‘HOE STERKER WE BELFIUS IN BELGIË VERANKEREN, HOE BETER’

2016 was een jaar van saneringen en banenverlies in de banksector, maar niet bij Belfius. De staatsbank zit op een groeitraject, en wil dat de komende jaren bestendigen. “Als we een overname kunnen doen die de positie van Belfius in België versterkt, zullen we dat zeker doen”, zegt CEO Marc Raisière.

Ja, 2016 was een moeilijk jaar voor de banksector”, zegt Marc Raisière in zijn kantoor in de Rogiertoren in Brussel. “De lage rente en de vlakke rentecurve zetten druk op de winstgevendheid, terwijl de ECB de kapitaalverplichtingen strenger heeft gemaakt. Maar voor Belfius was het zeker geen slecht jaar. Integendeel, wij zijn gegroeid in alle segmenten waar we willen groeien, en we hebben de kosten onder controle. We hebben goede hoop dat de winst hoger zal uitkomen dan de 506 miljoen euro in 2015. ”

Ultiem kom je in moeilijke marktomstandigheden altijd bij de vraag uit welk rendement op eigen vermogen je als bank wilt halen, vindt Raisière: “Als de risicovrije rente op tien jaar onder 0,5 procent noteert, moet je als bank vrede nemen met een return van 6 tot 8 procent. Dat is de lijn die Belfius volgt. Bankiers die mikken op 10 procent en meer, kunnen dat doel enkel behalen als ze meer risico’s nemen of massaal in de kosten snoeien.”

Meer risico’s nemen wil Belfius tot elke prijs vermijden. Daarvoor ligt het debacle van Dexia (de groep waaruit Belfius in 2011 werd gehaald) nog te vers in het geheugen, en met 11 miljoen belastingbetalers als aandeelhouder is dat voor Raisière geen optie. Maar ook een zware herstructurering of een ontslagronde is niet aan de orde.

Waarom is bij Belfius geen ingrijpende sanering à la ING nodig?

MARC RAISIÈRE. “Belfius heeft natuurlijk al eerder gesaneerd. Noodgedwongen. Vijf jaar geleden waren deze bank en verzekeraar bijna failliet. Er is toen een ingrijpend sociaal plan uitgevoerd om van Belfius weer een gezonde en duurzame instelling te maken. Ook de strategie werd bijgestuurd. We hebben ons gericht op groei in corporate en private banking, en op de ontwikkeling van een geïntegreerd bank-verzekeraarsmodel. Die strategie begint nu vruchten af te werpen. In de kredietomloop aan ondernemingen winnen we terrein en zijn we goed op weg om ons doel, 13 procent marktaandeel in 2018, te realiseren. In schadeverzekeringen zijn de premie-inkomsten vorig jaar met 10 procent gestegen, terwijl de markt nauwelijks groeit. Dat zijn formidabele cijfers.”

En als je groeit, kun je alle mensen gebruiken?

RAISIÈRE. “Precies. Zeker in corporate en private banking maken de mensen het verschil. En we weten dat er, op natuurlijke wijze, tussen nu en 2025 een duizendtal mensen de bank zullen verlaten. Dat is bijna een kwart van de directe tewerkstelling bij Belfius. Op die manier zal het personeelsbestand de komende jaren geleidelijk, met gemiddeld 100 man per jaar, worden afgeslankt. Sneller of dieper snijden is niet nodig, want de kosten zijn goed onder controle. We zitten nu ongeveer op hetzelfde kostenniveau als twee jaar geleden. In principe moet onze cost/income-ratio dit jaar onder 60 procent zakken. Tegen 2020 kan die ratio, gewoon door de mensen die ons verlaten niet te vervangen, dalen tot maximaal 55 procent.”

Volstaat dat voor uw aandeelhouder? De overheid rekent op een aanzienlijk dividend om de begroting te spijzen?

