‘Hedge funds zullen profiteren van moeilijk beleggingsjaar 2014’

Na een jaar waarin hefboomfondsen zich weer lieten kloppen door de markt, gelooft de Belgische pionier Alain De Coster dat 2014 een kentering brengt.

Vanuit zijn bureau in een kantoorgebouw vol huurders met ‘Capital’ en ‘Investment’ in hun naam, kijkt Alain De Coster recht binnen bij het luxehotel Delamar. Dichter bij het epicentrum van de hedgefundwereld kan je niet zitten. Het mediterraan getinte hotel aan de oevers van Greenwich Harbor in Connecticut geldt als dé ontmoetingsplaats voor beleggers, bedrijfsleiders en managers van hefboomfondsen die voor zaken naar Greenwich komen. In het groene stadje op 45 minuten sporen van New York City zijn sommige van ‘s werelds grootste hedge funds gevestigd. Honderden miljarden dollars hebben ze onder beheer. AQR Capital bijvoorbeeld beheert bijna 100 miljard dollar.

Een kleine 4,4 miljard dollar van de koek zit bij ABS Investment Management, een dakfonds (een fonds dat belegt in fondsen) dat al sinds 2002 meedraait in Greenwich. Medeoprichter Alain De Coster gaat nog langer mee. Hij opende hier al een fonds in 1994 en maakte zo als pionier de imposante groei van de hedgefundindustrie van dichtbij mee. Vandaag beheren hedge funds wereldwijd ruim 2600 miljard dollar.

ABS belegt in een tachtigtal hefboomfondsen, verdeeld over zestien portefeuilles. Die fondsen hebben de bewegingsvrijheid om aandelen te shorten (speculeren op een koersdaling) en een schuldhefboom te gebruiken, en staan enkel open voor institutionele beleggers en vermogende particulieren. Het is de taak van de 56-jarige De Coster en zijn 26 collega’s bij ABS om de beste fondsmanagers te onderscheiden van de ‘incompetente opportunisten’. Het maakt van de bescheiden Belg een uitstekende gids in de discrete hedgefundwereld.

Hoe gaat het nu met Greenwich en zijn hedge funds? De financiële crisis heeft lelijk huisgehouden. Begin 2009 zei u dat het voor alle fondsen ‘overleven’ was.

ALAIN DE COSTER. “ABS is de crisis goed doorgekomen. In 2008 verloren we zo’n 20 procent op onze portefeuille, het was ons eerste en enige verliesjaar. Sindsdien is ons beheerde vermogen verdubbeld tot 4,4 miljard euro, terwijl de markt van dakfondsen met 35 procent gekrompen is. Vorig jaar boekten we een rendement van bijna 20 procent.”

Waarom is de niche van dakfondsen zo sterk gekrompen, terwijl de totale hedgefundmarkt blijft groeien?

DE COSTER. “Dat komt doordat de klanten, doorgaans institutionele beleggers als pensioenfondsen en stichtingen, besparen. Consultants die voor pensioenfondsen op zoek gaan naar hefboomfondsen om in te beleggen, investeren nu vaker rechtstreeks in die hedge funds in plaats van dat via een dakfonds te doen. Zo elimineren ze een tussenlaag en dus extra kosten, maar ze missen wel onze service: de professionele screening en opvolging van fondsen, en een extra diversificatie doordat een typische portefeuille bij ons uit 15 tot 25 fondsen bestaat.”

De typische ‘2-20’-vergoeding van hedge funds — 2 procent op het beheerde vermogen, 20 procent van het jaarrendement — staat al enkele jaren onder druk. Volgens Hedge Fund Research bedraagt de vergoeding nu gemiddeld 1,4 procent en 17 procent. Ervaart u dat ook?

DE COSTER. “Onze tarieven staan al jaren onder druk. Grote klanten betalen minder dan 1 procent beheersvergoeding en geen performantievergoeding, kleine klanten (vanaf 100.000 dollar, nvdr) betalen behalve de beheersvergoeding soms nog 5 procent performantievergoeding. Wij proberen op onze beurt lagere tarieven te bekomen bij de fondsen waarin we beleggen.

“Dat moet ook, want onze kosten stijgen alleen maar, vooral door de strengere regelgeving in de nasleep van de financiële crisis. Nochtans lag de oorzaak van de crisis helemaal niet bij de hedge funds. Maar politici en toezichthouders hadden een zondebok nodig nadat ze de banken in de aanloop naar de crisis hadden toegelaten te grote schuldhefbomen te gebruiken. De aandeelhouders van die banken werden dan ook nog eens gered met belastinggeld. Als een hedge fund failliet gaat, betalen wij hier bij ABS de rekening.”

