Naar goede Franse gewoonte onderhoudt nieuwbakken president Nicolas Sarkozy goede contacten met de zakenwereld. En die Franse captains of industry hebben soms wel eens een band met België. Een overzicht.
Dat de Franse nieuwgekozen president Nicolas Sarkozy een aantal dagen voor hij in functie trad nog even wilde ontspannen op het jacht van bevriend zakenman Vincent Bolloré, heeft bij onze zuiderburen voor aardig wat wrevel gezorgd. Het kan volgens sommigen niet dat wie president van het volk wil zijn, zich terugtrekt op een boot die geleased kan worden tegen 194.000 euro per week.
Afgezien van een dankbaar onderwerp voor de roddelpers, toont dit fait divers één ding aan: net als veel van zijn voorgangers en politieke strijdgenoten, onderhoudt Nicolas Sarkozy zeer goede banden met het bedrijfsleven. De link tussen politiek en economie is in Frankrijk altijd sterk geweest, omdat tot voor een vijftiental jaar een belangrijk deel van de Franse bedrijven in overheidshanden was. Afgestudeerden van de hautes écoles (Sciences Po, Polytechnique) en de ENA (Ecole Nationale d’Administration, de Franse ambtenarenschool) kwamen vaak eerst in een van die bedrijven terecht, vooraleer de stap naar de politiek te wagen of omgekeerd. Van Sarkozy’s voorganger Jacques Chirac is bekend dat zijn beste vrienden zich niet in de politiek bevonden, maar in het bedrijfsleven (François Pinault, Jérôme Monod). Met Sarko is dat niet anders. Meer nog, in Europa is vandaag wellicht geen staatshoofd of regeringsleider te vinden die zo veel goede contacten onderhoudt met de economische wereld.
Het netwerk en de invloed van Sarko is oud, zo blijkt. Laten we eerst even teruggaan in de tijd. In 1995 strijden in de aanloop naar de presidentsverkiezingen twee kandidaten om de gunst van de rechtse kiezer: de toen immens populaire premier Edouard Balladur en Jacques Chirac. Iedereen keek reikhalzend uit voor wie de rechtse krant Le Figaro partij zou kiezen. Groot was de verrassing toen bleek dat de krant, op dat moment eigendom van persmagnaat Robert Hersant, besloot geen standpunt in te nemen. Tot … Nicolas Sarkozy opduikt. Als adviseur van Balladur laat hij Hersant duidelijk weten dat de eerste minister zijn invloed zou kunnen aanwenden om de zo broodnodige kredietlijnen van de banken naar de groep-Hersant te bevriezen. De krant moest uiteindelijk inbinden.
Consigliere voor bedrijven
Het Figarovoorval staat symbool voor een algemeen Frans verschijnsel. Met de mondialisering van de economie is dat aloude netwerk tussen politiek en PDG’s (président-directeur-général) toch stilaan aan het afbrokkelen, maar de band blijft sterk. In het geval van Sarkozy is er nog een andere verklaring voor. Veel van Sarko’s contacten vinden hun oorsprong in het advocatenbureau waarin Sarkozy actief was. Als zakenadvocaat speelde hij vaak go-between bij deals. Ook adviseerde hij zakenfamilies bij hun opvolgingsproblemen. Toen Arnaud Lagardère (actief in de media, hightech en de defensie-industrie met EADS) het imperium wilde leiden in opvolging van zijn overleden vader Jean-Luc, fungeerde Sarkozy’s advocatenkantoor tijdens de overgangsfase als consigliere.
Sarkozy heeft er ook nooit een geheim van gemaakt dat hij opkijkt naar succesvolle zakenmensen. Om te beginnen Vincent Bolloré (55), die aan het hoofd staat van een familiale investeringsgroep die op 6 miljard euro wordt geraamd. Zijn imperium telt zo’n 32.000 werknemers. Bolloré is actief in logistiek, energiedistributie, de papiersector en bezit zelfs palmolieplantages. De Bretoen heeft altijd een neus gehad voor interessante deals. Zijn strategie is eenvoudig: instappen in ondergewaardeerde bedrijven en ze een nieuwe impuls geven. Zo stapte hij eind 2004 in het reclamebureau Havas. En hij nam een participatie in de zakenbank Lazard. Bolloré is ook meerderheidsaandeelhouder van Socfin, een Belgisch bedrijf actief in de rubbersector. Bolloré heeft altijd ontkend dat hij via zijn politieke contacten overheidsopdrachten kreeg, maar vorige week raakte bekend dat dit wel degelijk het geval is geweest.
Bolloré mag dan wel een intimus van de Franse president zijn, Martin Bouygues (media, aannemersbedrijven, openbare werken) is dat nog meer. Hij was getuige op het tweede huwelijk van de president en is peter van zijn jongste zoontje Louis. Sarkozy heeft altijd toegegeven dat hij go-between gespeeld heeft tussen Bolloré en Bouygues, nadat eerstgenoemde een participatie in het Bouyguesimperium had genomen en de spanningen tussen de twee hoog waren opgelopen.
Objectieve pers?
De banden met Sarkozy hebben Martin Bouygues wel eens parten gespeeld. Als eigenaar van TF1 wilde Bouygues een participatie nemen in Socpresse (met in de portefeuille de kwaliteitskrant Le Figaro) van Serge Dassault. Die onderhandelingen draaiden in 2004 uiteindelijk op niets uit. Eigenlijk was de mislukte deal collateral damage die was aangericht door de spanningen tussen Sarkozy en toenmalig president Jacques Chirac. Chirac stond zeer dicht bij Dassault en dat zou de deal gekelderd hebben.
Een andere intimus van Sarkozy is Bernard Arnault van het luxe-imperium LVMH. Ook hij was huwelijksgetuige voor Sarkozy. Daarnaast is ook Franck Riboud (Danone) het vermelden waard.
Zijn contacten met topmanagers hebben Sarkozy al veel kritiek opgeleverd. Ook en vooral omdat blijkt dat een aantal van die intimi uitgerekend in de mediasector actief zijn. Politieke tegenstanders van Sarkozy – vooral de centrist François Bayrou – hebben al naar die banden verwezen om de objectiviteit van de pers in vraag te stellen. Sarkozy heeft dat altijd ontkend, al blijkt uit een boek over de geschiedenis van TF1 dat de zender van Bouygues bij de verkiezingen van 1995 duidelijk partij had gekozen voor Edouard Balladur en dus voor zijn toenmalige poulain Sarkozy.
WWW.TRENDS.BE
Artikels over Franse verkiezingen.
Alain Mouton
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier