Hoe gaat u om met laffe collega’s (kortom, met iedereen in het bedrijf)?

Werkvloer, kantoor of directie – overal stikt het van de saboteurs. U kunt ze niet eens bestrijden, u behoort er allicht zelf toe. Het komt er dus op aan hen te begrijpen en hun energie in goede banen te leiden.

Marco von Münchhausen & Hermann Scherer, Saboteurs – Hoe herken je ze en wat doe je eraan? Business Contact, 208 blz., 19,90 euro.

Supermarktketen Aldi heeft geen centrale controleafdeling. Merkwaardig voor een mastodont met zo’n 7000 winkels en een geraamde omzet van ruim 31 miljard euro (met de klemtoon op ruim). Aldi telt niet eens de wekelijkse of maandelijkse omzet, maar beperkt zich tot de kwartaalcijfers. Begrotingen voor het komende jaar blijven kort en bondig. Aan rituele planning hebben ze bij de discounter een broertje dood. Het devies bij de twee groepen (achter de naam schuilen immers twee concerns, die hun almaar uitdijende territorium broederlijk verdelen): liever enkele cijfers grondig bestuderen dan massa’s cijfers opstapelen, waarmee je finaal slechts gegevenskerkhoven overhoudt. Gegevens inwinnen en bestuderen kost handenvol geld én houdt mensen van het echte werk af. Gegevens leiden ook niet tot beslissingen, maar in het gunstigste geval slechts tot nieuwe gegevens. De bureaucratie wringt zich dan als een ijzersterke parasiet rond de zaken. Aldi kan zich die slanke centrale controle veroorloven dankzij een gedecentraliseerde werkwijze.

Die werkwijze van Aldi plukken we uit Saboteurs, een praktisch boek propvol uitleg en tips over sabotage, tegenwerking, lafheid en al dan niet opzettelijk inefficiënt gedrag in bedrijven. De Duitse consultants Marco von Münchhausen en Hermann Scherer halen het voorbeeld van Aldi aan als een tegengif voor een van de veel voorkomende sabotagedaden. Wie gegevens verzamelt, kan zich perfect verschuilen achter het blijven vergaren, meten en registreren. Dan zitten we al bij hun veertiende vuistregel, waarmee ze het gedrag van de saboteurs samenvatten.

Verkijk u niet op de titel, althans niet op de Nederlandse. In de oorspronkelijke Duitse editie staat er Die kleinen Saboteure, waarmee de auteurs erop wijzen dat ze geen capriolen van James Bond of ijzige KGB’ers opvoeren. Het gaat om alledaagse sabotage, wat in de originele ondertitel beklemtoond wordt: So managen Sie die inneren Schweinehunde im Unternehmen. Laten we Schweinehund beleefd vertalen als smeerlap, al verwijzen die inneren Schweinehunde in de eerste plaats naar lafheid of schrik. Daar draait het om: de mens is laf, bang voor verandering en allereerst begaan met het eigen lot.

De auteurs veroordelen het vluchtgedrag en het egoïsme niet, ze constateren alleen dat de menselijke acties en reacties de bedrijven vreselijk veel geld kosten (en in extreme gevallen ook hun ondergang betekenen). Uitschakelen kan je dat gedrag niet, het komt er dus op aan het te begrijpen en er een bedrijfscultuur tegenover te plaatsen die dat gedrag in goede banen leidt. Met de 33 tips en de voorbeelden die ze daarvoor geven, komt u beslist al een heel eind.

Luc De Decker