Het swingt in Antwerpen

Zaterdag 17 juli is op het Axion Beach Rock festival in Zeebrugge dEUS top of the bill. dEUS, een van de Belgische popgroepen met internationale faam, komt voort uit de creatieve Antwerpse muziekscène. Maar levert al die creativiteit ook geld op?

De ene keer is Tom Barman de voorman van dEUS, de andere keer valt zijn naam bij Cinérex of bij het Cartoons-café. Stef Kamil Karlens van Zita Swoon heeft een dEUS-verleden. De Antwerpse muziekscène geeft soms een wat chaotische aanblik. “Wij zijn gewoon één grote bende vrienden die graag samenwerken en experimenteren,” zegt Michael Joostens van productiebedrijfje Heaven Hotel (zie kader).

“De Antwerpenaar mag dan van zichzelf denken dat hij in een kosmopolitische stad woont, Antwerpen is eigenlijk niet groter dan een dorp en je kent al snel iedereen,” verklaart Philip De Liser van concertorganisator 5 voor 12 (zie kader). “Bovendien zijn muzikanten en organisatoren er op uit om samen te werken en te experimenteren. Er worden massa’s projecten opgestart. De combinatiemogelijkheden zijn bijlange nog niet uitgeput, dus het kan nog even blijven duren.”

Toch heerst er enige orde in de chaos. Vier namen hebben hun anker in de enorme golf van muzikale Antwerpse verenigingen geworpen. Alles lijkt van hen en naar hen toe te stromen: Musickness, Heaven Hotel, 5 voor 12 en Lowlands (zie kader).

Centraal staat het managementbureau Musickness. Namen als Zita Swoon, Stephen Duncan, Kiss My Jazz, Evil Superstars, Gore Slut en Dead Man Ray zijn hiermee verbonden. Maar het is vooral dEUS die Musickness op ieders lippen deed belanden. “In het begin was er niet veel meer in Antwerpen dan wat wij deden,” zegt Christian Pierre. “Ik denk dat met wat wij hebben gerealiseerd, we een enorme draai hebben gegeven aan veel mensen om voort te doen.”

“Het is zeker niet Musickness alleen, maar een combinatie van verschillende factoren,” verfijnt Philip De Liser. “Ik denk aan cafés zoals De Muziekdoos, Het Oerwoud of De Pacific. Maar de verdienste van Musickness is natuurlijk dat ze dEUS hebben gelanceerd. Ere wie ere toekomt.”

Musickness-zaakvoerder Filip Eyckmans kent Tom Barman al van op school. Hij was het die de groep overhaalde om een eerste demo op te nemen. Eind jaren tachtig begonnen Eyckmans en zijn makker Christian Pierre met Musickness als hobby. Ze organiseerden feestjes en concerten. Daar kwam verandering in nadat dEUS de finale van de Rock-Rally haalde. “We hebben toen Musickness opgericht met een startkapitaal van 250.000 frank. Op dat moment hebben we ook de eerste mini-cd van dEUS in eigen beheer opgenomen. Dat kostte ons tussen 150.000 en 200.000 frank,” zegt Christian Pierre. “Met dat plaatje zijn we eerst alle platenfirma’s gepasseerd, maar we hebben het uiteindelijk zelf uitgebracht.”

dEUS raakte via die eerste cd in het buitenland, waar ze het voorprogramma verzorgden van Girls Against Boys. Ze werden er opgemerkt door grotere maatschappijen en zo is de bal beginnen rollen.

Hoewel Musickness

momenteel nog maar drie groepen herbergt (dEUS, Die Anarchistische Abendunterhaltung – nu DAAU – en Cinérex), heeft het gekozen voor verdere uitbreiding. Zo heeft Wim Lenaerts zich al vrij snel na de oprichting ingekocht als partner. Christian Pierre: “Het investeren in een goede ploeg is nodig voor als we later succes hebben. Momenteel zitten we nog veel te nationaal, al steken we 80% van onze tijd in internationale investeringen. Op live-vlak boeken we op dat terrein al wel succes, maar de verkoop volgt nog niet zoals we het willen.”

Deze investeringen zijn echter geen sinecure. Eén show in het buitenland kost al snel 150.000 frank. De hoofdmoot gaat naar transport- en verblijfkosten en het betalen van twee muzikanten. Aan zo’n tour verdient Musickness gemiddeld tussen de 60.000 en 150.000 frank. “Maar we komen wel degelijk rond,” zegt Christian Pierre. “We krijgen voorschotten en een opnamebudget van de platenfirma. Je mag stellen dat elke cd voor de artiest tussen 45 en 60 frank opbrengt. Wij hebben daar één procent op. In totaal heeft dEUS ongeveer een half miljoen platen verkocht. Dus 22,5 à 30 miljoen frank voor dEUS. Momenteel zijn zij de enigen die van hun muzikale activiteiten kunnen leven, maar ze moeten ook geen zotte dingen doen. Jammer genoeg zijn vele van onze artiesten opgestapt omdat ze niet verder in deze structuur konden leven.”

Spanje

In maart 1997 verhoogde Musickness zijn kapitaal met vijf miljoen frank. Twee miljoen daarvan werden gebruikt om een nieuwe zaak op te richten: En Frente Arte, een artists only-hotel (inclusief studio) in het Zuid-Spaanse stadje Ronda. Bedoeling is mensen uit de entertainment- en kunstwereld op een gezelliger en productiever manier samen te brengen dan nu het geval is. Normaal ontmoeten muzikant en artiest elkaar altijd backstage, op de platenfirma of op het bureau. Zo’n sfeer is zeer artificieel en niet echt bevordelijk voor een goede samenwerking en creatieve brainstorming. De “guesthouse” ligt op vijftig kilometer van de zonnige Costa del Sol. De gasten kunnen er gebruik maken van zwembad, playroom met biljart, terras, ontbijtzaal, barbecue…

Dat is gezelliger werken en bovendien kan En Frente Arte er aan verdienen. De tien slaapkamers, die plaats bieden aan twintig mensen, staan open voor iedereen met professionele bedoelingen. De prijs varieert tussen de 1500 en 4000 frank per nacht, afhankelijk van het soort project. Voor de studio wordt extra aangerekend. Op het programma: toneelgroepen, externe muziekgroepen, videoclipproducties, bezinningen, producties van eigen artiesten (DAAU heeft hier zijn plaat opgenomen) en conferenties. Momenteel wordt er in Ronda de Engelse speelfilm Don Quichot de Cervantes opgenomen; de guesthouse herbergt een deel van het productieteam.

“Niettemin blijft management nog steeds onze hoofdactiviteit en dEUS ons stokpaardje,” zegt Christian Pierre. “En zolang we niet internationaal zijn doorgebroken, gaan we ons daarop concentreren. Want als ons dat echt lukt, dan kunnen we ons alles permitteren.”

VANESSA VANGINDERTAEL