HARDE KEUZEN

GAPEND GAT.

Tijdens de eerste helft van ’96 stegen de uitgaven in de ziekteverzekering met liefst 17,2 % in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Als de uitgaven tegen die snelheid doorgaan, stevent het systeem af op een gapend gat van meer dan 23 miljard. In een recent interview met La Libre Belgique veroorzaakte Mark Justaert, voorzitter van de CM ( Christelijke Mutualiteiten) deining door de uitgavenexplosie te wijten aan het “duidelijk slecht functioneren van het kabinet Sociale Zaken.” Besparingsdossiers die door het Riziv waren goedgekeurd, worden door het kabinet niet uitgevoerd of verdwijnen zelfs.

Guy Peeters ( Socialistische Mutualiteiten) van dezelfde politieke familie als minister van Sociale Zaken Magda De Galan gaat akkoord met zijn collega Justaert. “Er is voor een dikke 10 miljard aan maatregelen niet uitgevoerd,” aldus Peeters. Hoe komt dat ? “Het is een afschuwelijk ingewikkelde sector. Vaak blijkt de uitvoering van een maatregel veel moeilijker te zijn dan het leek op het moment van de nachtelijke beslissing op een begrotingsconclaaf. En het is een sector met gemengd beheer : maatregelen moet je door allerhande commissies krijgen met daarin de betrokkenen : geneesheren, tandartsen, rustoorden… Als zo’n groep zegt : We denken er niet aan, kan het lang duren.”

Andere oorzaak is “gebrek aan moed”, volgens Peeters : “We moeten niet rond de pot draaien. De farmaceutische industrie wordt in dit land met fluwelen handschoenen aangepakt. De Riziv-uitgaven voor geneesmiddelen zijn geweldig gestegen, de nieuwe medicijnen worden steeds duurder. Maar de farma-sector beschikt over indrukwekkende lobbytechnieken. Bij de minste besparingsmaatregel komt de dreiging : Pas op of we sluiten hier onze vestiging. De dag nadien komt de syndicale delegatie op bezoek : Pas op of we verliezen ons werk. Het VBO heeft altijd stoere besparingsmaatregelen klaar voor de ziekteverzekering, behalve als het over deze winkel gaat.”

De uitgavensprong met 17,2 % ligt volgens Peeters ook aan een hele reeks andere factoren : de griepepidemie, de overname van de ziekteverzekering van de NMBS, boeking in ’96 van prestaties geleverd in ’95, het uitslijten van de remgeldverhogingen van de voorbije jaren en zo meer.

WIELERTOERIST.

Al jaren gaan de ziekteverzekeringsuitgaven per rechthebbende de hoogte in, evenals het aandeel in de totale uitgaven van de sociale zekerheid (zie grafieken). Enkel het aandeel in het BNP houden we in toom. Het eeuwig probleem is het deficit : het gecumuleerd tekort van de ziekteverzekering bedroeg in ’94 meer dan 64 miljard. De overheid veegde er toen de spons erover, waarop ’95 een surplus liet zien. Maar dit jaar krijgen we dus opnieuw een catastrofe.

De vergrijzende bevolking vergt steeds meer gezondheidszorgen, de medische apparatuur wordt alsmaar duurder, en het overaanbod aan artsen wakkert overconsumptie aan. Officieel mogen de uitgaven met niet meer stijgen dan 1,5 % bovenop inflatie, maar iedereen beseft dat dit een utopie is. Er dringen zich harde keuzen op. “Een slecht getrainde wielertoerist die op doktersvoorschrift kinesitherapie terugbetaald krijgt : dat is niet de bedoeling van de ziekteverzekering,” zegt Peeters. “Maar wat is dan wél verantwoord, en hoe bepaal je dat ?”