkgelegenheidscijfers in de VS”, zegt Ann Leclercq, directeur schatkist en kapitaalmarkten van het Belgische schuldagentschap.

Waarnemers citeren ook de politieke onzekerheid in aanloop naar de federale verkiezingen als extra bron van zenuwachtigheid, maar Anne Leclercq ziet geen verkiezingskoorts. “De verkiezingen van 13 juni zitten nog niet in onze rentevoeten. De val van de regering kostte ons 5 basispunten extra rente. Maar dat verschil is vrij snel weggeëbd. We hebben nog heel wat geloofwaardigheid bij buitenlandse beleggers omdat België in de jaren tachtig en negentig aantoonde dat het kan saneren. Ook nu zijn de partijen het erover eens dat het begrotingstekort moet weggewerkt worden. Maar we moeten wel zo snel mogelijk een regering vormen. Zoniet komen we mogelijk wel in de vuurlijn te liggen. We moeten de markten een signaal geven dat onze staatsschuld zal worden aangepakt de volgende jaren.”

De veiling van Belgisch staatspapier van afgelopen maandag was in elk geval nog succesvol, maar politici letten de volgende maanden best op hun woorden. Een herhaling van de Hongaarse blunder zou de Belgen geld kunnen kosten.

D.K.