Door de hogere kosten moet een startend fonds een almaar grotere minimumomvang hebben om break-even te kunnen draaien. Is dat een goede zaak?

DE COSTER. “Het is veel moeilijker geworden een hedge fund te starten. Vroeger kon je gemakkelijk beleggersgeld aantrekken. Die tijd is voorbij, en maar goed ook. Enkel echt ondernemende mensen die rotsvast geloven in de business en hun eigen capaciteiten, starten nu nog een fonds. De opportunisten gaan eruit. Beleggers zijn nu eenmaal selectiever geworden en willen ook niet langer hoge kosten betalen.”

Is het niet normaal dat beleggers de hoge kosten van hedge funds niet langer pikken? Hefboomfondsen presteren als groep al jaren ondermaats. Ook vorig jaar weer haalden ze minder rendement dan de Amerikaanse beurs-index S&P 500.

DE COSTER. “De jongste jaren waren misschien wat minder voor hedge funds, maar op de lange termijn halen ze een hoger nettorendement dan de markt. Institutionele beleggers beseffen dat en belegden de jongste jaren meer geld bij hedge funds.

“Het klimaat was de voorbije vijf jaar ook niet altijd gemakkelijk voor de fondsen die wij volgen. Voor ECB-voorzitter Mario Draghi in de zomer van 2012 voor een kantelmoment zorgde met zijn garantie dat de centrale bank het Europese bankensysteem tegen elke prijs zou beschermen, was er veel volatiliteit in de markt. In die periode hadden macro-economische beslissingen van centrale banken een grote impact op aandelenkoersen. We kunnen van onze fondsbeheerders niet verwachten dat ze weten wat de centrale bank gaat doen, wel of een bepaald bedrijf het goed of slecht doet. Intussen zitten we opnieuw in een normalere omgeving met lage vo-latiliteit en aandelen die minder samen bewegen. Dat is gunstiger voor actieve beheerders.”

Wat verwacht u van 2014?

DE COSTER. “Ik denk dat 2014 een moeilijker beleggingsjaar wordt dan 2013. Hedge funds zullen het in dat klimaat beter doen dan de markt. In een moeilijke markt stroomt er sowieso meer geld naar hefboomfondsen.

“Om te beginnen zullen de Verenigde Staten een hele kluif hebben aan de taper, de verstrakking van het ultrasoepele monetair beleid van de centrale bank. Tegelijk zie je de economische groei in de VS, Europa en Japan aantrekken, terwijl de groei in de opkomende markten daalt. Dat is een lastige omgeving, maar wel een omgeving waarin de resultaten van individuele bedrijven opnieuw belangrijk worden.

“We beleggen nog altijd in opkomende markten — we hebben onlangs nog een kantoor in São Paulo geopend — maar we zijn selectief. In China bijvoorbeeld zijn we negatief over sommige sectoren en gaan we dus short, denk aan de banksector en grondstoffen. Maar andere sectoren in China zoals e-commerce, consumentengoederen en gokken doen het dan weer erg goed.”

Welke criteria hanteert u bij de selectie en evaluatie van fondsbeheerders?

DE COSTER. “Elk jaar wisselen we 10 tot 15 procent van de fondsen in onze portefeuilles. Daarbij kijken we niet alleen naar de performantie van de fondsen, maar ook of ze bijvoorbeeld te veel geld beheren, waardoor ze minder bewegingsvrijheid krijgen. Een andere rode vlag is wanneer beheerders beginnen te beleggen in sectoren waar ze volgens ons geen ervaring mee hebben. Belangrijk is ook dat ze waken over hun bedrijfscultuur en geen talent verliezen of zomaar op straat zetten.”

In welke zin is de bedrijfscultuur belangrijk?

DE COSTER. “Als fondsmanager maak je beloftes wanneer je mensen aanwerft, onder meer over een correcte winstverdeling. Die beloftes moet je respecteren, want een fonds bestaat uiteindelijk alleen maar uit mensen en processen. Maar dat gebeurt niet altijd. Hebzucht, weet je wel.

“Ik zie ook managers die plots 300 miljoen dollar in een jaar verdienen en hun levensstijl compleet veranderen. Ze kopen een vliegtuig en een derde huis, denken dat ze plots alles kunnen en beginnen domme beleggingen te doen: kortom, hun focus is weg. Ik vind soberheid belangrijk. Ik woon al 21 jaar in hetzelfde huis in Greenwich. Ik doe mijn job gewoon graag. Dat zie je ook bij de goede fondsbeheerders: ze hebben een obsessieve drang om de beste te zijn in hun metier.

