Het winnersrecept

China is de kleine uitschuiver in zijn tomeloze groeiparcours al vergeten. Na vijf kwartalen van enkelcijferige groei zet China weer een groei neer van meer dan 10 procent? Een ver-van-ons-bedshow? Zeker niet. De goedkope producten uit China hebben zoals geweten al menige Belgische ondernemer uit de markt geprijsd. En de ambitie is tomeloos. De scholingsgraad van de Chinezen stijgt waardoor het etiket van louter lagelonenland vervalt. De intellectuele diensten die hier worden aangeboden, worden ook daar aangeleerd. Hersenwerk is niet langer een louter westerse activiteit.

De economische ontwikkeling van China en andere landen in ontwikkeling zal een enorme hold-up op de energievoorraad van deze wereld teweegbrengen. De capaciteit die zij verbruiken, stijgt enorm. Net als de vervuiling die zij veroorzaken. Wie durft te protesteren? Het welvaartsniveau dat wij kennen, gunnen we toch aan iedereen. Het Westen heeft decennia de planeet gebruikt om zijn economieën te ondersteunen. Wie zijn wij om andere bevolkingen dezelfde status en luxe te weerhouden? In Kopenhagen werd duidelijk dat bijna niemand hierop het antwoord weet.

Bovendien hebben we bijna geen zeggenschap over deze landen in ontwikkeling. In hun strategische plannen is Europa niet de sleutelfactor tot succes. We zijn een goede afzetmarkt voor hun producten. Maar Europa vormt als verdeelde en onder de schulden beladen landengroep geen tegenmacht om hen in de ene of andere richting te sturen. Dat de ontwikkelingslanden in Kopenhagen een tijd de gesprekken stillegden uit onvrede met de houding van de geïndustrialiseerde landen, wijst op een groeiend zelfvertrouwen. Net als China en Brazilië al meermaals hun tanden hebben laten zien in economische en politieke discussies. Dat zelfvertrouwen is ons meer en meer vreemd. Het heeft een enorme deuk gekregen of plaats gemaakt voor arrogantie.

Vlamingen zijn geen overdreven optimisten. Het glas is eerder halfleeg dan halfvol. De economische voorspellers in ons land weten dat. De Vlaamse bedrijfsleider is zich daar vaak wat minder bewust van. Dat verklaart deels het grote ongeloof dat bij vele bedrijfsleiders heerst over de betere economische groeivoorspellingen die de jongste dagen voor ons land werden vrijgegeven. De opwaartse beweging die de macro-economen uittekenen, zien de bedrijfsleiders nog niet in hun winstcijfers. En dus reageren ze eerder grimmig dan opgelucht bij het goede nieuws. En trekken ze het in twijfel. Het fenomeen deed zich ook voor toen dezelfde macro-economen de eerste statistische tekenen van de recessie bekendmaakten. Toen zei menige ondernemer de crisis nog niet te voelen. En ook de consument neep zijn portemonnee nog niet toe.

Op de economische groeiweg rijden koplopers en wieltjeszuigers. De ene categorie vergelijken met de andere, geeft het verhaal over appelen en peren. De koplopers zijn weer een versnelling hoger gegaan, maar de rest van het peloton heeft dat nog niet door. De meesten zullen de kop wel volgen, maar vele ondernemers zullen afhaken vooraleer ze de eindmeet halen.

De werkgeversorganisatie Voka wil dat we ons opnieuw een winnersmentaliteit eigen maken. Winnen zit wel degelijk ingebakken in onze cultuur. Maar de drive om te winnen is vaak verkeerd. Te vaak willen we winnen om het eigenbelang of het belang van de eigen achterban veilig te stellen. Winnen is gericht op het kortetermijngewin waarbij het maatschappelijke belang en de lange termijn uit het oog worden verloren.

In dit land kan geen enkel project van enig formaat nog uitgevoerd worden omdat niemand nog in staat is het algemeen belang te verheffen boven individuele conflicten. Winnen is een personencultus geworden waarbij de ego’s de inzet zijn. Uit een Voka-studie blijkt dat goed draaiende economieën respect hebben voor hun winnaars. Dat is hier helemaal verdwenen. We leven steeds meer in een afgunstmaatschappij die geen winnaars duldt en ook verliezers ongemeen hard bestraft.

Hoe creëren we een maatschappij die op een duurzame en faire manier wil winnen en blijven winnen?”, vroeg voorzitter Ignace Van Doorselaere zich maandag af op het grote Voka-congres. De mentaliteitswitch die hij uitgebreid beschreef, moeten we maken. Vraag is, wie gaat ze ons aanleren? Vlaamse ondernemers houden graag vast aan hun eigen denkpatronen en voelen zich nog relatief veilig in de eigen regio, ondanks alle politieke en economische strubbelingen. 74 procent van de kmo’s exporteert niet, 40 procent heeft nog nooit internationalisering overwogen.

China boekt weer meer dan 10 procent groei, het IMF voorspelt voor ons land volgend jaar een groei van 0,8 procent. Wie heeft het winnersrecept in huis, denkt u?

DE AUTEUR IS HOOFDREDACTEUR.

An Goovaerts

Hersenwerk is niet langer een louter westerse activiteit.