RAISIÈRE. “Over het boekjaar 2015 hebben we 75 miljoen euro uitgekeerd (dat was goed voor een pay-outratio van 15 procent, nvdr). Nu is onze kapitaalratio sterk genoeg om een hoger dividend uit te keren. 40 procent van onze winst zou mogelijk moeten zijn. We zijn zo goed als verlost van de erfenisportefeuille van Dexia. Op één positie na, die we bewust nog even bijhouden, zal de erfenis eind dit jaar opgekuist zijn. Een totaaldividend van minstens 200 miljoen euro over het boekjaar 2016, inclusief het interim-dividend dat we al hebben uitgekeerd, mag geen probleem vormen.”

Waar komt de groei vandaan in het ‘gewone’ retailbankieren?

RAISIÈRE. “Door crossselling zorgen we ervoor dat onze bankklanten meer verzekeringsproducten afnemen. We staan daar nog maar aan het begin van een mooie groei. Amper een op de tien van de klanten neemt bij Belfius een verzekering. Onder de vleugels van Dexia was verzekeren geen prioriteit. Er werd een soort stop-and-gobeleid gevoerd in bankverzekeren, waardoor de agenten een afwachtende houding aannamen. Nu gaan we voluit en het enthousiasme is navenant. Ik zie geweldige mogelijkheden om klanten te benaderen met verzekeringen, beleggingsfondsen, vermogensbeheer, … Onze fee-business groeit, maar ze vertegenwoordigt nog altijd maar 20 procent van de inkomsten. Daar zit nog een groot groeipotentieel.”

Vanwaar uw groot geloof in het bank-verzekeraarsmodel?

RAISIÈRE. “Wie een auto koopt, heeft niet alleen een krediet maar ook een verzekering nodig. Wie een woning koopt, heeft naast een hypothecaire lening een schuldsaldo- en een brandverzekering nodig. Zo eenvoudig is het. Ik zie in de markt voor particulieren geen toekomst voor de makelarij. Makelaars kunnen te weinig toegevoegde waarde leveren, en de klantentevredenheid is het hoogst bij directe verzekeraars als Touring en Ethias, en bij DVV (het net van verzekeringsagenten van Belfius, nvdr). Daarom willen we ook de groei van Corona Direct (de directe verzekeraar van Belfius, nvdr) versnellen. Dit jaar was er een toename van de productie met 50 procent. Als we meer investeren in publiciteit en distributie, moet dat nog beter kunnen.”

Banken en verzekeraars kunnen toch ook gewoon samenwerken via een distributieakkoord?

RAISIÈRE. “Ik ben tegen dat systeem, omdat de distributeur op een gegeven moment altijd de verzekeraar zal dwingen tot een arbitrage. Neem dat van mij aan. Als een bank in een lagerente-omgeving veel levensverzekeringen verkoopt van een verzekeraar, en als de rente weer gaat stijgen, zal de bank arbitreren en het verlies afwentelen op de verzekeraar. Ik heb dat overal in het buitenland zien gebeuren, en het zal in België niet anders zijn.”

Hoe ver wilt u gaan in de integratie van bank en verzekeraar?

RAISIÈRE. “KBC is voor mij het voorbeeld. Tegen medio volgend jaar moeten de operationele activiteiten volledig geïntegreerd zijn. Er blijven wel twee ondernemingen met aparte directiecomités bestaan. Dat is misschien iets minder efficiënt, maar iedereen kan fouten maken, en dan heb ik liever een sluitend systeem van checks and balances.”

U staat niet afkerig tegen een overname van Ethias om uw verzekeringspoot te versterken?

RAISIÈRE. “Als de aandeelhouders beslissen om te verkopen, zullen wij het dossier-Ethias bekijken. Er bestaat een perfecte complementariteit tussen de twee ondernemingen, zeker in het publieke en het bedrijfssegment. Maar onze interesse gaat verder dan Ethias. We zijn alert voor alle ontwikkelingen op de Belgische bank- of verzekeringsmarkt. Indien bepaalde instellingen de markt willen verlaten of hun activiteit verkopen, zullen we ook die dossiers bekijken. Ook banken kunnen ons interesseren.”

