Het ontastbare gevaar

Vlaamse kmo’s onderschatten niet-materiële risico’s, zoals dataverlies door ICT-tekortkomingen, milieu- en reputatieschade,… Ze beschermen er zich dan ook onvoldoende tegen.

De verzekeringsmakelaar ADD heeft in het najaar van 2012 onderzocht hoe Vlaamse bedrijven en organisaties omgaan met hun risico’s. Het ondervroeg daarvoor 210 financieel directeurs en zaakvoerders van kmo’s (maximaal 200 werknemers) uit verschillende sectoren.

Uit de enquête blijkt dat kmo’s in Vlaanderen in het algemeen goed beschermd zijn tegen materiële risico’s, zoals de beschadiging van het wagenpark, voorraden en bestellingen, gebouwen en machines. “De bedrijven zijn niet alleen goed verzekerd, ze zijn ook bezig met preventie en beveiliging. Dat bewijst dat ze zich bewust zijn van de ernst van die risico’s”, zegt Paul Marck, technisch en commercieel directeur van ADD.

Dat ligt heel anders voor alle minder tastbare risico’s, zoals milieu- en imagoschade, diefstal van intellectuele eigendom, een aantasting van de kasstroom door wanbetaling of bedrijfsstilstand, dataverlies door tekortkomingen in de ICT-infrastructuur, en bescherming van personeel en bedrijfsleiding. “Dat zijn vaak zaken waarvan men denkt: het zal ons wel niet overkomen. Men beseft onvoldoende dat die risico’s bedreigend kunnen zijn voor de continuïteit van het bedrijf.”

Faillissement

Een paar voorbeelden. Uit de enquête van ADD blijkt dat veel zelfstandige bedrijfsleiders zichzelf niet verzekeren voor het geval ze zwaar ziek zouden worden of een ongeval hebben. “Dat is niet nieuw. Zelfstandigen zijn het gewoon risico’s te nemen. Maar ze moeten meer oog hebben voor de risico’s die hun privévermogen bedreigen. Als de bedrijfsleider van een kleinere onderneming wegvalt, valt meteen ook de kennis en de aansturing weg. Voor een startende onderneming en het inkomen van de zaakvoerder kan dat nefast zijn”, stelt Marck.

De studie toont ook aan dat een derde van de bedrijven niet beschermd is tegen de financiële gevolgen van een bedrijfsstilstand (als gevolg van brand, een defecte machine, een blokkade…). “Nochtans stevenen bedrijven die niet voorbereid zijn op een bedrijfsstilstand, snel af op een faillissement”, zegt Marck. “Ook de risico’s van milieuschade worden fors onderschat. Een derde van de bedrijven neemt geen preventieve maatregelen. Veel bedrijven denken dat hun brandpolis milieuschade dekt, maar die dekking is maar beperkt. Terwijl milieuschade in het algemeen gelijkstaat met hoge saneringskosten.”

De bewustwording dat essentiële bedrijfsinformatie verloren kan gaan door interne ICT-fouten en door cybercriminaliteit neemt wel toe. “Dat zegt echter niets over de mate van beveiliging”, beklemtoont Marck. “Het is niet omdat een antivirusprogramma geïnstalleerd is, dat je goed beveiligd bent tegen externe bedreigingen.”

Van imagoschade lijken Vlaamse kmo’s nauwelijks wakker te liggen. Amper één op de vier ondervraagde bedrijven treft voorzorgen om de financiële impact van reputatieschade binnen de perken te houden.

ADD, dat gespecialiseerd is in het beheer van ondernemingsrisico’s, wil bedrijven helpen hun reële risico’s te detecteren. Die verschillen echter van bedrijf tot bedrijf. Daarom heeft de makelaar een onderzoeksmethodiek gelanceerd die vertrekt vanuit de bedrijfsbalans. Aan de hand van meerkeuzevragen biedt die balanstest inzicht in de risico’s die extra aandacht vergen of die de continuïteit van de onderneming in gevaar kunnen brengen.

PATRICK CLAERHOUT, FOTOGRAFIE FILIP VAN LOOCK