Handleiding voor het repatriëren van zwart geld

De regering heeft het wetsontwerp over fiscale amnestie voorgesteld. Misschien overweegt u ook wel om uw buitenlandse spaargeld te repatriëren tegen het gunsttarief van 6 % of 9 %. Maar waar begint u? En welke risico’s houdt zo’n operatie in?

De regering is klaar met het wetsontwerp voor een “eenmalige bevrijdende aangifte”, in de volksmond beter bekend als fiscale amnestie. Met dit initiatief worden we aangemoedigd om buitenlands spaargeld dat nog niet werd aangegeven te repatriëren. Tegelijk wordt de antiwitwaswet strenger. Het is de bedoeling dat de maatregelen nog dit jaar in het Parlement worden goedgekeurd, zodat ze vanaf 2004 van kracht worden.

U wilt dat geld repatriëren maar weet niet hoe? Trends wijst de weg van zwart naar wit.

+1. Bent u verplicht uw geld te repatriëren?

Neen. Maar de regeling van de eenmalige bevrijdende aangifte is zo eenvoudig en de straffen van de antiwitwaswet zijn zo streng dat de regering een heel sterke prikkel geeft om het wel te doen tussen 1 januari en 31 december 2004.

+2.Wie kan zijn buitenlandse geld aangeven?

De regeling staat alleen open voor natuurlijke personen die in België wonen. Vennootschappen kunnen dus geen aangifte doen. Het moet gaan om rekeningen die op persoonlijke naam staan of rekeningen waarvan u kan aantonen dat u de uiteindelijke gerechtigde bent. Het is de bedoeling om zelfs gelden aan te boren die in buitenlandse trusts of holdingstructuren zijn ondergebracht waarvan Belgen de uiteindelijke gerechtigde zijn.

+3. Hoe moet u aangifte doen?

U moet een aangifte indienen bij een financiële instelling in België. Het model van de aangifte moet nog worden bepaald in een bijzonder Koninklijk Besluit. Alle aangiften worden door de financiële instelling genummerd en in die genummerde volgorde bijgehouden.

Bij het indienen van de aangifte moet de verschuldigde boete (zie vraag 7) aan de financiële instelling worden betaald.

+4. Hoe moet u repatriëren?

Samen met de aangifte moet u de kapitalen of roerende waarden van de buitenlandse rekening overschrijven op een rekening op naam van de aangever bij een financiële instelling in België.

+5. Aan welk belastingtarief is het kapitaal onderworpen?

Het wetsontwerp voorziet maar in twee tarieven: een algemeen tarief van 9 % van het aangegeven kapitaal en een verlaagd tarief van 6 %. Van het verlaagde tarief kunt u genieten als u de gerepatrieerde sommen, na aftrek van de boete, investeert in de economie voor minimaal drie jaar. Een herinvestering moet u behouden tot het einde van deze oorspronkelijke periode.

Onder impuls van de Luxemburgse banken, die hebben aangedrongen op een eerbiediging van het vrije verkeer van kapitaal binnen de Europese Unie ( EU), werd de voorwaarde dat de investering in België moest gebeuren geschrapt. U mag binnen de EU investeren in gebouwen (zowel nieuwbouw als renovatie), KMO’s, risicokapitaal en zelfs Tak 23-producten en sicavs. De details van die investeringen worden nog bepaald in een bijzonder uitvoeringsbesluit.

+6. Wordt er een attest afgeleverd?

Ja. Wie gebruikmaakt van de eenmalige aangifte, zijn buitenlandse kapitalen overschrijft en de boete betaalt, krijgt als bewijs van zijn financiële instelling een genummerd attest op zijn naam. Het model moet nog bij Koninklijk Besluit worden bepaald.

De nummering van de attesten moet overeenstemmen met de nummering die de financiële instelling op de ingediende aangiften heeft aangebracht.

a7. Welke bewijskracht heeft het attest?

Met het attest kunt u aantonen dat de overgeschreven sommen definitief bevrijd zijn van alle belastingen en sociale bijdragen, belastingverhogingen, nalatigheidsintrest en boetes. Het kan gebruikt worden als bewijsmiddel voor de rechtbank, administratieve rechtscolleges, openbare diensten en parastatale instellingen.

De belastingadministratie kan de aangifte niet als aanwijzing gebruiken om fiscale onderzoeks- of controleverrichtingen uit te voeren, inbreuken op de belastingwetgeving te melden of inlichtingen uit te wisselen.

+8. Wie controleert de attesten?

De Cel voor Financiële Informatieverwerking ( CFI) controleert de authenticiteit van de attesten. Om te voorkomen dat de attesten worden vervalst of verhandeld, moeten de financiële instellingen aan de CFI een lijst overmaken met de naam van de aangever, het nummer van het attest en het bedrag van de overgeschreven kapitalen.

Nadat u zo’n attest hebt gebruikt, kan de fiscus nog altijd een belastingcontrole uitvoeren en een vraag om inlichtingen versturen. Dat is om te kijken of u op ongeoorloofde wijze niet-aangegeven inkomsten van 2002, 2003 en later in de operatie wilt betrekken. De fiscus behoudt haar bevoegdheid om die tegen de gewone tarieven te belasten.

+9. Riskeert u een strafrechtelijke vervolging?

De vrees bestond dat berouwvolle belastingplichtigen die hun fiscale zonden bekennen toch nog strafrechtelijk vervolgd zouden worden. Een eenmalige aangifte indienen, is een bekentenis van fiscale fraude waar vroeger een strafrechtelijk staartje aan hing.