Verwacht u een consolidatie in de sector in 2017?

RAISIÈRE. “Ik vermoed dat de rente in 2017 laag zal blijven, waardoor de resultaten onder druk zullen blijven. Voor Belfius maak ik me geen zorgen. We mikken op een groei die hoger ligt dan die in 2016. Maar een aantal kleinere vermogensbeheerders en spaarbanken zal het moeilijk krijgen. Zeker in private banking verwacht ik dat we volgend jaar een aantal overnames zullen zien. Belfius zal alert zijn om eventueel een slag te slaan. Als we iets kunnen overnemen waardoor we onze positie in België versterken, zullen we dat zeker doen. Ook als het om een retailbank zou gaan, ja. Hoe sterker we Belfius in België kunnen verankeren, hoe beter.”

Stel dat, puur hypothetisch, AXA Bank te koop staat?

RAISIÈRE. “Dan zullen wij dat, puur hypothetisch, bestuderen. Waarom niet? AXA Bank werkt met zelfstandige agenten, net zoals Belfius. En die agenten hebben een grote expertise in verzekeringen. Dat zou dus, puur hypothetisch, een perfect samengaan zijn. Maar we houden ook onze ogen open voor wat er met Deutsche Bank in België zal gebeuren.”

Maar de toekomst van Belfius is toch onzeker? De staat zou op elk moment kunnen beslissen de bank te verkopen.

RAISIÈRE. “Daar is vandaag geen reden toe. Ik verzet mij uitdrukkelijk tegen de eventuele verkoop van Belfius aan een buitenlandse speler. Ik denk dat veel politici, na de scherpe sanering bij ING België, het belang van een lokaal beslissingscentrum inzien. Belfius is een belangrijke partner van de publieke sector in België en wordt belangrijker in de financiering van ondernemingen. Die elementen kun je niet zomaar onder de mat schuiven. Zeg nu zelf, een land als België moet toch over meer dan één grootbank beschikken?”

Ja, maar ons land heeft een grote staatsschuld. Als de rente begint te stijgen, kun je die maar beter zo snel mogelijk afbouwen.

RAISIÈRE. “In 2011 heeft de regering 4 miljard euro op tafel gelegd voor Belfius. Ze gaat volgend jaar minstens 200 miljoen euro dividend ontvangen, dat is een rendement van 5 procent. Daar kan een belegger vandaag toch alleen maar van dromen? En stel dat de rente stijgt, waardoor de kosten van de staatsschuld zouden toenemen, dan zullen ook de resultaten en dus de dividenden van Belfius stijgen.”

Wat wordt het dan voor Belfius? Toch een beursintroductie?

RAISIÈRE. “Ik moet daar niet over oordelen. Maar een scenario à la Belgacom behoort tot de mogelijkheden. We zijn een van de best gekapitaliseerde banken van Europa, en dat heeft een waarde. We hebben de problemen uit het verleden opgelost, het businessmodel werkt en de resultaten zijn goed. Dus is het moment gekomen om met onze aandeelhouder, volgend jaar of later, de discussie over een beursgang aan te gaan.”

Ik had nochtans begrepen dat u geen voorstander was van een beursgang?

RAISIÈRE. “Vandaag ben ik een gelukkig man. Ik ben geen vragende partij, ik vraag niets. Ik ben tevreden met de huidige aandeelhouder, met wie wij een goede, professionele relatie hebben. En ik ben tegen een verkoop aan een buitenlandse partij. Veel duidelijker kan mijn standpunt niet zijn.”

PATRICK CLAERHOUT

“Ik verwacht dat een aantal kleinere vermogensbeheerders en spaarbanken het moeilijk zullen krijgen”

“Onze overname-interesse gaat verder dan Ethias, ook bankdossiers zullen we bekijken”

“Zeg nu zelf, een land als België moet toch over meer dan één grootbank beschikken?”