“De crisis heeft in elk geval het karakter en de ethiek van heel wat fondsmanagers blootgelegd. Dat ABS die moeilijke jaren overleefd heeft, is een goede indicatie van de kwaliteit van de managers in onze portefeuille.”

Eén categorie hedgefundmanagers heeft vorig jaar wel mooie rendementen gehaald: ‘activisten’ die veranderingen bij bedrijven proberen door te drukken. Investeert ABS in activistische fondsen?

DE COSTER. “Wij doen dat niet, omdat er een duidelijk verschil is tussen het beheren van geld en het beheren van een bedrijf. Wij hebben liever dat onze managers geld beheren en niet andermans bedrijf. Doordat activisten vaak een zetel proberen te bemachtigen in de raad van bestuur van een bedrijf, verliezen ze ook de flexibiliteit om het aandeel te kopen of te verkopen. Ze hebben immers toegang tot niet-publieke informatie. Activisten staan bovendien vaak in de krant. Zij moeten dat doen, maar wij hebben dat niet zo graag.

“Wij hebben bijvoorbeeld onze positie in Pershing Square van Bill Ackman verkocht omdat hij te activistisch geworden is (Ackman heeft een enorme shortpositie in Herbalife opgebouwd, nvdr ). Bovendien heeft Ackman een positie opgebouwd in de Hongkongse dollar, terwijl dat niet zijn specialiteit is.”

Volgens een recente studie bieden steeds meer hedge funds traditionele ‘long only’-producten aan, hetzelfde dus als gewone beleggingsfondsen die enkel aandelen kopen in de hoop dat ze stijgen. Ze hopen daarmee ook conservatievere beleggers aan te trekken. Ondergraven ze zo niet de eigenheid van een hedge fund?

DE COSTER. “Wij zijn daar absoluut geen fan van. Die evolutie is typisch bij heel grote hedge funds. Doordat ze enorm veel geld beheren, kunnen ze vaak niet langer short gaan omdat ze onvoldoende beschikbare aandelen vinden. Ze botsen op een limiet. Maar dankzij hun goede marketing blijven ze wel nieuw beleggersgeld aantrekken, dat ze dan deels investeren in ‘long only’-producten. Of in een beursindex in plaats van in individuele aandelen, want aandelen kunnen ze vaak nog moeilijk kopen zonder grote koersschommelingen te veroorzaken.

“Voor de klant is dat niet goed, maar voor deze fondsen primeren beheersvergoedingen — en dus het beheerde vermogen — op het rendement. De grootste hedge funds worden zo gewone beleggingsfondsen. Wij mijden hen dan ook.”

Heeft het recente insidertradingschandaal bij SAC – het hedge fund van de legendarische Steven Cohen – de sector nerveus gemaakt? Openbaar aanklager Preet Bharara treedt erg agressief op tegen de volgens hem ‘wijdverspreide’ insider trading, met meer dan 70 veroordelingen en schuldbekentenissen tot gevolg.

DE COSTER. “Hedge funds zijn heel voorzichtig geworden. De meeste analisten zijn niet langer alleen wanneer ze in een vergaderzaal met het management van een bedrijf praten, maar halen er een compliance officer van het fonds bij.

“Ik geloof dat de jacht op insider trading bij hedge funds politiek geïnspireerd is. De overheid heeft de mond vol van SAC, maar je hoort ze niet piepen over de banken. Er is nog geen enkele CEO van een bank achter de tralies beland. De campagne tegen hedge funds dient om de aandacht af te leiden.

“Ik denk ook niet dat insider trading wijdverspreid is. Je moet gewoon je huiswerk maken bij het evalueren van aandelen. Bij ons heet dat ‘de mozaïek’ opstellen: leveranciers, klanten en ex-werknemers van een bedrijf contacteren, de financiële informatie grondig bestuderen en de langetermijnstrategie proberen te begrijpen, de concurrentie en de veranderingen in de sector inschatten, de kwaliteit van het management afwegen. Dat is geen insider trading, maar gewoon hard werken.”

KRIS VAN HAMME IN GREENWICH, FOTOGRAFIE RENÉ CLEMENT

“We beleggen nog altijd in opkomende markten, maar we zijn selectief”

“De oorzaak van de crisis lag helemaal niet bij de hedge funds. Maar politici en toezichthouders hadden een zondebok nodig”