De regering heeft de moeilijkheid van die situatie ingezien en veegt met de fiscale amnestie eveneens de spons over het strafrechtelijke luik. Op dat punt wordt dus rechtszekerheid geboden. Maar het blijft zeer de vraag of de burger die enkele fiscale pekelzonden heeft begaan, voldoende vertrouwen zal hebben in de overheid om over de streep te komen.

+10. En het zwarte spaargeld in België?

Zwart geld in België kan niet aangegeven worden, omdat de eenmalige aangifte de repatriëring van buitenlands spaargeld beoogt. Er is dus geen discriminatie. Een veeg uit de pan krijgen de banken die zonder blikken of blozen hun cliënteel hebben aangeraden hun zwarte spaargeld gewoon over te schrijven op een Belgische rekening. Die spaarders moeten nu lijdzaam toezien hoe hun vermogen door een verkeerd advies geblokkeerd raakt in een illegale situatie. Bovendien blijft dat binnenlandse zwart geld opspoorbaar voor de fiscus. De vraag rijst of de slachtoffers hun financiële instelling aansprakelijk gaan stellen voor de geleden schade.

Het is niet duidelijk of de buitenlandse banken soelaas kunnen bieden door een attest af te leveren waaruit blijkt dat het geld op een van hun rekeningen stond vóór 1 juni 2003. Een element waar de parlementairen nog aandacht aan kunnen besteden.

+11. Is spontane regularisatie nog mogelijk?

Ja. De spontane regularisatie is een administratieve praktijk waarmee u (al sinds 1962) uw belastingsituatie in overleg met uw controleur kunt rechtzetten.

Bij een spontane regularisatie moet u een overzicht geven van de inkomsten die u niet hebt aangegeven. Om de roerende voorheffing te innen, bekijkt de belastingadministratie meestal de inkomsten van de voorbije drie jaar en rekent een belastingverhoging tussen 0 en 20 % aan. In geval van fraude gaat de fiscus vijf jaar terug.

Vaak worden grijze gelden geregulariseerd voor minder dan 3 % van het kapitaal. De spontane regularisatie is voor grijs geld dus zeker aantrekkelijker dan de fiscale amnestie. Maar waarschijnlijk zal er met de invoering van de eenmalige bevrijdende aangifte in 2004 een einde komen aan deze administratieve praktijk. Voor sommige berouwvolle belastingplichtigen kan het dus raadzaam zijn spoedig naar hun controleur te stappen voor een ultieme regularisatie.

+12. Wat gebeurt er met de antiwitwaswet?

Wie niet kiest voor fiscale amnestie of een spontane regularisatie, kan zwaar gestraft worden met een boete tot 1,25 miljoen euro, vijf jaar gevangenisstraf en een integrale verbeurdverklaring van de zwarte kapitalen. Parelt er al wat angstzweet op uw voorhoofd?

Er komt een afzonderlijk wetsontwerp dat de meldingsplicht van verdachte transacties uitbreidt naar advocaten, diamanthandelaren en verzekeringsagenten. Tot nu toe was die meldingsplicht beperkt voor de financiële sector. Al wie onderworpen is aan de meldingsplicht zal uit eigen beweging ieder feit dat zou kunnen wijzen op witwaspraktijken, moeten melden aan het CFI.

Betalingen van meer dan 15.000 euro (bijvoorbeeld bij de aankoop van een antieke kast of een auto) zult u niet meer in baar geld kunnen doen. Alleen een kredietkaart of een overschrijving mag nog. In het verlengde daarvan wordt het gebruik van effecten aan toonder verder ontmoedigd door de belasting op hun fysieke levering te verhogen.

+13. Wet levert het op voor de overheid?

Minister van Financiën Didier Reynders ( MR) raamt de opbrengsten van de eenmalige aangifte op 500 miljoen tot 1 miljard euro. Dit is heel weinig als je nagaat dat de Belgische particulieren 174 miljard euro (cijfers van de Nationale Bank) in het buitenland hebben geparkeerd dat niets opbrengt voor de economie. De CFI kreeg van 1993 tot 2003 meldingen van criminele transacties ter waarde van 250 miljard euro. Slechts een kleine 80 miljoen euro werd in beslag genomen.

Maar de Belgische economie zal niet meteen beter worden van de operatie. De opbrengsten komen volgens premier Guy Verhofstadt ( VLD) in de gewone begroting terecht en worden gebruikt voor de middelen van de staat. Er is geen spoor te bekennen van enige afbouw van de overheidsschuld, een financiering van het Zilverfonds of een aanzuivering van de sociale zekerheid.

De tarieven voor de successierechten blijven ongewijzigd en dat is merkwaardig. Ze brengen jaarlijks amper 1 miljard euro op, maar zijn wel de belangrijkste drijfveer om in het buitenland te bankieren. De federale overheid zou met de gewesten kunnen afspreken dat zodra de fiscale amnestie een bepaalde opbrengst bereikt de successierechten gewoon worden afgeschaft of aanzienlijk verminderd.

Als het de overheid menens is om de totale belastingdruk te verminderen en een stimulans te geven aan de economie, zal ze het wetsontwerp nog op veel punten moeten bijsturen.

Werner Niemegeers

U krijgt een belasting

van 6 % als u het gerepatrieerde geld binnen de EU investeert in gebouwen, KMO’s, risicokapitaal en zelfs Tak 23-producten en sicavs.

De regering veegt met de fiscale amnestie eveneens de spons over het strafrechtelijke luik.